PES – podstawowe informacje

Państwowy Egzamin Specjalizacyjny (PES) jest zwieńczeniem procesu szkolenia specjalizacyjnego. Dla wielu medyków jest to ostatni tego typu egzamin w życiu i ostateczny krok w stronę upragnionego tytułu specjalisty. W poniższym artykule w skrócie zebraliśmy najważniejsze zagadnienia dotyczące przebiegu, zapisów, terminów i innych aspektów PES, o których warto wiedzieć. 

PES – jak wygląda egzamin?

Egzamin z reguły podzielony jest na dwie części – testową i ustną. W wyjątkowych przypadkach minister zdrowia może podjąć decyzję o odstąpieniu od części testowej egzaminu w danej dziedzinie medycyny np. ze względu na małą liczbę przystępujących do niego lekarzy. 

Zazwyczaj jako pierwszy przeprowadzany jest test – jego wynik decyduje o tym, czy zostanie się dopuszczonym do części ustnej. Za wynik pozytywny uznaje się zdobycie co najmniej 60% punktów – warto pamiętać, że umożliwia on podejście do części ustnej w kolejnych sześciu sesjach egzaminacyjnych.

Co ważne, uzyskanie co najmniej 75% punktów z części testowej zwalnia z egzaminu ustnego! 

Test składa się ze 120 pytań zawierających pięć wariantów odpowiedzi, z których tylko jeden jest prawidłowy. Gotowe do rozwiązania arkusze z poprzednich lat znajdziecie w naszym module Egzaminy medyczne. 

Egzaminy medyczne

Prawdziwe pytania z LEK, LDEK i PES.
Zero niespodzianek na egzaminie.

Sprawdź

Część ustna przeprowadzana jest przez komisję składającą się z co najmniej 3 członków, która może zadać od 4 do 6 pytań – przynajmniej jedno z nich powinno mieć charakter praktyczny tzn. dotyczyć procesu diagnostycznego lub strategii leczenia w konkretnym przypadku klinicznym.

Ponadto, lekarze, którzy zdali egzamin specjalizacyjny organizowany przez europejskie towarzystwo naukowe, mogą ubiegać się o zaliczenie PES na jego podstawie. Na ten moment możliwość taką mają rezydenci:

• anestezjologii i intensywnej terapii,
• urologii, 
• chirurgii klatki piersiowej, 
• radiologi i diagnostyki obrazowej, 
• okulistyki. 

Terminy, zapisy, opłaty

PES odbywa się zazwyczaj dwukrotnie w ciągu roku: 

• w sesji wiosennej – od 1 marca do 31 maja,
• w sesji jesiennej – od 1 października do 20 grudnia.

Warto jednak wiedzieć, że zgodnie z Uchwałą o zawodach lekarza i lekarza dentysty, minister zdrowia może podjąć decyzję o przeprowadzeniu PES jednokrotnie.  

Ostateczne terminy egzaminów podawane są najpóźniej 14 dni przed ich przeprowadzeniem za pośrednictwem SMK lub poczty elektronicznej. Informacje na ten temat można również znaleźć na stronie CEM – jednak jak zaznaczono, podane daty mogą ulegać zmianie. 

Zapisy odbywają się za pośrednictwem Systemu Monitorowania Kształcenia (SMK) do:

• 31 lipca – dla sesji jesiennej,
• 31 grudnia – dla sesji wiosennej.

Przystąpić do egzaminu można w okresie do 5 lat od dnia potwierdzenia zakończenia szkolenia specjalizacyjnego. Pierwsze podejście może odbyć się po ukończeniu jego przedostatniego roku, jednak pod warunkiem potwierdzenia tego faktu przez kierownika specjalizacji i udzielenia przez niego zgody za pośrednictwem SMK. 

Więcej szczegółów na temat zapisów znajdziecie w artykule: Kto może zapisać się na PES i jak to zrobić?. 

Pierwsze dwa podejścia są bezpłatne, natomiast trzecie i kolejne wymagają uiszczenia opłaty egzaminacyjnej, która w 2024 r. wynosi 700 zł. 

Nauka do PES

Wykaz piśmiennictwa obowiązującego do PES z danej dziedziny medycyny powinien być opublikowany w SMK maksymalnie 4 miesiące przed egzaminem. Wśród zalecanych materiałów mogą się znaleźć m.in.:

• podręczniki (w całości lub konkretne rozdziały),
• wytyczne, 
• artykuły naukowe. 

Warto pamiętać, że zgodnie z obowiązującą ustawą, na przygotowanie do PES przysługuje Wam płatny urlop szkoleniowy w wymiarze 6 dni. Jednak ogrom materiału, który należy przyswoić, aby zdać PES, sprawia, że nie warto zostawiać nauki na ostatnią chwilę. 

Więcej wskazówek dotyczących nauki do PES-u znajdziecie w tym artykule.