Wyszukaj w vademecum
Kasa fiskalna w indywidualnej praktyce lekarskiej

Najważniejsze informacje
- Od dnia 1 lipca 2021 roku firmy świadczące usługi w zakresie opieki medycznej, w tym indywidualne praktyki lekarskie, są zobowiązane do założenia kasy fiskalnej on-line.
- Obowiązek ten dotyczy lekarzy dokonujących sprzedaży na rzecz osób fizycznych.
- Masz prawo ubiegać się o zwrot kosztów za jej zakup. Ulga na zakup takiej kasy wynosi 90% jej ceny netto, ale nie więcej niż 700 zł.
- Przed rozpoczęciem korzystania z kasy fiskalnej musisz przeprowadzić jej fiskalizację oraz uzyskać numer ewidencyjny.
- Wymaga się także podłączenia stałego dostępu do sieci internetowej, a także zapoznania wszystkich pracowników z zasadami używania kasy.
- Niedopełnienie obowiązku założenia kasy fiskalnej, a także jej zbyt późne założenie, może spowodować nałożenie na podatnika dodatkowego zobowiązania podatkowego lub kary grzywny.
Czym jest kasa fiskalna i kto ma obowiązek ją mieć?
Kasa fiskalna jest urządzeniem służącym do zapisywania wszystkich usług lub towarów firmy oraz do rejestrowania ich sprzedaży. Kasy fiskalne podzielić można pod względem sposobu zapisu danych na
- kasy on-line,
- kasy z zapisem elektronicznym,
- kasy z zapisem papierowym.
Według artykułu 111 ustawy o podatku od towarów i usług, “podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących”. Lekarzom i lekarzom dentystom nie przysługuje już zwolnienie podmiotowe.
Jednak nie wszyscy lekarze prowadzący działalność gospodarczą są zobowiązani do założenia kasy fiskalnej. Kluczowe jest ustalenie kto jest faktycznym nabywcą usługi. W praktyce jest to zazwyczaj NFZ lub placówka lecznicza. Jedynie w przypadku, w którym faktycznym nabywcą usługi jest pacjent, sprzedaż powinna być rejestrowana za pomocą kasy fiskalnej.
Natomiast jeśli lekarz jest wykonawcą usług medycznych w przychodni, to wtedy pacjenci nabywają świadczenia od placówki, która jest faktycznym sprzedawcą. W takiej sytuacji lekarz otrzymuje wynagrodzenie za świadczone usługi w ramach umowy z przychodnią, zatem nie będzie zobowiązany do posiadania kasy fiskalnej
Zakup kasy fiskalnej - co lekarz powinien wiedzieć?
Przedsiębiorcy, którzy zobowiązani są do nabycia kasy on-line w celu ewidencjonowania sprzedaży, mają prawo ubiegać się o zwrot kosztów za jej zakup. Ulga na zakup takiej kasy wynosi 90% jej ceny netto, ale nie więcej niż 700 zł. Warunkiem, jaki musi zostać spełniony, aby móc uzyskać zwrot, jest rozpoczęcie używania kasy w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym zaczęto rejestrowanie sprzedaży. Zwrot przysługuje tylko w przypadku zakupu pierwszej kasy.
O ulgę mogą składać wniosek przedsiębiorcy rozliczający podatek VAT (czynni podatnicy VAT), jak i przedsiębiorcy zwolnieni z tego obowiązku lub wykonujący czynności, które nie podlegają opodatkowaniu (bierni podatnicy VAT). Jeśli jesteś czynnym płatnikiem VAT, zwrot możesz rozliczyć w deklaracji VAT (VAT-7, jeśli rozliczasz się co miesiąc lub VAT-7K, jeśli co kwartał). Bierni podatnicy VAT muszą złożyć wniosek (a z nim kopię faktury za zakup kasy, kopię dowodu zapłaty całej należności za kasę, kopię raportu fiskalnego miesięcznego, jako potwierdzenie ewidencji sprzedaży) do naczelnika urzędu skarbowego, który zarejestrował ich kasę. Tę czynność zazwyczaj wykonuje za nich firma, która zakładała kasę fiskalną.
