Wyszukaj w publikacjach
Od początku roku do końca września w Polsce zarejestrowano 16 828 przypadków zachorowań na krztusiec, co stanowi ponad 28- krotny wzrost w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. W tym roku najczęściej chorują dzieci w wieku 10-14 lat – wynika z danych NIZP PZH-PIB.
Pik zachorowań na krztusiec zanotowano ostatnio w 2016 roku – ponad 6,8 tys. raportowanych przypadków. Ostatnio informowaliśmy, że od stycznia do końca lipca 2024 roku było ponad 8600 przypadków krztuśca w Polsce. W styczniu mieliśmy zaledwie 149 przypadków.
Obecnie, z danych wynika, że do 30 września mamy już 16 828 przypadków zachorowań (zapadalność 44,6 na 100 tys. ludności). W analogicznym okresie 2023 r. mieliśmy 593 przypadki i zapadalność na poziomie 1,5 na 100 tys. ludności. Najwięcej zachorowań w tym roku wystąpiło w grupie wiekowej 10-14 lat – 4039 przypadki oraz kolejno w najmłodszych grupach: 0-4 lat – 2374 przypadków; 5-9 lat – 2405 przypadków. W grupie 15-19 lat odnotowano 1346 przypadków. W grupie dorosłych najwięcej zachorowań zgłoszono u osób w wieku 40-44 lata (1194 zachorowania) i kolejno w grupie 35-39 lat (934 zachorowania) i 45-49 lat (936 zachorowań). W pozostałych grupach dorosłych, zachorowania na krztusiec występują również na zwiększonym poziomie. Oceniając dane epidemiologiczne warto pamiętać, że dane epidemiologiczne krztuśca, szczególnie w grupie nastolatków i dorosłych mogą być mocno niedoszacowane. Z powodu krztuśca hospitalizowano 2180 osób, w tym większość to małe dzieci – mówi dr hab. Ewa Augustynowicz, prof. Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH
– Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru.
Małe zainteresowanie szczepieniami
Krztusiec (koklusz) jest ostrą chorobą zakaźną wywoływaną przez bakterie, tzw. pałeczki krztuśca. Cechuje się wysoką zakaźnością, stąd mogą występować duże ogniska zachorowań, np. w środowiskach gorzej wyszczepionych. Po bezpośrednim kontakcie z chorym, ryzyko zakażenia wynosi ok. 80%. Choroba charakteryzuje się uporczywym kaszlem. Może mieć ciężki przebieg i w skrajnych przypadkach prowadzić do śmierci. Krztusiec jest szczególnie groźny dla niemowląt (poniżej 6. miesiąca życia), które nie nabyły jeszcze pełnej odporności po swoich szczepieniach. W tym roku w Polsce z tego powodu zmarł noworodek. Lekarze są zdania, że tak duże wzrosty zachorowań są spowodowane spadkiem zainteresowania szczepieniami. Kolejnym czynnikiem, który może powodować wzrost zachorowań, jest wygasanie odporności w wyniku upływu lat od szczepień podstawowych realizowanych w dzieciństwie i podania ostatniej dawki przypominającej szczepionki w kolejnych latach.
Nie możemy również zapominać o cykliczności występowania epidemicznych zachorowań na krztusiec, występujących co 3-5 lat. Zjawisko to obserwujemy w wielu krajach. Według danych retrospektywnych, cykliczny wzrost zachorowań na krztusiec może przypadać właśnie w tym roku
– dodaje dr hab. Ewa Augustynowicz.
Bezpłatne szczepienia dla kobiet w ciąży
W obecnej sytuacji epidemicznej duże znaczenie ma terminowa realizacja dawek szczepienia podstawowego i przypominającego dzieci zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych, a więc 4 dawek szczepionki podawanej w pierwszych dwóch latach życia, a następnie kolejnych dawek przypominających w 6. i 14. roku życia. Ale szczepienia przeciw krztuścowi potrzebne są w każdym wieku. Co 10 lat powinni je przyjmować dorośli. Nie powinni zapominać o tym także medycy, szczególnie mający bezpośredni kontakt z niemowlętami.
Od 15 października w POZ będą uruchomione bezpłatne szczepienia kobiet w ciąży przeciw krztuścowi i będą realizowane przez lekarzy rodzinnych. Chodzi o ochronę dzieci poprzez szczepienie ciężarnych w wyniku transferu przeciwciał przeciw Bordetella pertussis, wytworzonych w organizmie matki w odpowiedzi na antygeny zawarte w szczepionce, przez łożysko do płodu. Szczepienie Tdap matki w okresie ciąży znacznie zmniejsza ryzyko krztuśca u ich dzieci w pierwszych 3-6 miesiącach życia, kiedy z racji wieku nie jest ono jeszcze w pełni zaszczepione i chronione przeciw krztuścowi
– mówi prof. Augustynowicz.
3 października ukazało się obwieszczenie Ministra Zdrowia w sprawie wykazu zalecanych szczepień ochronnych. Wśród zalecanych szczepień ochronnych finansowanych przez Ministra Zdrowia znalazło się m.in. szczepienie przeciw krztuścowi dla kobiet między 27. a 36. tygodniem ciąży, a w przypadku zagrożenia przedwczesnym porodem – po ukończeniu 20. tygodnia ciąży, w schemacie jednodawkowym od 15 października 2024. Do tej pory te szczepienia były płatne, ale w związku z licznymi zachorowaniami, resort zdrowia objął je finansowaniem.
