Ryzyko po 65, czyli twarde argumenty za szczepieniem przeciwko RSV

I proszę państwa, zapowiadany wykładdotyczący, dotyczący szczepień przeciwko RSVpopulacji osób, osób starszych.Zatytułowałem go: Ryzyko po sześćdziesiątympiątym roku, czyli twarde argumenty zaszczepieniem przeciwko RSV.Od razu zgłaszam konflikt interesów,ponieważ, partnerem tego, tego wykładujest, jest firma Pfizer, producentjednej ze, ze szczepionek.A jakie tematy ja poruszę?

Proszę Państwa, skupię się naznaczeniu zakażeń układu oddechowego, przede wszystkimdolnych dróg oddechowych, wśród którychRSV też jest ważnym czynnikiem.Powiemy sobie o chorobotwórczości, patofizjologiizakażeń RSV, epidemiologii, o specyfice zakażeńw populacji dorosłych czy grupachi czynnikach ryzyka, żeby potem skupićsię na skuteczności i tolerancji,szczepionki Abrysvo, czyli jednej ztych szczepionek, którą możemy akurat,obecnie populacji sześćdziesiąt pięć plusbezpłatnie, bezpłatnie zaoferować.I proszę Państwa, w naszejstrefie klimatycznej i s-społeczno-ekonomicznej to właśniezakażenia dolnych dróg oddechowych sągłównym problemem numer jeden, mierzonym liczbąpowiedzmy hospitalizacji i zgonów.

Proszę zobaczyć, że nie zawszetak jest.Nie wszędzie tak jest.Do dzisiaj są tereny wAfryce, gdzie malaria jest ważniejsza.Gdzie biegunki są ważniejsze wkrajach byłego Związku Radzieckiego to HIVi AIDS odgrywa większą rolęchorobotwórczą.Ale w Polsce i wwiększości krajów świata to zakażenia dolnychdróg oddechowych nas zabijają.Żeby nie być gołosłownym, japrzytoczę Państwu kilka, danych zwykłegorocznika statystycznego.Proszę zobaczyć, co się dziejew 2020 roku.Gdybyśmy patrzyli na listopad 2020roku, wiadomo, co to wtedy było,

początki pandemii, to liczba zgonówz wszystkich przyczyn to było stosześćdziesiąt cztery procent normy.Co się stało?No przecież nagle nie zwiększyłasię liczba nowotworów czy wypadków samochodowych,bo akurat lockdown sprawił, żetych wypadków to prawie, prawie niebyło.No przyszedł COVID, ale proszępaństwa, nie możemy już wpływowi coviduprzypisać te sezonowy wzrost liczbyzachor-- zgonów w latach, kiedy covidujeszcze, jeszcze nikt o nimnie myślał.W 2017, 2018 roku, proszęzobaczyć, że w okresie sezonu infekcyjnego,zgonów z wszystkich przyczynjest o kilkanaście procent więcej.No przykładem chociażby marzec 2018roku czy, czy, czy styczeń 2017roku o kilkadziesiąt nawet procentwięcej niż średnio w danym miesiącu.Przypomnę w Polsce mniej więcejtrzydzieści tysięcy rocznie-- miesięcznie umiera Polaków.I proszę Państwa, w tychmiesiącach znacznie więcej.Co się dzieje?

