Rola magnezu w prewencji chorób sercowo-naczyniowych

Szanowni Państwo, ja przybliżę temat,który często pomijamy albo zapominamy,ale nasi pacjenci bardzo często otym pamiętają.Jest to często wynik poprostu reklam też w telewizji, któresię pojawiają.Mianowicie mówię o magnezie.On jest bardzo często— tematstosowania magnezu jest podnoszony właśnie wtelewizji i w reklamach telewizyjnych.I w tym przypadku, takjak w przypadku wielu leków, no,mam z tym pewne obiekcje,to w przypadku magnezu n-nie mamobiekcji.Uważam, że jest to wręczwskazane dlatego, że okazuje się, żeten magnez jest niesamowicie ważnydla pracy naszego organizmu, a coza chwilę Państwu pokażę, częstow naszej diecie mamy niedobór magnezu,co może prowadzić do pewnychkonsekwencji sercowo-naczyniowych.Jest to pewien rodzaj prewencjiwłaśnie zdarzeń sercowo-naczyniowych.Magnez jest, szanowni państwo, niezbędnydo tego, żeby było prawidłowe funkcjonowanieorganizmu.Bierze udział w pracy wieluenzymów w naszym organizmie, ale coważne bierze bra-- udział równieżw pracy mięśnia sercowego, mięśni szkieletowych.Bierze udział również w przewodnictwienerwowym i prawidłowej kurczliwości mięśni, alerównież w pełnym zakresie stabilizujehomeostazę naszego organizmu.

Szanowni Państwo i teraz gdzieten magnez jest w naszym organizmiezgromadzony?On głównie jest zgromadzony wkościach, w wątrobie, w naszymorganizmie natomiast wchłaniany jest oczywiściew jelicie, wydalany jest przez nerki.Ten proces wchłaniania i proceswydalania zależy od tego, ile tegonaszego-- ile tego magnezu wnaszym organizmie jest.Im mniej będzie magnezu tooczywiście będzie więcej wchłaniania w jelicie,głównie jelito cienkie, a będzierównież mniejsze wydalanie.Czyli ta magnezuria również będzieu naszych pacjentów i u naszmniejszona.Ta przyswajalność magnezu waha sięod trzydziestu do siedemdziesięciu, osiemdziesięciu procentw zależności od tego, wjakiej postaci magnez jest dostarczany do

naszego organizmu.I tak jak powiedziałem, główniew jelitach cienkich następuje proces wchłaniania.Oczywiście im niższy poziom magnezu,tym więcej magnezu się będzie wchłaniałoi tym mniej magnezu będziewydalane z naszego organizmu.No i teraz ile tegomagnezu jest potrzebne?Taka referencyjna wartość spożycia, jakPaństwo widzicie, to jest trzysta siedemdziesiątpięć miligramów codziennie powinniśmy spożywaćmagnezu.Pamiętamy o tym, że mamytego magnezu w organizmie trzydzieści, okołotrzydziestu miligramów.Zapotrzebowanie między trzysta, czterysta dwadzieściaw zależności od tego jaki wiek,jaka płeć, jaka aktywność fizyczna,jakie choroby współistniejące też, boto też będzie w znaczącymstopniu nam zmieniało to zapotrzebowanie.Oczywiście większość magnezu możemy dostarczyćw diecie i tak się od--tak się to dzieje.Produkty zbożowe, widzicie Państwo nasionaroślin, orzechy, kakao, gorzka czekolada.W rybach również będzie dużomagnezu, ale jak się okazuje tote-- to co dostarczamy wdiecie to jest raptem kilkadziesiąt procenttego, co nasz organizm potrzebuje.

