Powikłania zespołu metabolicznego - lepiej zapobiegać niż leczyć

Dzień dobry, nazywam się AleksanderPrejbisz.Pracuję w Narodowym Instytucie Kardiologii,w Zakładzie Epidemiologii i Prewencji ChoróbUkładu Krążenia i Promocji Zdrowia.Dzisiaj chciałbym w ciągu kilkuminut zastanowić się nad tym, dlaczegowarto wyodrębniać zespół metaboliczny idlaczego warto tych pacjentów poddać szczególnejkontroli i leczeniu w celuzmniejszenia ryzyka sercowo-naczyniowego.

Oczywiście zgadzamy się, że otyłośćjest epidemią, ale musimy brać równieżpod uwagę, że otyłość jestprzyczyną wszystkich jej następstw.To ponad dwieście jednostek chorobowych,które można właśnie ułożyć w rodzajzespołu.Nie wyodrębnienia nowej choroby, tylkozwrócenie uwagi, że zaczynając od otyłościzaczynają się, wzrastają kolejne czynnikiryzyka sercowo naczyniowego.Wzrasta ciśnienie tętnicze, wzrastają zaburzeniawęglowodanowe, zmienia się dyslipidemia w kierunkudyslipidemii aterogennej.Kolejnym elementem rozwoju zespołu metabolicznegosą kolejne następstwa.Dochodzi do uszkodzenia funkcji nerek,dochodzi do stłuszczenia, a następnie zwłóknieniawątroby.Dochodzi do przerostu mięśnia lewejkomory, upośledzenia funkcji rozkurczowej, a następnierozwoju niewydolności serca z zachowanąfrakcją wyrzutową.Na to wszystko nakładają sięjeszcze hiperurykemia, podwyższone stężenie kwasu moczowego,a więc czynniki, które dodatkowonasilają stan zapalny.Stan zapalny również jest elementemzespołu metabolicznego, więc bardzo często pacjentz zespołem metabolicznym, patrzymy pierwszeoczywiście widzimy pacjenta z otyłością.Następnie oceniamy trzy główne składowe:podwyższone ciśnienie tętnicze, podwyższone stężenie cholesterolunie-HDL, podwyższone stężenie glukozy.Są dwa z trzech plusotyłość, rozpoznajemy zespół metaboliczny.

Musimy spojrzeć dalej, czy utego chorego doszło już do rozwojukolejnych powikłań zespołu metabolicznego.A więc spójrzmy, czy upacjenta nie występuje podwyższenie aktywności enzymówwątrobowych, czy nie ma podwyższonegostężenia glucho-- kwasu moczowego, czy niema podwyższonego stężenia białka C-reaktywnego,a więc kolejnych następstw otyłości.To jest trochę taki efektkuli śniegowej.Zaczyna się od otyłości, potemczynniki ryzyka, potem następstwa.W pewnym momencie nie możnatego przerwać.Co trzeba robić?Trzeba jak najszybciej rozpoznawać zespółmetaboliczny, otyłość i jak najszybciej leczyć.Oczywiście mamy dostępne w tejchwili, to jest przełom, leczenie farmakologiczneotyłości, ale również musimy patrzećna fakt, że chorzy z otyłościąrzadko nie ma już nadciśnieniatętniczego, aterogennej dyslipidemii czy również podwyższonego

stężenia glukozy, stanu przedcukrzycowego. Tu musimy działać szybko. Zresztą zmienia się to. Kiedyś na przykład leczyliśmy cukrzycę przez rok dietą. Teraz od razu wchodzimy w leczenie farmakologicznym. Tak samo jest z nadciśnieniem tętniczym, zaburzeniami lipidowymi. Nie czekamy, bo ta kula śniegowa nabiera wielkości, nabiera impetu i w pewnym momencie nie jest już tylko kulką śniegową czy kulą śniegową, ale lawiną po prostu, która niszczy organizm i prowadzi do przedwczesnego zgonu. Bo pamiętajmy, że otyłość to skrócenie życia.

Mamy otyłość, leczymy farmakologicznie, ale również oddziałujemy na te główne czynniki ryzyka, główne składowe zespołu metabolicznego. Intensywnie wpływamy na stężenie glukozy. Również wchodzimy z intensywną terapią, często już w stanie przedcukrzycowym po to, żeby kontrola glikemii była jak najszybciej prawidłowa. Pamiętajmy, że rozpoznanie cukrzycy to jest od razu duży wzrost ryzyka sercowo-naczyniowego, a więc zapobiegajmy rozwojowi cukrzycy. Leczymy aterogenną dyslipidemię. Definiujemy ją cholesterolem nie-HDL, ale pierwsze to, co musimy osiągnąć stężenie cholesterolu LDL, następnie nie-HDL. Stosujemy długo działającą statynę, łączymy z ezetymib, mamy preparat złożony.

Również leczenie nadciśnienia tętniczego. Pamiętajmy, że nadciśnienie tętnicze w otyłości często ja nazywam wtórną do otyłości, ponieważ jest szereg czynników, które są związane z otyłością i prowadzą do rozwoju nadciśnienia tętniczego. Jedne z nich to między innymi aktywacja układu renina-angiotensyna i druga sodowrażliwość, zwiększenie wolemii. Dlatego połączenie leku hamującego układ renina-angiotensyna z diuretykiem, diuretykiem diazydopodobnym, na przykład telmisartan z indapamidem. Mamy również dostępny preparat złożony, będzie tutaj dobrym połączeniem, bo zarówno hamujemy układ renina-angiotensyna, działamy nefroprotekcyjnie, ale również mamy komponenty diuretyczne; zmniejszenia wolemii, zmniejszenia sodowrażliwości.

U chorych z otyłością często bardzo ważny element i zgodnie z wytycznymi zaczynamy od razu od dwóch leków, preparat złożony, mamy dużą szansę uzyskania dobrej kontroli ciśnienia tętniczego. Również w leczeniu zaburzeń li-- gospodarki węglowodanowej też sięgamy często w tej chwili już po połączenia, również w postaci preparatów złożonych. Flozyna z metforminą, również preparat złożony, dobre leki zmniejszające ryzyko sercowo-naczyniowe. Pamiętajmy, że nie leczymy liczb, tylko leczymy ryzyko sercowo-naczyniowe. Pierwsze dane, również przełomowe, pokazujące, że leczenie farmakologiczne otyłości zmniejsza ryzyko sercowo-naczyniowe, ale również leczenie trzech głównych składowych zespołu metabolicznego, oprócz otyłości, zaburzeń węglowodanowych, nadciśnienia tętniczego, zaburzeń lipidowych, również zmniejsza ryzyko sercowo-naczyniowe, czego łącznie efektem tych oddziaływania na te cztery czynniki zespołu metabolicznego jest wydłużenie życia. Dziękuję bardzo.