Ja jestem daleki od twierdzenia,że zakażenia układu oddechowego same zsiebie nas zabijają, ale stanowiątą taką, ym, zgodnie z arabskimprzysłowiem słomkę, która przeciąża, łamiew-w grzbiet obciążonego już bardzo, bardzo,-ymm wielbłąda.Tym naszym, proszę państwa, tąsłomką to jest często zapalenie płuc,wspominane już dzisiaj wielokrotnie, które,William Osler, amerykański lekarz nazwałw cudzysłowie przyjacielem starego człowieka.Jak, proszę państwa, mamy jużtych kilka chorób przewlekłych, a przeciętnaosoba w moim wieku maśrednio kilka.Także jak ktoś ma mniej,to powinien się cieszyć.To dochodzi do jakiejś ogromnejkumulacji ryzyka chorobowego.Ilustruje to świetnie, proszę państwa,ten diagram, który cytuję za LancetRespiratory Medicine, który pokazuje,proszę państwa, że każda choroba negatywniewpływa na układ oddechowy iodwrotnie.Jak do-- jak taka starszaosoba zachoruje na zapalenie płuc, noto często jest to jużpo prostu ostatnia choroba w jej,w jej życiu.I to, proszę państwa, świetniewidać na przyczynach zgonów.Proszę zobaczyć, co nas zabija.Jak się rodzimy, to zabijanas albo wady wrodzone, albo wcześniactwo.To jest ta lewa stronaslajdu.Jak jesteśmy młodzi, zabijają naswypadki i urazy.To jest najczęstsza ten szary,szary, proszę państwa, szara strefa.No, czasem samobójstwo to jestto niebieskie, ale na starość tojuż nie o samobójstwie, nieo urazach, wypadkach należy myśleć tylkoo chorobach przewlekłych, o chorobachukładu sercowo, sercowo-naczyniowego, o rakui chorobach, chorobach płuc.No bo po prostu, proszępaństwa, takie życie.Jakby wyrazić to w jakościżycia, to wykres ten prezentowałby sięnastępująco.Mamy dobre życie, proszę państwa,gdzieś koło, sześćdziesiątego,miejmy nadzieję siedemdziesiątego czy osiemdziesiątegoroku życia.Ale kiedyś ta jakość życiasię wyraźnie załamuje.I proszę zwrócić uwagę, żeta krzywa, która, która ją opisuje,je-- najbardziej się rozszerza.Co to oznacza?To oznacza, że są ludzie,którzy mają bardzo różną jakość życia.Jeśli jedni jeszcze przyzwoitą, czyli

można powiedzieć, starzeją się z sukcesem,są w dobrej formie, pracująjeszcze, jak wielu naszych kolegów wnaszym fachu i bardzo dobrze,ale są ich rówieśnicy, którzy jużtak dobrze sobie rady niedają.Już powiedzmy, nie pracują.Są tacy, którzy chodzą olasce, jeżdżą na wózkach, a sąnawet tacy, jak mówię, rówieśnicy,którzy nie wstają z łóżka.I proszę państwa, ja todzisiaj już mówiłem, ale powtórzę tojeszcze raz, bo uważam toza sprawę niesłychanie ważną i wieluprzyczyn. Tej niesamodzielności, której nikt znas nie chciałby zaznać ani usiebie, ani u nikogo zrodziny.

Są choroby, których możemy uniknąć.Na pierwszym miejscu, proszę państwa,ja bym mówił wirusowe zapalenia płuc.Na drugim miejscu, na drugimmiejscu bakteryjne zapalenia płuc, czyli przedewszystkim pneumokoki.A na trzecim miejscu, natrzecim miejscu półpasiec.Zwrócę uwagę, że zakażeń przenoszonychdrogą oddechową my nie unikniemy.Mamy, mieszkając wśród ludzi całyczas kontakt z taką masą osób,z których nie wiemy, czyktoś nas przypadkiem jakimś wirusem niepoczęstuje.Jeśli chodzi o zakażenia wirusowe,jak powiedziałem, one są najistotniejsze zpunktu widzenia, niebezpieczeństwa, niebezpieczeństwamożliwego do uniknięcia.To w zasadzie liczą siętrzy zakażenia wirusowe.Liczy się grypa, liczy sięCOVID i wspomniany dzisiaj będący tematemtego wykładu RSV.Proszę Państwa, co my wiemyo RSV?

RSV stanowi istotną część zakażeńukładu oddechowego, przede wszystkim właśnie dolnychdróg oddechowych wśród niemowląt zjednej strony, czyli pierwsze dwa latażycia, ale wśród osób starszychz drugą, z drugiej strony.Najbardziej narażeni są seniorzy zobniżoną odpornością i wielochorobowości, a zwłaszczaoddechowo- krążeniową i zespołem, zespołemkruchości.I proszę zwrócić uwagę, żenawet porównując z grypą okazuje się,że wśród zakażonych RSV częściejnawet niż w grypie występują ciężkiepowikłania chorobowe, zapalenie płuc ici pacjenci wymagają dłuższego pobytu wszpitalu.Proszę Państwa, ta kumulacja ryzykajest nieproporcjonalna do wieku.Mniej więcej po siedemdziesiątym, jakprzedstawia ten diagram, po siedemdziesiątym piątymroku życia to ryzyko zwią--przedstawione to jako hospitalizacje, no rośniepo prostu dramatycznie.Bardzo podobnie rośnie też nieproporcjonalnie,powiem inaczej nadproporcjonalnie ryzyko zgonu.A cóż takiego ten wirusRSV ma, że proszę państwa, należydo tych trzech najgroźniejszych wirusówwywołujących zakażenia dolnych dróg oddechowych.