Należy też zwrócić uwagę nato, co ułatwia nam przyswojenie magnezui to, co utrudnia przyswajaniemagnezu.Witamina B6, która bardzo częstojest w kombinacjach tych preparatów, którekupujemy w aptekach, czyli magnezplus witamina B6.To jest bardzo częsta kombinacja.Teraz też widujemy połączenia magnezi witamina D, które też witaminaD będzie ułatwiała właśnie wchłanianiemagnezu z przewodu pokarmowego.Natomiast po drugiej stronie Państwowidzicie, że dieta bogato tłuszczowa, bogatowapniowa, ale też ubogo białkowabędą zmniejszały to wchłanianie, no irównież nadużywanie alkoholu.Badania epidemiologiczne pokazują, że to,co spożywamy, to jest u mężczyznmiędzy sześćdziesiąt a dziewięćdziesiąt procentzapotrzebowania, a u kobiet między pięćdziesiątdwa a siedemdziesiąt procent tegodobowego zapotrzebowania na magnez w naszymorganizmie.I tak jak Państwu wspomniałem,w naszym ciele jest między dwadzieściaa trzydzieści pięć gramów magnezu,a to dobowe zapotrzebowanie to jestte trzysta siedemdziesiąt pięć miligramówmagnezu.Większość w układzie kostnym sześćdziesiątprocent, trzydzieści dziewięć procent tkance mięśniowej

i innych tkankach miękkich itylko jeden procent znajduje się zewnątrzkomórkowo.Z tego jednego procent, któryznajduje się zewnątrzkomórkowo we krwi jestraptem sto miligramów.I tutaj widzicie Państwo tenzakres prawidłowego stężenia zero siedemdziesiąt pięćzero dziewięćdziesiąt pięć milimola.I bardzo ważne jest to,że prawidłowe stężenie magnezu we krwiwcale nie wyklucza niedoborów tkankowych.Tak naprawdę ta rutynowa ocena,którą my widzimy w badaniach laboratoryjnych,nie do końca odzwierciedla stanzasobów magnezu w naszym organizmie.I wcale tutaj niedobór magnezunie musi się wiązać z hipomagnezemiąwe krwi, bo to jużjest stan, w którym jeżeli pojawiasię hipomagnezemia we krwi, tomamy bardzo duże zaburzenia elektrolitowe ipacjent ma duże również zaburzeniametabolizmu.Zanim pojawią się zmiany wekrwi, następują już niedobory w kościachi w mięśniach.Najlepiej to widać po pomagnezurii,bo przy niedoborach będziemy mieli bardzomałą magnezurię.Organizm będzie oszczędzał magnez, noale magnezu, magnezurii rutynowo u naszychpacjentów oczywiście nie oceniamy.

Przyczyny jakie mogą być niedoborymagnezu?No to problemy ze stronyprzewodu pokarmowego, tak, czyli zmniejszona podażz pożywieniem albo stany zapalnejelit.Mogą to być również problemyzwiązane z nerkami, zwiększone wydalanie indukowaneprzez hipermagnezemię, hipokali-- przez równieżhipokaliemię, ale pamiętajmy również o diuretykach,które oprócz tego, że będąpowodowały utratę potasu, to będą równieżmogły powodować utratę magnezu.O potasie powiemy sobie wdrugiej części.Po tym wykładzie będziemy zdoktorem Krzoskim dyskutowali na temat właśniehipokaliemii.Natomiast możliwe skutki, jakie mogąbyć związane z niedoborem magnezu, totak jak Państwo widzicie napewno układ nerwowy, drżenia mięśniowe, zaburzeniaprzewodnictwa nerwowego.Natomiast my to widzimy wukładzie sercowo-naczyniowym bardzo często.Mianowicie mogą to być nasileniezaburzeń rytmu serca, które pacjent wcześniejmiał rozpoznane, ale to jestrównież wzrost ciśnienia tętniczego.Teraz preparaty, które mogą być

stosowane do tego, żeby uzupełniać te-tezasoby magnezu w naszym organizmie,mogą mieć charakter organiczny i onesą preferowane: cytrynian, mleczan czyteż asparaginian.One się dużo lepiej wchłaniająniż postaci nieorganiczne typu tlenek magnezualbo chlorek magnezu, czy, czy,czy węglan magnezu. Ehm.

Optymalnie, jeżeli chcemy zażywać tepreparaty.To też bardzo ważna rzecz,taka praktyczna, żeby pacjenta poinstruować.Najlepiej rozłożyć tą dawkę trzystu,czterystu miligramów na dwie dawki czynawet trzy dawki w ciągudnia.Może być to rano iwieczorem.Ważne, żeby to było zposiłkiem lub też zaraz po posiłku,popijając dużą ilością wody.I właśnie w tych dawkachpodzielonych.No i bardzo dobrze tutajwspółgra z tym witamina B6, którazwiększa wchłanialność magnezu o dwadzieścia,czterdzieści procent.

