Co udało się zrobić w 2024 roku? – Ministerstwo Zdrowia podsumowuje prace

Pakiet „Świadoma Bezpieczna Ja”, inwestycje z Krajowego Planu Odbudowy, łatwiejszy dostęp do świadczeń i leków, cyfryzacja ochrony zdrowia i projekt reformy szpitalnictwa – to główne inicjatywy, które przygotował resort zdrowia w 2024 roku. Izabela Leszczyna, minister zdrowia, podsumowała rok prac w resorcie. 

Pakiet „Świadoma, Bezpieczna Ja” – wsparcie dla zdrowia kobiet

Gdy minister zdrowia obejmowała stery w resorcie, od razu zapowiedziała, że będzie pracować nad poprawą jakości życia kobiet. Odpowiedzią jest program „Świadoma, Bezpieczna Ja”.

Dzięki udostępnieniu antykoncepcji awaryjnej w ponad 1300 aptekach w 70% powiatach jest dostępna antykoncepcja awaryjna, a bezpłatny program in vitro to duma całego rządu. Dzięki rozszerzeniu programu in vitro, Polska awansowała w Europejskim Atlasie Polityk Leczenia Niepłodności z 42. miejsca w 2021 r. na 19. miejsce. Mamy już ponad 6750 kobiet w ciąży, a 20 tys. par, które marzą o dzieciach, przystąpiło do programu. Również dzięki programowi onkopłodność 429 pacjentów i pacjentek chorujących na raka zabezpieczyło płodność

– wskazała minister zdrowia.

Zniesienie barier wiekowych na badania prenatalne zaowocowało wzrostem ich dostępności – skorzystało z nich aż 180 tys. przyszłych mam. Z kolei wprowadzenie bezpłatnych szczepień przeciw krztuścowi dla ciężarnych pomogło zabezpieczyć zdrowie matek i noworodków. Szczepienie przysługuje między 27. a 36. tygodniem ciąży.  Z tego wsparcia skorzystało już 29 tys. kobiet. Prace nad nowymi standardami opieki okołoporodowej, które obejmą m.in. edukację przedporodową od momentu stwierdzenia ciąży i szczegółowe plany porodu, mają wkrótce wejść w fazę konsultacji publicznych. 

Opieka paliatywna i hospicyjna

Ministerstwo zniosło limity w opiece paliatywnej i hospicyjnej oraz zwiększyło wyceny świadczeń w tych zakresach o ponad 213 mln zł. Planowane są zmiany koszyka świadczeń gwarantowanych w zakresie kryteriów kwalifikacji pacjentów m.in. w perinatalnej opiece paliatywnej.

Poprawa dostępu do opieki zdrowotnej

Przeznaczono ponad 1 mld zł na inwestycje w podstawową opiekę zdrowotną (POZ) na terenach z ograniczonym dostępem do lekarzy.

Chcemy w ten sposób zapewnić dostęp do POZ na terenach, które są tzw. białymi plamami pod względem dostępu do świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej 

– mówiła Leszczyna.

W styczniu 2025 planowany jest podobny konkurs dla placówek ambulatoryjnej opieki specjalistycznej.

Bezpieczeństwo lekowe

Priorytetem Ministerstwa stało się bezpieczeństwo lekowe. Przygotowano listę polskich leków, za które pacjenci zapłacą mniej (10% lub 15% jeśli zarówno substancja czynna, jak i lek są wytwarzane w Polsce), powstał projekt pierwszej Krajowej Listy Leków Krytycznych (to spis preparatów, których, zdaniem ekspertów, nie może zabraknąć w sytuacjach kryzysowych).

Będziemy chcieli zaangażować UE do wsparcia finansowego produkcji takich leków 

– zapowiedziała szefowa resortu zdrowia.

Bezpłatne leki 65+ i 18- i szczepienia w aptekach

Rozszerzono też dostęp do bezpłatnych leków dla osób powyżej 65. roku życia oraz młodzieży poniżej 18 lat. Każdy lekarz POZ oraz specjaliści w ramach umowy z NFZ albo prywatnie, mogą teraz wystawiać recepty na te leki. Sejm uchwalił już nowelizację ustawy w tej sprawie. Na mocy nowych przepisów farmaceuci będą mogli wystawiać recepty na wszystkie szczepienia refundowane dla dorosłych. Zmiany ułatwią dostęp m. in. do szczepień przeciw grypie i pneumokokom.

