Wyszukaj w wideo
Szczepionka DTwP
5 minut o leku
"5 minut o leku" to seria wideo, w których w telegraficznym skrócie eksperci z różnych dziedzin medycyny omawiają wybrane substancje czynne i ich zastosowanie.
Odcinek 32
Krztusiec w 2024 roku powrócił ze zdwojoną siłą – w Polsce odnotowano ponad 32 tysiące przypadków, co oznacza ponad 35-krotny wzrost względem roku poprzedniego. W obliczu tych danych pytanie o skuteczność szczepień staje się kluczowe.
- Dlaczego szczepionka pełnokomórkowa zapewnia dłuższą i silniejszą ochronę niż wersja bezkomórkowa?
- Co oznacza rekomendowany przez ekspertów i WHO schemat mieszany?
- Jakie konsekwencje dla najmłodszych pacjentów niesie wybór mniej skutecznych preparatów?
Na te pytania odpowiada prof. dr hab. Agnieszka Szuster-Ciesielska, wirusolog iimmunolog z UMCS w Lublinie, powołana przez Rzecznika Praw Pacjenta do zespołu ds. dezinformacji medycznej w przestrzeni publicznej, w kolejnym odcinku serii „5 minuto leku”. Obejrzyjcie materiał i sprawdźcie, dlaczego szczepionka DTwP może znów odegrać kluczową rolę w ochronie przed krztuścem!
Referencje
- Świerczek Z., Rodzaj stosowanej szczepionki przeciwko krztuścowi ma wpływ naliczbę zachorowań, https://politykazdrowotna.com/artykul/rodzaj-stosowanej-szczepionki-n1767035, wrzesień 2025
- Wilk M., Sybilski A., Szczepionki przeciwko krztuścowi są bezpieczne – medycynaoparta na faktach [w:] Pediatria po Dyplomie, Medical Tribune Polska, czerwiec 2025
- Sybilski A., Jeden krztusiec, dwie szczepionki [w:] Pediatria po Dyplomie, MedicalTribune Polska, grudzień 2024
- Szwejser-Zawislak, E., Wilk, M. M., Piszczek, P., Krawczyk, J., Wilczyńska, D., &Hozbor, D. (2022). Evaluation of whole-cell and acellular pertussis vaccines in thecontext of long-term herd immunity. Vaccines, 11(1), 1.
- da Silva Antunes, R., Babor, M., Carpenter, C., Khalil, N., Cortese, M., Mentzer, A. J.,... & Sette, A. (2018). Th1/Th17 polarization persists following whole-cell pertussisvaccination despite repeated acellular boosters. The Journal of clinical investigation,128(9), 3853-3865.
- Saso, A., Kanteh, E., Jeffries, D., Okoye, M., Mohammed, N., Kumado, M., ... & Liu,X. (2025). The effect of pertussis vaccination in pregnancy on the immunogenicity ofacellular or whole-cell pertussis vaccination in Gambian infants (GaPS): asingle-centre, randomised, controlled, double-blind, phase 4 trial. The LancetInfectious Diseases.
- World Health Organization, Pertussis vacinnes: WHO position paper -August 2015,Weekly Epidemiological Record, 2015,90 (35) 433-458
- Meldunki epidemiologiczne -NIZP PZH - PIB "meldunki o zachorowaniach nachoroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach w Polsce, październik 2025
Dzień dobry, witam państwaserdecznie.W tej chwili podcast.Pięć minut o leku.Zapraszam serdecznie.
Krztusiec, czyli koklusz to choroba,która wciąż stanowi zagrożenie, szczególnie dlanajmłodszych.W ostatnim roku doszło dogwałtownego wzrostu liczby przypadków krztuśca udzieci zarówno na świecie, jaki w Polsce.Notując rekordowe statystyki względem poprzednichlat.W Polsce od stycznia dokońca grudnia 2024 roku zgłoszono ponadtrzydzieści dwa tysiące przypadków krztuśca,co stanowiło ponad trzydziestopięciokrotny wzrost wporównaniu do poprzedniego roku.