Oczywiście należy też zawsze spojrzeć,bo mamy na rynku i produktylecznicze i suplementy.Pamiętamy też według ustawy, jakiesą kryteria tych, tych produktów.Suplementy uzupełniają zdrową dietę, natomiastprodukty lecznicze mają leczyć lub teżzapobiegać niedoborowi magnezu.I kiedy my powinniśmy sięzastanowić nad tym, czy nasz pacjentprzypadkiem nie wymaga suplementacji magnezu?

To są sytuacje, które tuPaństwo widzicie i ich jest mnóstwo,bo w różnych jednostkach chorobowychtypu cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwiennaserca, nadczynność tarczycy to sąsytuacje, które mogą prowadzić do hipomagnezemiiu pacjenta, ale również leki,które pacjent na stałe przyjmuje.Inhibitory pompy protonowej dostępne dzisiajbez recepty i stosowane bardzo częstoprzez pacjentów na schorzenia typuzgaga, jak to pacjenci nazywają, alerównież leki przeczyszczające, jak Państwowidzicie.No i nie zapominajmy olekach moczopędnych stosowanych w terapii nadciśnieniatętniczego, w terapii obrzęków.Gdy mamy osobę bardzo aktywnąfizycznie, ta również może być osoba,która będzie miała stany hipomagnezemii,no i również czynniki ryzyka typustres i właśnie te uprawianiesportu wyczynowo.Jeżeli mamy kilka takich stanówwspółistniejących, to jest duże prawdopodobieństwo, żezasoby magnezu w organizmie będązmniejszone, a nadal stężenie magnezu będzieprawidłowe i z drugiej strony

prawidłowe stężenie magnezu i prawidłowe równieżzasoby magnezu w naszym organizmie,prawidłowa dostarczania ilość magnezu w naszymorganizmie, to wiemy o tym,że przekłada się na zmniejszenie ryzykai cukrzycy typu drugiego, nadciśnieniatętniczego i ryzyka metabolicznego.

No to jak przejdziemy sobiedo nadciśnienia tętniczego dziesięć milionów Polaków,którzy stosują różne leki hipotensyjnei widzimy, że wśród tych pacjentówto dostarczanie ilości magnezu jestzaniżone, to sześćdziesiąt, dziewięćdziesiąt procent mężczyznma zbyt małą ilość magnezu,dostarczaną między pięćdziesiąt do siedemdziesiąt procentkobiet.Plus jeszcze pacjent może stosowaćleki moczopędne, które będą ten magnezwydalały z moczem.To możemy jakby z tegowyliczyć, że znaczna część z tychpacjentów może wymagać uzupełnienia magnezuw swojej diecie.

Skąd się bierze ten efekt?Właśnie, że magnez będzie namobniżał ciśnienie tętnicze?To jest bardzo podobny efektdo antagonistów kanałów wapniowych, dlatego, żeułatwia właśnie pracę antagonistów kanałówwapniowych właśnie na te kanały idochodzi w ten sposób doefektu wazodylatacyjnego, czyli następuje rozszerzenie naczyńkrwionośnych.Ale w badaniach in vitropotwierdzono również wiele innych efektów.Oprócz tego hamowania wazokonstrykcji, czylirozszerzenia naczyń, to magnez, jeżeli będziego odpowiednie stężenie, to jestrównież ochrona śródbłonka, bo mamy hamowaniestresu oksydacyjnego u tych pacjentów,zmniejszenie procesu zapalnego, ale również uwrażliwienieorganizmu na insulinę, czyli zmniejszenieryzyka rozwoju cukrzycy u pacjenta.I takie już z punktuwidzenia stricte kardiologicznego to działanie kardioprotekcyjne,które możemy znaleźć.To widzicie państwo działanie antyarytmicznei to często zalecamy pacjentom znadkomorową arytmią w postaci ekstrasystoliiprzedsionkowej, z komorową arytmią w postaciekstrasystolii komorowej.Zalecamy również u pacjentów, którzymają nadciśnienie tętnicze i biorą dodatkowoleki hipotensyjne, dlatego, że możeto poprawić kontrolę ciśnienia tętniczego unaszych, u naszych pacjentów.To zwiększenie spożycia magnezu osto miligramów dziennie, szanowni Państwo, wiąże

