Diagnozuj i lecz: Nawracające ZUM

W praktyce lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) często spotyka się pacjentów zgłaszających objawy sugerujące zakażenie układu moczowego (ZUM). Kluczowe jest jednak rozróżnienie między sporadycznym a nawracającym zakażeniem układu moczowego (nZUM), co ma istotne znaczenie dla dalszego postępowania terapeutycznego i profilaktycznego.

Poradnik

Zakażenie układu moczowego

Sprawdź

Czterdziestoletnia pacjentka zgłosiła się do lekarza POZ z powodu pieczenia i bólu podczas oddawania moczu oraz uczucia parcia na pęcherz, utrzymującego się od dwóch dni. Dodatkowo zgłaszała częste oddawanie moczu w nocy. Objawy te były jej dobrze znane, gdyż podobne epizody występowały kilkukrotnie w ciągu ostatnich dwóch lat. Pacjentka dotychczas nie była leczona przewlekle.

Z pogłębionego wywiadu wynikało, że w ciągu ostatnich sześciu miesięcy wystąpiły u niej dwa epizody zakażenia układu moczowego potwierdzone posiewami moczu co sugeruje, że są one nawracające (nZUM). W przeszłości wielokrotnie sięgała po antybiotyki bez konsultacji z lekarzem oraz stosowała różne preparaty dostępne bez recepty, w tym suplementy diety i ziołowe środki na układ moczowy. Według relacji pacjentki częste epizody infekcji prowadziły do obniżenia komfortu życia oraz pogorszenia funkcjonowania w sferze zawodowej i społecznej.

Badanie fizykalne

Pacjentka w stanie ogólnym dobrym. Parametry życiowe:

• Ciśnienie tętnicze: 120/80 mmHg
• Tętno: 71 uderzeń/min
• Saturacja: 99%
• Temperatura ciała: 36,7°C

Brzuch miękki, niebolesny, bez oporów patologicznych, perystaltyka słyszalna. Objaw Goldflama obustronnie ujemny. Nie stwierdzono zmian w obrębie cewki moczowej. Dodatkowo zlecono wykonanie badania ogólnego moczu i posiew moczu.

Diagnoza i zastosowane leczenie

Na podstawie wywiadu oraz badania przedmiotowego i podmiotowego rozpoznano nawracające zakażenia układu moczowego.

Leczenie empiryczne

• Antybiotykoterapia: pimwecylinam (0,4 g co 8 godzin przez kolejne 3 dni). 

Leczenie wspomagające i profilaktyka

Zalecono stosowanie preparatu Uro-Vaxom, który wykazuje udowodnioną w licznych badaniach naukowych skuteczność zarówno w leczeniu wspomagającym, jak i w zapobieganiu nawrotowym zakażeniom układu moczowego (nZUM).

W fazie ostrej pacjentka powinna rozpocząć przyjmowanie 1 kapsułki dziennie, najlepiej rano przed posiłkiem. Leczenie należy kontynuować nieprzerwanie przez 90 dni, również po ustąpieniu objawów, w celu profilaktyki nawrotów.

W celu zapobiegania kolejnym epizodom ZUM zalecono ponadto:

• zwiększenie podaży płynów;
• codzienną higienę okolic intymnych;
• unikanie stosowania dopochwowych środków plemnikobójczych i kapturków;
• noszenie przewiewnej, bawełnianej bielizny;
• regularne oddawanie moczu oraz opróżnianie pęcherza po stosunku.

Dodatkowo z powodu nawracających epizodów ZUM zlecono posiew kontrolny moczu.

W profilaktyce wśród innych metod farmakologicznych można rozważyć również:

• Terapię miejscową: 
  • u kobiet po menopauzie zaleca się miejscowe stosowanie dopochwowych kremów z estrogenem;
  • preparaty zawierające szczepy bakterii z rodzaju Lactobacillus.
• Profilaktyczną antybiotykoterapię, w której zastosowanie mogą mieć:
  • profilaktyka antybiotykowa ciągła (przez 3-12 miesięcy): trimetoprim (0,1g 1 x dz), furazydyna (0,05-0,1 g 1 x dz), cefaklor (0,375 g 1 x dz),  furazydyna (0,05-0,1 g 1 x dz)
  • profilaktyka doraźna: trimetoprim (0,2-0,4 g jednorazowo), furazydyna (0,05-0,1 g jednorazowo), fosfomycyna (3,0 g jednorazowo), cefaklor (0,375 g jednorazowo).

Poinformowano pacjentkę, że w przypadku pogorszenia samopoczucia, wystąpienia gorączki lub znacznego osłabienia powinna ponownie zgłosić się do lekarza POZ.