Dlatego kluczowe jest pytanie, czyobecne zalecenia dotyczące szczepień przeciwko krztuścowiwymagają zmian?
Wiadomo, iż szczepionka, która lepiejimituje naturalne zakażenie, daje także skuteczniejsząochronę.Spośród dwóch obecnie dostępnych szczepionekprzeciwko krztuścowi; pełnokomórkowej DTWP oraz bezkomórkowejDTAP to ta pierwsza zawierawięcej antygenów, czym lepiej naśladuje naturalnezakażenie.Przez to daje dłuższą ochronę.
Badania populacyjne dowodzą, że utrzymywaniesię ochrony przeciw krztuścowi po szczepioncepełnokomórkowej trwa od dziesięciu dodwunastu lat, podczas gdy po szczepionceacellularnej około pięciu lat.Czy to jest ważne?Tak, ponieważ decyduje o czasiepodawania później dawek przypominających.
A to nie jedyna przewagaszczepionki pełnokomórkowej nad bezkomórkową.W przeciwieństwie do szczepionki Acellularnej, szczepionka pełnokomórkowa indukuje subpopulacje limfocytówkomórek TH-17, wzmacniając odpowiedź komórkową
bliższą tej, która pojawia się podczasinfekcji.Oprócz przeciwciał IgG4, które neutralizujątoksynę krztuścową, szczepionka pełnokomórkowa indukuje teżprzeciwciała IgG1, wspierając fagocyty wodpowiedzi na bakterie.Mocniej też indukuje limfocyty Bpamięci na terenie dróg oddechowych.Przez wspieranie powyższych mechanizmów znacznielepiej chroni górne i dolne drogioddechowe oraz silniej ogranicza transmisjępatogenu.
Często powtarza się, że szczepionkapełnokomórkowa wywołuje cięższe niepożądane odczyny.Natomiast najnowsze badania przeczą tejnarracji.Reaktogenność obu typów szczepionek byłapodobna, co sugeruje, że obawy dotyczącewyższej reaktywności szczepionek pełnokomórkowych mogąbyć przesadzone, także w środowisku medycznym.
W najnowszej publikacji eksperci zInstytutu Zdrowia Publicznego na Florydzie iKalifornii sugerują powrót do schematumieszanego w Stanach Zjednoczonych.Jako pierwsze dawki należy podawaćszczepionki w schemacie podstawowym, szczepionkę pełnokomórkową,a później dawki przypominające, tojuż powinna być podawana szczepionka bezkomórkowa.
Podobne stanowisko zajmuje WHO.Odradza całkowite odchodzenie od szczepionekpełnokomórkowych, bo szczepionka A cellularna prowadzido szybszego zaniku odporności iwiększej transmisji krztuśca.
W Polsce szczepionka pełnokomórkowa nadalznajduje się w kalendarzu szczepień, alelekarze częściej sugerują rodzicom mniejskuteczną i płatną szczepionkę acellularną.
Podsumowując, szczepionki bezkomórkowe chronią przedobjawami, ale nie blokują transmisji bakterii.To zwiększa ryzyko zachorowania izgonów u niemowląt.Dlatego rozsądnym wydaje się rekomendowaćstosowanie szczepionki pełnokomórkowej u dzieci dodrugiego roku życia, a następnieszczepionki bezkomórkowej jako dawki przypominającej.Aby rozwiązać problem zaniku odpornościoraz różnych rodzajów odpowiedzi immunologicznych.
Zmiana podejścia do szczepień przeciwkrztuścowi może realnie zwiększyć ochronę całejpopulacji, a szczególnie tych najbardziejnarażonych— najmłodszych dzieci.
Dziękuję Państwu.
Rozdziały wideo
Wzrost zachorowań i porównanie szczepionek