się z około pięcioprocentową redukcjąciśnienia tętniczego.I na potwierdzenie tego chciałemPaństwu pokazać metaanalizę, która niedawno sięukazała.Metaanaliza pokazująca efekt działania magnezui suplementacji magnezu czy uzupełniania magnezu,spożycia magnezu na ciśnienie tętnicze.Metaanaliza randomizowanych, podwójnie zaślepionych pracklinicznych, których było tutaj kilkadziesiąt uwzględnionych.I widzicie Państwo, że sumaryczniete prace pokazały w metaanalizie, żestosowanie magnezu wpływa na redukcjęskurczowego ciśnienia tętniczego.Tutaj macie Państwo na doleten overall, czyli podsumowanie całości redukcjarozkurczowego ciśnienia tętniczego.Ale dokonano takich subanaliz, żebypokazać: dawka magnezu, a redukcja ciśnieniatętniczego, czas trwania suplementacji, aredukcja ciśnienia tętniczego.I zaczynamy!Lewy górny wykres, szanowni Państwo.Stężenie magnezu we krwi versusdawka.Oczywiste jest to, że imwiększą dawkę stosowaliśmy, tym to stężeniemagnezu we krwi było większe.Ta dawka trzysta, czterysta miligramówpowodowała, że mieliśmy znaczący wzrost stężeniamagnezu.Górny prawy wykres to jeststężenie magnezu we krwi, a czastrwania, żebyście Państwo widzieli, żewłaśnie ta suplementacja to jest stopnioweodbudowywanie naszego magazynu magnezowego.W dniach Państwo widzicie, żedopiero po siedemdziesięciu pięciu, stu dniachto stężenie wzrosło do takiegopoziomu, w którym się ustabilizowało idalej się utrzymywało.Czyli przez około sto dnitakiej suplementacji trzysta, czterysta miligramów, stopniowobyły odbudowywane pokłady magnezu.I również widzicie Państwo kolejnywykres środkowy po lewej stronie.Ciśnienie tętnicze versus skurczowe ciśnienietętnicze versus dawka.Oczywiście im większa dawka, tymwiększa redukcja ciśnienia tętniczego.Te trzysta, czterysta miligramów dajenam redukcję o około cztery, sześćmilimetrów słupa rtęci, co jestczęsto taką pożądaną redukcją w terapiinadciśnienia tętniczego.Podobnie dolny lewy wykres skurczoweciśnienie tętnicze versus dawka.Znowu im większa dawka, tymwiększa redukcja tego skurczo-- rozkurczowego ciśnieniatętniczego.No i również taka korelacja.Skurczowe ciśnienie tętnicze, a stężenie,stężenie magnezu we krwi.Widzicie Państwo, że im wyższestężenie tym ta, ta to skurczoweciśnienie tętnicze nam malało, alerównież rozkurczowe ciśnienie tętnicze nam wtej sytuacji malało .

Reasumując, szanowni Państwo, mając pacjentaz nadciśnieniem tętniczym, pacjenta stosującego inhibitorypompy protonowej, leki przeczyszczające, lekidiuretyczne to są pacjenci, u którychpowinniśmy rozważyć suplementację magnezu alboleczenie za pomocą preparatami magnezu poto, żeby zmniejszyć, poprawić kontrolęciśnienia tętniczego, ale również uzupełnić tepokłady magnezu w organizmie.I szanowni Państwo, króciutka przerwai zapraszamy Państwa do kolejnego wykładu.Tu porozmawiamy już o potasierazem z doktorem Krzoskim.Pewnie profesor Baryłowski też sięwłączy do dyskusji z nami.Potas to jest temat,który jest bardzo często poruszany, dlatego,że bardzo duża grupa pacjentówwymaga suplementacji potasem.