Receptomaty

Resort ograniczył dostęp do opioidów sprzedawanych w tzw. receptomatach i w ramach teleporad. Obecnie osobista wizyta u lekarza jest obowiązkowa przed wystawieniem recepty na: fentanyl, morfinę, oksykodon, marihuanę oraz wyciągi i nalewki farmaceutyczne. Jest jeden wyjątek od tej zasady – gdy jest to kontynuacja leczenia, a receptę wystawia lekarz POZ.

Inwestycje w psychiatrię

Reforma psychiatrii koncentruje się na modelu opieki środowiskowej i poprawie warunków w szpitalach psychiatrycznych. Na rozwój tej dziedziny przeznaczono 1,2 mld zł, a kolejne 3 mld zł trafi do placówek z całodobową opieką stacjonarną. Konkurs dla tych placówek resort przedłużył do końca stycznia 2025 r. Przedłużono także, do połowy przyszłego roku, pilotaż Centrów Zdrowia Psychicznego, które mają stać się filarem wsparcia dla osób w kryzysie psychicznym. Działania w zakresie psychiatrii obejmują również przywrócenie telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży (116 111), działającego całą dobę przez 7 dni w tygodniu. 

Centralna e-rejestracja

Ministerstwo kontynuuje prace nad centralną e-rejestracją, która ma skrócić kolejki i zwiększyć efektywność zarządzania zasobami. Do pilotażu centralnej e-rejestracji zgłosiło się już 150 podmiotów, które realizują świadczenia kardiologiczne lub wykonują badania profilaktyczne – mammografię i cytologię. 

Państwowe Ratownictwo Medyczne

W 2024 r. nakłady na zespoły ratownictwa medycznego były o 15% wyższe niż w 2023 r. W tym czasie wzrosły też nakłady na szpitalne oddziały ratunkowe – o 29%.

W tym roku podjęliśmy szereg inicjatyw dofinansowujących ratownictwo medyczne, m.in. SOR. Mamy 16 dyspozytorni medycznych, modernizujemy bazy. Stawiamy na centrum monitorowania ratownictwa medycznego, by dyspozytor widział, gdzie karetka może zawieść pacjenta, aby jak najszybciej otrzymał odpowiednią pomoc 

– mówiła minister Leszczyna.

Zapowiedziała też nowelizację ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym, która usprawni pracę ratowników medycznych.

Reforma szpitalnictwa

Resort zapowiada, że prace nad reformą szpitalnictwa będą kontynuowane. Reforma zakłada dostosowanie struktur oddziałów do potrzeb pacjentów.

Osiągniemy to dzięki nowej sieci szpitali 

– mówiła minister zdrowia.

W tej reformie bardzo ważna jest też racjonalizacja zarządzania kadrami medycznymi, aby szpitale były uszyte na miarę potrzeb mieszkańców i nie musiały rywalizować o lekarzy.

Będziemy restrukturyzować nierentowne szpitale 

– mówiła. 

Rozwój kadr medycznych

Resort przeznacza 200 mln zł na rozwój kadr medycznych, m.in. dla lekarzy, kadry opieki długoterminowej, fizjoterapeutów i farmaceutów w celu poszerzania ich kompetencji. Łączy też centra kształcenia w jedno Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego.

Krajowy Plan Odbudowy

Ze środków KPO na zdrowie zostanie przeznaczonych blisko 18 mld zł.

Mamy do zrealizowania 45 kamieni milowych, w tym 19 w roku 2024 r. Zrealizowaliśmy i rozliczyliśmy 17 z nich. Na modernizację szpitali przeznaczymy 9,2 mld zł, w szczególności: na modernizację podmiotów w Krajowej Sieci Onkologicznej (5,2 mld zł) i szpitale powiatowe (1,3 mld zł). Wydamy też 2,7 mld zł na modernizację ośrodków w Krajowej Sieci Kardiologicznej i rozwój szpitali ogólnych. Na transformację cyfrową do szpitali i Centrum e-Zdrowia popłynie łącznie 4,3 mld zł, natomiast na zwiększenie liczby kadr medycznych – 3,1 mld zł. Ostatni obszar to inwestycje w naukę, na które zaplanowano 1,1 mld zł 

– mówiła Katarzyna Kacperczyk, wiceminister.

Kolejne nabory w poszczególnych obszarach są planowane na 2025 r. Wszystkie reformy i inwestycje w ramach Krajowego Planu Odbudowy powinny się zakończyć 30 czerwca 2026 r.