Jest to wirus RNA, podobniejak grypa, podobnie jak powiedzmy COVID,ale to nie o tochodzi.Ten wirus, proszę państwa, mato, co jego, tą jego bronią,uzbrojeniem jest tak zwana wirusowaglikoproteina fuzyjna.On, ona sprawia, że wirusjest w stanie przenikać z zakażonejkomórki do jej sąsiadów, czylito zakażenie zstępuje z górnych dodolnych dróg oddechowych i niejesteśmy w stanie w żaden sposóbtego naturalnego procesu zatrzymać.Proszę państwa, szczęśliwie to białkoF, ta, ta glikoproteina będąca, będąca

tą bronią wirusa, występuje wdwóch wariantach.Zostało to dokładnie zbadane, aniestety leczenia zakażeń RSV również niema.Dlaczego?Dlatego, że zakażenie RSV powodujeobrzęk, martwicę, złuszczanie nabłonków.Mówiąc krótko, blokuje nam całkowiciedrobne drogi oddechowe, co świetnie widaćna tych preparatach mikroskopowych.Niestety pochodzących od osoby, odosób zmarłych z powodu zakażenia, zakażeniaRSV.Ponieważ jest to wirus przenoszonydrogą kropelkową, to jest zaraźliwy, azakażenie jak wspomniałem może przebiegaćciężko.Jako ciekawostkę powiem, że RSVodkryto jako, jako przyczynę zapalenia oskrzelikówniemowląt w tysiąc dziewięćset pięćdziesiątymszóstym roku, więc stosunkowo dawno.Każdy, każdy z nas poraz pierwszy zakaża się w pierwszychdwóch, trzech latach życia.Takie zakażenie pozostawia przejściową odporność.Mniej więcej nawracają te zakażeniaco trzy do dziesięciu lat, przebiegającjako w miarę łagodne przeziębienie,po to, żeby w-w-wśród osób starszychalbo wcześniej w przypadku współistniejącychchorób sercowo, sercowo-naczyniowych, oddechowych czy zaburzeniachodporności wywołać znacznie cięższy przebiegniż, niż zwykłe, niż zwykłe przeziębienie.I proszę Państwa, szacujemy, żew skali świata chorobotwórczość RSV jestzbliżona do grypy.

Ta liczba zakażeń to sąmiliony, liczba zgonów sięga setek, setektysięcy.W naszym kraju obserwujemy pewniezwiązane z poprawą diagnostyki, ale jednakwielokrotny wzrost zgłoszonych przypadków zakażeń,proszę państwa, RSV.I efekt jest taki, żew przypadku przynajmniej pod względemzgłoszeń mamy w tej chwiliwięcej RSV niż, niż, niż grypy.Ta choroba występuje sezonowo, coteż jest dość dla zakażeń układuoddechowego charakterystyczne.A proszę państwa, jeśli chodzio te, o te, o te,o te, o te zgłoszenia,to proszę zwrócić uwagę, że RSVjest częstą przyczyną zakażeń drógoddechowych.Mieliśmy do sierpnia dwa tysiącedwudziestego piątego roku, proszę zobaczyć zgłoszonychw tej chwili ponad prawiesto tysięcy zakażeń RSV.Biorąc pod uwagę, że tadiagnostyka nie jest prowadzona w każdymprzypadku infekcji, najczęściej wśród pacjentówhospitalizowanych, no to daje to jednakobraz ciężkości, ciężkości problemu.Proszę państwa, znowu ilustruję to,co powiedziałem skrajności wiekowe, czyli najmłodsipierwsze dwa lata życia iumownie gdzieś po sześćdziesiątym piątym rokużycia znowu RSV zaczyna byćproblemem.Gdybyśmy popatrzyli na dane amerykańskie,proszę zobaczcie te liczby.Okazuje się, że populacja osóbstarszych ma większe znaczenie nawet niżpopulacja dzieci, ponieważ ta liczbahospitalizacji i zgonów, które zakażenia-- zakażeniuRSV przypisujemy, jest po prostuwiększa.Jeśli porównanie z grypą mogłoby

