Asysta podczas operacji: jak można się do niej przygotować?

‘Proszę się umyć do asysty’ - to słowa, na które z upragnieniem czeka niejeden student na sali operacyjnej. Kiedy pojawia się szansa na zrobienie czegoś więcej niż tylko przyglądanie się zabiegowi zza pleców chirurga, trzeba ją wykorzystać! Jak można przygotować się do asysty, by zrobić i nauczyć się jak najwięcej?  

TECHNIKALIA OKOŁOOPERACYJNE

Zanim staniemy u boku operującego, musimy się umyć i ubrać z zachowaniem zasad sterylności w taki sposób, żeby się nie zabrudzić.  Chirurgiczne mycie i dezynfekcja rąk czy sterylne zakładanie rękawiczek i fartucha wydają się bułką z masłem - jednak przy emocjonujących początkach często są wyzwaniem. Dlatego warto poćwiczyć te podstawowe umiejętności wcześniej! Na odsiecz przychodzi tutaj YouTube, gdzie można znaleźć mnóstwo materiałów, jak wykonać te podstawowe czynności.

TEORIA PRZED PRAKTYKĄ 

Jako asysta mamy świetny widok na pole operacyjne (a przynajmniej nieco lepszy). Patrzenie bez zrozumienia nie niesie jednak zbyt dużej wartości samej w sobie: plątanina bliżej nieokreślonych intensywnie czerwonych struktur jest ekscytująca tylko przez pierwsze kilkanaście minut. Plan zabiegów jest najczęściej opracowywany z dziennym wyprzedzeniem, warto się z nim zapoznać i na podstawie tego powtórzyć zagadnienia anatomiczne oraz teorię odnośnie do przeprowadzania danej operacji.   

Skarbnicą darmowej i dostępnej wiedzy jest oczywiście YouTube, gdzie po wpisaniu frazy (najlepiej po angielsku) wyświetlają się setki filmików, które pomagają bezboleśnie powtórzyć anatomię czy obejrzeć daną operację z komentarzem specjalisty.  Wartą polecenia stroną jest anglojęzyczna TeachMeAanatomy czy jej stricte już chirurgiczna siostra – TeachMeSurgery,  skarbnica chirurgicznej wiedzy, zarówno jeśli chodzi o przebieg zabiegów, jak i inne okołooperacyjne aspekty. 

TROCHĘ O SZYCIU 

Może się zdarzyć, że chirurg zaproponuje nam, żebyśmy samodzielnie założyli kilka szwów na koniec operacji. Często pada też wtedy pytanie, czy wcześniej coś szyliśmy. Jak przygotować się na taką ewentualność i błysnąć umiejętnościami szycia? Opcji jest kilka! 

Na uczelniach medycznych często organizowane są warsztaty szycia chirurgicznego. Takie zajęcia organizują Studenckie Koła Naukowe czy Międzynarodowe Stowarzyszenie Studentów Medycyny IFMSA-Poland. Warto je obserwować w mediach społecznościowych i czekać na okazję! Na warsztatach macie zapewnione narzędzia, materiały i wsparcie merytoryczne – najczęściej ‘pacjentami’ są świńskie nóżki bądź drób, może to też być po prostu rękawiczka naciągnięta na kubek.  

Można też samodzielnie skompletować zestaw i ćwiczyć na własną rękę - obecnie na rynku dostępne są specjalnie stworzone dla studentów zestawy do nauki szycia. Podstawa to imadło, nici chirurgiczne, nożyczki, pęseta chirurgiczna oraz skalpel. Do tego potrzebujecie “‘pacjenta”’ - podobnie jak w przypadku warsztatów może to być zakup ze sklepu mięsnego, niektórzy pierwsze szwy zakładają też na przykład na gąbkach do zmywania, pomarańczach czy bananach. Nieocenioną pomocą merytoryczną będą filmiki instruktażowe, które można z łatwością znaleźć w internecie. Z polskojęzycznych źródeł szczególnie polecamy serię ‘Jak szyć’, którą znajdziecie na kanale Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Oprócz instrukcji zakładania podstawowych szwów znajdziecie tam też materiały o miejscowym znieczuleniu skóry czy zakładaniu sterylnych rękawiczek.  

Obecnie na rynku są też dostępne specjalnie stworzone dla studentów zestawy do nauki szycia chirurgicznego, na przykład pakiet od Szyję Szyję. Pady w takich zestawach imitują ludzką skórę - na pewno są jej bliższe niż gruba wieprzowa skóra czy rwąca się skórka banana.  Kolejnym plusem jest fakt, że za jednym zakupem macie wszystko, czego potrzeba, żeby rozpocząć chirurgiczną przygodę. Kupienie takiego zestawu to jednak opcja bardziej kosztowna, pady do ćwiczeń trzeba też dokupować w miarę zużycia poprzednich.  

PODSUMOWANIE 

 Na koniec podrzucamy kilka propozycji ćwiczeń przed pierwszą asystą: 

• Założenie sterylnych rękawiczek tak, żeby faktycznie pozostały sterylne (ich rolę mogą odgrywać specjalnie ułożone zwykłe rękawiczki) 
• Opanowanie wiązania węzełków w rękach (na przykład na sznurowadle) 
• Dla osób posiadających zestaw do szycia: opanowanie szwu węzełkowego prostego, materacowego pionowego i poziomego, skórnego ciągłego 

Każdy wielki chirurg zaczynał od asysty na bloku - powodzenia w przygotowaniach!