Przedłużenie szkolenia specjalizacyjnego – co warto wiedzieć?

Okres trwania szkoleń specjalizacyjnych jest określony w programach specjalizacji i różni się, w zależności od wybranej dziedziny. Dla przykładu specjalizacja z medycyny rodzinnej trwa około 4 lata, natomiast z anestezjologii i intensywnej terapii około 6 lat. Podpisanie umowy rezydenckiej lub pozarezydenckiej jest więc długotrwałym zobowiązaniem. W trakcie specjalizacji możemy natrafić na wiele zdarzeń losowych czasowo uniemożliwiających nam pracę, jak chociażby przeziębienie w okresie infekcyjnym. Czy zwolnienie lekarskie w związku z chorobą przedłuża specjalizację? Co z okresem urlopu wychowawczego? Jak wygląda finansowanie przedłużenia szkolenia? 

Urlopy chorobowe, macierzyńskie i wychowawcze

Zgodnie z ustawą o zawodach lekarza i lekarza dentysty [1] nieobecność w pracy spowodowana chorobą, urlopem macierzyńskim albo ojcowskim lub dniami wolnymi przeznaczonymi na opiekę nad dzieckiem wpływa na czas trwania szkolenia. Ponadto wielu specjalizacji nie można kontynuować w okresie ciąży ze względu na narażenie na czynniki biologiczne, chemiczne lub promieniowanie jonizujące, które są uznawane za teratogenne [2]. Ciężarnym rezydentkom przysługuje też prawo do dnia wolnego w razie konieczności wykonania badań diagnostycznych w trakcie pracy, co również wydłuża szkolenie. 

Warto tu zaznaczyć, że zmniejszenie wymiaru godzin związane z brakiem dyżurowania w trakcie trwania ciąży oraz przez pierwsze lata rodzicielstwa nie przedłuża specjalizacji o ile nie trwa dłużej niż 24 miesiące lub 50% czasu szkolenia [3].

Inne nieobecności przedłużające szkolenie 

Rezydentura przedłuża się również za sprawą bezpłatnych urlopów udzielonych przez pracodawcę. Ustawa o zawodzie lekarza i lekarza dentysty wymienia maksymalnie trzymiesięczny bezpłatny urlop przysługujący na okres trwania szkolenia specjalizacyjnego. Ponadto zaznacza, że zagraniczne staże (również te, które są zgodne z programem szkolenia rezydenta), procedury związane ze zmianą jednostki szkolącej czy wyjazd na medyczną misję humanitarną wiążą się z przedłużeniem szkolenia specjalizacyjnego. Zagraniczny staż może trwać maksymalnie 2 lata, z kolei misja medyczna jest przewidziana na maksymalnie 3 miesiące [1]. 

Sytuacje szczególne

W prawodawstwie ujęta jest możliwości wydłużenia rezydentury w szczególnych przypadkach za zgodą ministra zdrowia lub wojewody. Przepis ten był wykorzystywany w związku z pandemią koronawirusa, kiedy trudności organizacyjne uniemożliwiały odbycie obowiązkowych staży albo rezydencji delegowani bylid rezydentów do pracy w oddziałach zajmujących się pacjentami chorującymi na Sars-CoV-2. 

W tym przypadku wniosek o przedłużenie okresu szkolenia specjalizacyjnego wymaga zaakceptowania przez kierownika specjalizacji, potwierdzenia pracy na “oddziale covidowym” lub odwołania kursów lub staży w związku z pandemią COVID-19. Konieczne jest też załączenie listy elementów wymagających uzupełnienia wraz z terminami nadrabiania zaległości oraz wykazu absencji rezydenta w jednostce prowadzącej szkolenie. Elektroniczna karta specjalizacji musi zostać odpowiednio uzupełniona w sekcji “adnotacje o przedłużeniu czasu trwania szkolenia specjalizacyjnego”. Tak przygotowany wniosek należy złożyć najpóźniej 2 miesiące przed ustaniem umowy rezydenckiej [4].

Kwestie formalne i finansowanie

Podczas odbywania szkolenia w trybie rezydenckim to jednostki szkolące przekazują ministerstwu zdrowia informacje o nieobecności rezydenta w pracy. Następnie placówka, w której odbywana jest specjalizacja przedłuża umowę rezydencką o czas absencji. Po otrzymaniu wykaz absencji rezydenta Ministerstwo Zdrowia podpisuje nową umowę z jednostką szkolącą i przedłuża finansowanie szkolenia [5, 6]. 

W trybie pozarezydenckim zgodę na przedłużenie szkolenia musi wyrazić wojewoda po wcześniejszej akceptacji kierownika specjalizacji, a w szczególnych przypadkach także minister zdrowia. Czas specjalizacji może ulec wydłużeniu o nie więcej niż połowę czasu trwania szkolenia – wyjątkiem od tego przepisu jest uzyskanie zgody ministra zdrowia na dalsze przedłużenie nauki. 

Do wniosku o dodatkowe przedłużenie specjalizacji należy dołączyć zgodę kierownika specjalizacji i zgodę właściwego konsultanta wojewódzkiego na przedłużenie szkolenia, jak również zaświadczenie z urzędu wojewódzkiego o odbywaniu specjalizacji. Taki wniosek wymaga skrupulatnego uzasadnienia i podania przyczyn przedłużenia szkolenia [7].