do Państwa przemówić, to tutaj, jakwspomniałem, ta, ta chorobotwórczość jestpo prostu porównywalna, znowu dane amerykańskie.Liczba zakażeń objawowych, liczba hospitalizacjii liczba zgonów przypisywanych, przypisywanych zakażeniuno są, są z grubsza,z grubsza proszę państwa podobne, alezwracam uwagę na to, copowiedziałem już wcześniej, na tą nadproporcjonalnąśmiertelność w starszym wieku.

Ja wiem, że starszy wiekbył, jest i będzie zawsze najważniejszymczynnikiem ryzyka zgonu, bo poprostu my jako ludzie nie żyjemywiecznie i kiedyś, kiedyś poprostu ten, ten, ten padół ziemski,jak to się dawniej określało,opuścimy.Ale niemniej jednak nikomu sięnie śpieszy do tego opuszczenia.W związku z czym pamiętajmyo tym, że zakażenia dolnych drógoddechowych, którego możemy uniknąć, takiejak właśnie RSV, jak grypa.No warto, warto, warto przeciwkotym chorobom się, się, się szczepić,żeby jeszcze rok czy dwaje-przeżyć.Proszę państwa, osoby starsze narażonesą na powikłania zakażenia RSV, przedewszystkim zaostrzenie chorób współistniejących, jakrównież...Zasada każdej choroby współistniejącej: i cukrzycy,i POChP, i zasto-zastoinowej niewydolnościserca i niewydolności ch-- nerek.Wszystko to może się, proszęPaństwa, zaostrzyć, jak również późne powikłania,takie jak utrata funkcji niezależności,o czym już wspomniałem, jak osłabienie,pogorszenie funkcji płuc, późne zdarzeniasercowo-naczyniowe związane ze stanem zapalnym, którysię w naczyniach utrzymuje czynadkażenia bakteryjne, a wydaje się, żeRSV częściej do nadkażzeń bakteryjnychprowadzi niż na przykład COVID turzadko prowadzi do nadkażenień bakteryjnychczy, czy, czy grypa już częściej.A leczenia, proszę Państwa, niema.

Skupmy się zatem na możliwościachzapobiegania.Jak możemy zapobiegać zakażeniu RSV?Wszystko kryje się, proszę Państwa,w tym, w tym białku, białkuF, w tym glikoproteinie fuzyjnej,która musi być ustabilizowana.I to przyniosło przełom wopracowaniu szczepionki w-w-w-w konformacji przedfuzyjnej.Bo jak ona już sięprzekształci przy łączeniu, to już wtedyprzeciwciała przeciwko tej strukturze poprostu nie będą, nie będą działały.W tej chwili, proszę Państwa,w Polsce dostępne są dwie szczepionki.Jest szczepionka Abryswo, o którejpowiem więcej.Dwuwalentna, rekombinowana, bez adiuwantu.To ma znaczenie o tyle,że dopuszczona jest do użytku równieżi zalecana kobietom ciężarnym.I mamy szczepionkę drugą, szczepionkęArexvy, która jest monowalentna, też jestrekombinowana i ma adiuwant, wzwiązku z czym z tego powodumiędzy innymi nie jest stosowanaw populacji ciężarnych.Proszę Państwa, ta szczepionka Abryswozostała bardzo dobrze przebadana.Badania rozpoczęły się w 2018roku i trwały 5 lat.Rejestracja w 2023, czyli wystarczająco,żeby poznać skuteczność i bezpieczeństwo tej,tej szczepionki, proszę Państwa igdybyśmy się na skuteczności sku-sku-skupili, proszęzwrócić uwagę badanie RENOIRE.Pacjenci, którzy mieli co najmniejdwa objawy, czyli w miarę łagodniechorowali.Skuteczność dwie trzecie, czyli podobnaz placebo o dwie trzecie zmniejszaliczbę zachorowań.

Gdybyśmy wzięli pacjentów, którzy ciężejchorowali, bo mieli czego wyrazem byłoto, że mieli co najmniejtrzy objawy, no to skuteczność jużsię nam zwiększyła.To też bardzo ładnie obrazuje,że nam łatwiej jest złagodzić przebiegzakażenia układu oddechowego niż całkowiciewyeliminować to jedno, a dwa, żewiadomo, że przede wszystkim taszczepionka będzie chroniła przed tym ciężkimi,ciężkimi przebiegami, jakie właśnie sąproblemem osób, osób, osób starszych.Ostatecznie, proszę Państwa, skuteczność ponadosiemdziesiąt, osiemdziesiąt procent, jeśli chodzi ote cięższe, cięższe przypadki, tojest, to jest bardzo długo.I proszę zwrócić uwagę, wdwóch sezonach, czyli to nie jestszczepienie jak grypa, które będzie,będzie wymagało tak częstego powtarzania idane już z-z realnego życia.

Proszę zobaczyć tą dziurę, którąwidać, mam nadzieję, na tym, natym, na tym, na tymwykresie po prawej strony, czyli spodziewanaliczba hospitalizacji osób starszych wwieku siedemdziesiąt pięć, siedemdziesiąt dziewięć wAnglii.A proszę Państwa, obserwowana rzeczywistaprzy wyszczepialności niecałe sześćdziesiąt procent, znacznie,o jedną trzecią, proszę Państwa,mniej osób trafiło w sezonie RSVdo szpitala.I podobne dane, proszę Państwaze, ym, ze, ze Szkocji też2025 rok i uwaga wyszczepialnośćnieco większa i też ta dziura,czyli mówiąc krótko, ta liczbapacjentów, którzy nie trafili do szpitalaw starszym wieku, a trafićby z powodu RSV mogli.Także dane rzeczywiste potwierdzają, żeAbryswo zmniejsza liczbę hospitalizacji i proszęPaństwa, ta-ta zmniejszanie jest jużcałkiem duże, bo przecież nie każdychoruje tak ciężko, że musitrafić do szpitala.Ta dziewięćdziesięciu kilku procentowa skutecznośćnaprawdę jest imponująca.

Równie istotne w szczepieniach, jakskuteczność jest bezpieczeństwo.Gdybyśmy skupili się na, proszęPaństwa, zdarzeniach niepożądanych, to proszę zobaczyć,nie ma różnicy z placebo,bo właściwie zero pięć procent, zerocztery procenta w placebo.W związku z czym szczepieniaprzeciwko RSV się opłacają.Proszę Państwa, dane, oceny,oceny farmakoekonomiczne w przypadku programów szczepieńosób dorosłych no zdecydowanie przemawiająza szczepieniami przeciwko RSV, podobnie jakze szczepieniami przeciwko grypie, przeciwkopneumokokom i przeciwko półpaścowi.Oszacowano, że nie tylko sięopłacają, nawet bardzo opłacają, dlatego, żete nakłady w porównaniu zoszczędnościami przyniesionymi przez uniknięcie hospitalizacji toprzekraczają te koszty prawie że,prawie że dwadzieścia razy.W związku z czym, jakiesą rekomendacje profilaktyki szczepień przeciwko RSV?

Proszę Państwa i lekarze rodzinni,nasz po-polski, Polskie Towarzystwo PTMR wydałotakowe rekomendacje.Konsultanci, konsultanci krajowi wydali, proszęPaństwa grupy ekspertów.Ja, o, prze-przedstawię po-pobieżnie tylkokilka z nich.Proszę Państwa, GOLD, czyli, czyli,czyli, czyli powiedzmy organizacja międzynarodowa, którazajmuje się POChP, rekomenduje szczepieniawszystkim pacjentom sześćdziesiąt plus z chorobamipłuc, w tym astmą oskrzelową.Proszę Państwa, GINA, czyli astmaprawda, zaleca szczepienia przeciwko RSV bardzopodobnie pacjentom sześćdziesiąt plus z

astmą oskrzelową.Polski Program Szczepień Ochronnych, proszęzobaczyć, zaleca szczepienia osobom w wiekusześćdziesięciu lat i starszym orazosobom w wieku pięćdziesiąt, pięćdziesiąt dziewięćze zwiększonym ryzykiem zachorowania nachorobę wywołaną przez RSV, jak równieżoczywiście koro-koro kobietom ciężarnym.Oczywiście mówimy tylko o tejjednej szczepionce, bo z tych dwóchtylko szczepionkę, Abryswo możnaciężarnym, ciężarnym podawać.Zalecenia amerykańskie obecne: proszę Państwawszystkim od siedemdziesiątego piątego roku życia,a tej młodszej populacji wdrugiej połowie życia, czyli pięćdziesiąt dosiedemdziesiąt cztery w przypadku występowaniaczynników ryzyka i oczywiście kobiety ciężarne.

Proszę Państwa, równie ważną sprawąpoza, poza, poza rekomendacjami jest teżkwestia refundacji, bo to czyni,że szczepionka staje się dostępna.Wszystkie nowe szczepionki są niestetydość drogie i co może stanowićbarierę dla osób, które jużżyją z emerytury czy, czy, czyrenty.Proszę Państwa, szczepionka i tojest dobra informacja, jest dla kobietciężarnych wszystkich dostępna w ramachprogramu Ciąża+.Jeżeli chodzi o pacjentów posześćdziesiątym piątym roku życia, to szczepionkajest bezpłatna.I uwaga niewymagane są jakiekolwiekchoroby przewlekłe czy udokumentowanie, tak jakto ma miejsce w przypadkuszczepień przeciwko półpaścowi czy przeciwko pneumokokom.Jeżeli chodzi o osoby młodszeod sześćdziesiątego do sześćdziesiątego czwartego rokużycia, to również bez dodatkowychrozpoznań czy, czy wskazań, osoby te,osobom tym przysługuje pięćdziesięciu procentowarefundacja.Na dzisiaj refundowana jest tylkojedna szczepionka, właśnie ta, o którejdzisiaj Państwu mówiłem.

Podsumowując, RSV jest problemem nietylko dzieci w pierwszych latach życiajako główny przyczyna zapalenia oskrzelików,ale również ważnym problemem osób starszych.Przebiega najczęściej w tym wiekujako zapalenie płuc, jako obturacyjne zapalenieoskrzeli bądź zaostrzenie przewlekłych choróbpłuc, takich jak POChP czy astma. Zaawansowanywiek i choroby współistniejące sprzyjająciężkiemu przebiegowi zakażenia RSV, powodując obciążeniez grubsza porównywalne z grypą.Rzecz jasna wszystkie choroby sezonowemogą ró-różnie przebiegać z sezonu nasezon, więc to trzeba wziąćpod uwagę, ale w uproszczeniu możemyprzyjąć, że zagrożenie jest porównywalnez grypą, czyli bardzo duże.Wśród osób starszych dochodzi dokumulacji czynników ryzyka.Pamiętajmy o tym.Dlatego RSV może prowadzić ciężko,może, może prowadzić do rozwoju zapaleniapłuc, hospitalizacji, zgonu, a-a-a-a równieżdo utraty samodzielności.Dlatego powinno, szczepienia przeciwko RSVpowinny być silnie rekomendowane wszystkim osob--kobietom ciężarnym i osobom, em,powiedzmy od tego pięćdziesiątego roku życia.Chociaż oczywiście zdaję sobie sprawę,że, że refundacja to jest, troszeczk--wygląda nam troszeczkę inaczej.Co istotne, szczepienie chroni dorosłychprzez co najmniej trzy, a możenawet pięć lat.To jest szczepionka nowa, amedycyna jest nauką eksperymentalną, więc dopieroczas pokaże, jak to będziew warunkach rzeczywistych.Dziękuję i zapraszam Państwa naostatnią już naszą dyskusję.Jeżeli na-- otrzymaliśmy od Państwapytania, to postaramy się wspólnie nanie odpowiedzieć.