Skrócenie czasu trwania szkolenia specjalizacyjnego

Czas trwania szkolenia specjalizacyjnego określony jest w szczegółowo w programie danej specjalizacji. W zależności od wybranej dziedziny, w Polsce wynosi on od 4 lat (np. w przypadku specjalizacji z medycyny rodzinnej), aż do 6 lat (jak w kardiologii czy chirurgii ogólnej). W pewnych sytuacjach i po spełnieniu określonych warunków możliwe jest jednak skrócenie tego okresu. Jakie są wymogi formalne i dokąd zwrócić się z wnioskiem o zmniejszenie wymiaru szkolenia specjalizacyjnego?

Czy można przyspieszyć zakończenie specjalizacji? 

Tak. Kwestię tę reguluje ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Zgodnie z jej zapisami odbycie kursów lub staży za granicą, lub w kraju w podmiotach uprawnionych do prowadzenia szkolenia specjalizacyjnego może być uznane za równoważne ze zrealizowaniem części szkolenia specjalizacyjnego i stanowić podstawę do skrócenia czasu jego trwania (art. 16m ust. 8 i 10). 

Decyzję o uznaniu przepracowanego okresu na poczet odbywanej specjalizacji i zmniejszeniu wymiaru godzin szkolenia specjalizacyjnego podejmuje na wniosek osoby zainteresowanej dyrektor Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego (CMKP). Czas ten może zostać skrócony nie więcej niż o 1/2 okresu trwania danego programu specjalizacji.

Jak to wygląda w praktyce? 

Weźmy przykład lekarza, który po ukończeniu stażu podyplomowego, podjął pracę w przychodni podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Po przepracowaniu roku jako lekarz bez specjalizacji, podjął decyzję o rozpoczęciu rezydentury z medycyny rodzinnej. Przychodnia POZ, w której jest zatrudniony, posiada akredytację do prowadzenia szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, ponadto, w danym rozdaniu oferuje dwa miejsca szkoleniowe w trybie rezydenckim. 

Po uzyskaniu miejsca rezydenckiego lekarz złożył wniosek do dyrektora CMKP o uznanie przepracowanego w przychodni POZ okresu za równoważny z realizacją części programu specjalizacji (stażu cząstkowego w zakresie medycyny rodzinnej). Wniosek został rozpatrzony pozytywnie, co umożliwiło skrócenie czasu trwania szkolenia z 4 do 3 lat.

Jakie warunki należy spełnić?

Nie każda praca w dziedzinie zgodnej z odbywaną specjalizacją pozwoli na skrócenie wymiaru godzin szkolenia specjalizacyjnego. Przed złożeniem wniosku warto upewnić się, że spełnione zostały następujące warunki: 

• rodzaj dotychczasowej pracy może być uznany za element stażu kierunkowego, kursu specjalizacyjnego lub szkolenia umiejętności wykonywania zabiegów i procedur medycznych uwzględnionych w programie danej specjalizacji;
• okres od dnia ukończenia kursów lub staży do dnia złożenia wniosku nie jest dłuższy niż 5 lat;
• placówka, w której odbywały się ww. kursy lub staże posiada uprawnienia do prowadzenia szkolenia specjalizacyjnego w danej dziedzinie. 

Czy czas pracy za granicą może zostać wliczony do okresu odbywania specjalizacji?

Tak. Staże lub kursy zrealizowane za granicą, również w trakcie aktualnie odbywanego szkolenia specjalizacyjnego, mogą być uznane za równoważne z realizacją części programu. 

Oznacza to, że lekarz w trakcie specjalizacji w Polsce, który uzyskał urlop bezpłatny w celu odbycia stażu zagranicznego, może zaliczyć ten okres na poczet szkolenia specjalizacyjnego, bez konieczności wydłużania czasu jego trwania. Warunkiem jest jednak zgodność zakresu wykonywanych czynności w placówce zagranicznej z obowiązującym w Polsce programem dla danej dziedziny. 

Aspekty formalne 

Jak złożyć wniosek o skrócenie czasu trwania specjalizacji? 

Osoba zainteresowana występuje z wnioskiem do dyrektora CMKP o uznanie odbytych staży lub kursów szkoleniowych za równoważne ze zrealizowaniem elementów programu specjalizacji i ewentualne skrócenie czasu trwania specjalizacji.

Wzór wniosku dostępny jest na stronie internetowej CMPK pod tym linkiem.

We wniosku należy wskazać m.in: nazwę odbytego stażu kierunkowego, szkoleniowego lub kursu; nazwę stażu lub kursu zgodną z aktualnym programem specjalizacji; miejsce odbywania stażu lub kursu; okres ich realizacji; wymiar czasowy, o jaki ma zostać skrócony okres trwania szkolenia specjalizacyjnego. 

Do wniosku należy załączyć następujące dokumenty: 

• potwierdzenie realizacji poszczególnych elementów programu specjalizacji, zawierające szczegóły dotyczące terminu i miejsca ich odbycia, trybu realizacji, zakresu oraz programu kursu lub szkolenia, a także wykaz zabiegów i procedur medycznych, które lekarz wykonywał lub w nich uczestniczył;
• kopię prawa wykonywania zawodu;
• zaświadczenie wydane przez podmiot, w którym odbywane były kursy lub szkolenia będące przedmiotem wniosku, dotyczące wymiaru zatrudnienia oraz ewentualnych nieobecnościach lekarza;
• kopię dyplomu potwierdzającego posiadanie specjalizacji – jeśli dotyczy;
• kopię karty szkolenia specjalizacyjnego z poświadczeniem za zgodność z oryginałem (jeżeli była prowadzona w postaci papierowej) – jeśli dotyczy.

W przypadku realizacji części programu specjalizacji za granicą, do wniosku należy również dołączyć tłumaczenie ww. dokumentów na język polski.

W kolejnym kroku należy uzyskać pozytywną opinię kierownika specjalizacji,  potwierdzającą zdobycie wiedzy i umiejętności w zakresie zrealizowanych elementów programu specjalizacji. Opinia zamieszczana jest w formie pisemnej we wniosku. 

Kompletny wniosek wraz z załącznikami należy przesłać drogą pocztową na adres Biura Uznawania Kwalifikacji CMKP (więcej informacji dostępnych jest na stronie).

Co się dzieje po złożeniu wniosku?

Dyrektor CMKP wydaje decyzję odnośnie do skrócenia okresu odbywania specjalizacji na podstawie opinii powołanego przez siebie zespołu, który ocenia zgodność kursów lub staży z programem specjalizacji.

Decyzja zamieszczana jest w Systemie Monitorowania Kształcenia (SMK), wraz ze wskazaniem liczby dni roboczych i proporcjonalnej liczny dni urlopu wypoczynkowego, o którą zostaje skrócone szkolenie specjalizacyjne. Jednocześnie dyrektor CMKP powiadamia o decyzji jednostkę, w której lekarz odbywa specjalizację, w celu odpowiednio wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę.