"Bezpieczna, świadoma ja" – nowy projekt resortu zdrowia

In vitro, onkopłodność, nieinwazyjne badania prenatalne, wytyczne dotyczące terminacji ciąży, antykoncepcja awaryjna, akcje edukacyjne uświadamiające, że chorzy onkologicznie mogą zostać rodzicami, szczepienia przeciw HPV, opieka okołoporodowa – Izabela Leszczyna, minister zdrowia, przedstawiła katalog rozwiązań, które, zdaniem resortu zdrowia, mają gwarantować kobietom poczucie bezpieczeństwa zdrowotnego. 

Szefowa resortu przy ul. Miodowej przekazała podczas konferencji prasowej szczegóły projektu "Bezpieczna, świadoma ja", który ma sprawić, by kobiety w każdym wieku czuły się bezpiecznie, jeśli chodzi o ochronę zdrowia. Jednym z założeń projektu jest program in vitro. Jak przypomniała minister zdrowia, dotychczas metoda in vitro była dostępna tylko dla zamożnych osób, co, jak zaznaczyła, nie jest sprawiedliwe ani nie ma nic wspólnego ze społeczeństwem obywatelskim.

Dlatego wprowadzamy program in vitro. Od początku lutego będzie pracować zespół, który opracuje kryteria dostępności dla pacjentek, dla podmiotów leczniczych. Mam nadzieję, że będą to także podmioty publiczne, które zechcą wziąć udział w konkursie. Co najmniej pół miliarda zł chcemy co roku przeznaczać na tę procedurę. Może w tym roku nie wykorzystamy wszystkich środków, ale będziemy się starać. Startujemy 1 czerwca

 – mówiła minister zdrowia podczas konferencji prasowej.

Zaznaczyła także, że w procedurze in vitro nie można zapominać o osobach chorych onkologicznie.

Będziemy bankować gamety męskie i żeńskie, a w przypadku par – zarodki. Będziemy robili to na koszt podatników. Planujemy też akcję edukacyjną, informacyjną, by młode pacjentki i pacjenci wiedzieli, że mimo choroby mogą stać się rodzicami 

– dodała. 

Badania prenatalne 

"Bezpieczna, świadoma ja” to także badania prenatalne. Resort zdrowia chce, by były one poszerzone i dostępne dla wszystkich kobiet w ciąży.

Poszerzymy ich zakres m. in. o nowoczesne metody nieinwazyjne. Jeśli lekarz uzna, że kobieta potrzebuje szczegółowych badań, będzie mogła je wykonać, np. badanie echa serca płodu lub tzw. testy wolne DNA płodu, gdy wystąpi wysokie ryzyko wad genetycznych 

– mówiła Izabela Leszczyna. 

Szpitale nie mają sumienia 

Kolejnym punktem konferencji było przekazanie wytycznych dot. terminacji ciąży, na które czekaliśmy od czerwca 2023 r. Jak podkreśliła szefowa resortu zdrowia, wytyczne, które przygotował zespół Adama Niedzielskiego, nie były dla niej satysfakcjonujące i w ocenie ekspertów nie zapewniają bezpieczeństwa kobietom.

My chcemy zapewnić bezpieczeństwo kobietom, które zgłaszają się do szpitala, bo ich zdrowiu lub życiu zagraża ciąża. Przypomnę, że zgodnie z polskim prawem, mamy dwa przypadki, gdy terminacja ciąży jest zgodna z prawem. Pierwszy to taki, gdy ciąża stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia kobiety i drugi, gdy ciąża powstała w wyniku gwałtu czy kazirodztwa. Jeśli chodzi o zalecenia stricte kliniczne, to lekarze doskonale wiedzą, kiedy zagrożone jest życie czy zdrowie pacjenta. Powoływanie się na art. 39 ustawy o zawodzie lekarza, który mówi o tym, że lekarz może uchylić się od wykonania medycznej procedury, może być stosowany, ale nigdy wtedy, gdy zagrożone jest zdrowie lub życie kobiety. Lekarz nie może w takim wypadku powołać się na klauzulę sumienia. To już w prawie było, ale nic nam to nie dało. Zmienimy przepisy dotyczące warunków umów z NFZ z oddziałami ginekologiczno-położniczymi. Musi z nich wynikać, że podmiot leczniczy nie ma sumienia, tzn. kierownik placówki, która ma kontrakt z NFZ, musi zapewnić terminację ciąży zgodną z polskim prawem w swoim szpitalu. Nie będziemy robili list szpitali, które tę procedurę wykonują. Jeśli placówki chcą mieć kontrakt z NFZ, muszą wykonywać koszyk świadczeń, za realizację którego dostaną pieniądze. Inaczej kontraktu mieć nie będą. Na koniec lutego Polskie Towarzystwo Zdrowia Seksualnego i Prokreacyjnego opublikuje wytyczne zgodne z rekomendacjami WHO, które będą zgodne z najnowszą wiedzą medyczną 

– mówiła minister zdrowia. 

Antykoncepcja 

"Świadoma, bezpieczna ja” to także antykoncepcja. Resort chce, by tabletka dzień po była dostępna bez recepty dla dziewcząt od 15. r.ż.

Możemy udawać, że problem niechcianej ciąży nie dotyczy niepełnoletnich dziewcząt, ale nie chcemy zamykać oczu. Projekt przyjęty przez Radę Ministrów przekazaliśmy do Sejmu 

– mówiła.

I podkreśliła, że ważna w tej kwestii jest także edukacja zdrowotna, w tym seksualna.

Profilaktyka zdrowotna w szkołach jest konieczna. Chcemy mówić o zdrowiu 

– dodała. 

Szczepienia przeciw HPV

W tej kwestii resort nie może pochwalić się spektakularnymi sukcesami. Wyszczepialność jest niska, choć szczepienia są bezpłatne. Zdaniem Leszczyny mała liczba szczepień jest spowodowana zbyt małym rozpowszechnieniem informacji o nich.

Rak szyjki macicy zabiera co roku 2,5 tys. kobiet, dajmy naszym dzieciom przepustkę do zdrowia. Będę chciała poszerzyć zakres szczepień i objąć nimi także młodsze dzieci. Oprócz promocji, którą już zaczęliśmy, mamy dużo do zrobienia w kwestii organizacji. Chciałabym, by te szczepienia odbywały się w szkołach

 – dodała.

I zaznaczyła, że to szczepienia dla chłopców i dla dziewcząt. 

Opieka okołoporodowa

W tej kwestii też jest wiele do zrobienia. Statystyki pokazują, że rodzi się mało dzieci. Czy opieka okołoporodowa pomoże je podnieść?

Każda rzecz, którą możemy zrobić, musi być zrobiona. Poród to moment dla kobiety, który powinien być jak najbardziej komfortowy, musimy zapewnić kobiecie intymność, godność. Rozmawiamy z NFZ, by zróżnicować wycenę świadczenia, jakim jest poród, w zależności od tego, co kobieta otrzymuje. Ważna jest także lepsza dostępność do znieczulenia zewnątrzoponowego. Dziś prawie 50 proc. kobiet rodzących wybiera cesarskie cięcie, co oznacza, że musimy się temu przyjrzeć. Większa dostępność znieczuleń jest konieczna, by kobiety chciały rodzić naturalnie. Będziemy szukać najlepszych rozwiązań, by zapewnić zdecydowanie większą dostępność tych znieczuleń 

– mówiła Izabela Leszczyna.

Podkreśliła również, że dla kobiet niezwykle ważne jest wsparcie personelu medycznego. Zgodnie z prawem, kobiecie po porodzie przysługują wizyty patronażowe – 4 wizyty położnej i 1 lekarza.

Nie zawsze tak jest. Kobieta potrzebuje porad, wsparcia i młoda matka musi mieć oparcie w pracownikach medycznych i będziemy chcieli to zapewnić. Wpadliśmy na pomysł, że wszyscy, którzy chcą zapewniać bezpieczeństwo kobietom i mają pomysły na zmiany, mogą do nas napisać. Powołujemy zespół parasolowy ds. bezpieczeństwa zdrowia kobiet. Każdy może do niego dołączyć 

– dodała. 

Leszczyna podkreśliła, że jej propozycja projektu to dopiero początek drogi.

Jest wiele aspektów, których jeszcze nie poruszyłam, jak np. leczenie endometriozy. Mamy tego świadomość, wiemy, że musimy zrobić bardzo, bardzo dużo i chcemy to zrobić 

– stwierdziła.