Warto jest mieć świadomość, że istnieje kilka rodzajów kas fiskalnych. Przy wyborze modelu kasy dobrze jest zatem wziąć pod uwagę rodzaj świadczonej działalności. W przypadku praktyk lekarskich sugeruje się zakup przenośnej kasy fiskalnej - małej, lekkiej, bezprzewodowej. Dobrym rozwiązaniem wydają się także kasoterminale - kasy z wbudowanym terminalem płatniczym oraz łącznością GSM.

Z praktycznego punktu widzenia - możliwe jest zamówienie pełnej usługi, dzięki czemu wszystkie opisane powyżej czynności wykonuje serwisant. Zapłacisz za założenie kasy, dojazd serwisanta oraz przeszkolenie pracowników. Na stronie https://www.podatki.gov.pl/wyszukiwarka-uprawnien-serwisantow/ można sprawdzić uprawnienia serwisantów do serwisowania konkretnych modeli kas. Kasę warto jest kupić w serwisie, który oferuje usługę zainstalowania kasy, a także jej cykliczne przeglądy.
Obowiązki posiadacza kasy fiskalnej on-line
Jeśli lekarz ma zamiar rozpocząć świadczenie usług opieki medycznej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych musi dokonać fiskalizacji kasy jeszcze przed przyjęciem pierwszego pacjenta.
Oprócz zapewnienia wspomnianego wcześniej stałego połączenia z internetem, osoba posiadająca kasę fiskalną on-line ma obowiązek:
- wystawiać paragony fiskalne z każdej sprzedaży i przekazywać je kupującym (nazwy usług na paragonach nie powinny być zbyt ogólne, zgodnie z obowiązującymi przepisami należy je ściśle określać - może być to np. nazwa danej usługi w cenniku),
- sprawdzać poprawność pracy kasy, a jakiekolwiek nieprawidłowości w jej działaniu zgłaszać serwisantowi,
- wystawić raport dobowy (najpóźniej przed rozpoczęciem sprzedaży następnego dnia) oraz miesięczny (najpóźniej do 25. dnia miesiąca),
- raz na 2 lata (co najmniej) dokonać przeglądu technicznego kasy,
- przechowywać książkę kasy (musi znajdować się w niej cała historia użytkowania kasy).
Należy podkreślić, że lekarze wystawiający paragony fiskalne swoim pacjentom nie powinni zamieszczać ogólnego nazewnictwa usług medycznych, jak np. badanie, zabieg, czy porada. Wskazane jest natomiast konkretne określenie, jaka usługa na rzecz danego pacjenta została wykonana, np.: USG jamy brzusznej, komputerowe badanie oka itd.
Kiedy lekarz może zrezygnować z kasy fiskalnej?
Lekarz przedsiębiorca, który pełni usługi wobec osób fizycznych, może zrezygnować z używania kasy fiskalnej tylko w dwóch sytuacjach, określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2018 r. poz. 2519):
- w przypadku świadczenia usług medycznych na odległość (np. udzielanie teleporad) lub gdy zapłatę za wykonaną czynność uzyska w całości za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła,
- jeżeli usługi medyczne są świadczone osobiście przez „osoby niewidome, posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, które prowadzą samodzielnie działalność gospodarczą lub zatrudniają wyłącznie jednego pracownika niewidomego posiadającego orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności”.
Jakie są konsekwencje, jeśli nie założy się kasy?
Niedopełnienie obowiązku rejestracji kasy fiskalnej może spowodować nałożenie na podatnika dodatkowego zobowiązania podatkowego, wynoszącego 30% kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług (więcej na temat podatku VAT przeczytacie tutaj), od momentu rozpoczęcia ewidencji za pomocą kasy rejestrującej. Zbyt późne założenie kasy fiskalnej w Twojej praktyce lekarskiej sprawi też, że nie będzie przysługiwała Ci wcześniej wspomniana ulga na jej zakup. Ponadto, zgodnie z art. 60 par. 1 Kodeksu karnego skarbowego, nieprowadzenie księgi oraz nieprzechowywanie jej w miejscu działalności podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.
Opracowanie konsultowane z Kancelaria Prawnicza A. Brodowicz, J. Ząber, J.A. Księżyk, M. Maślanka & Wspólnicy sp.k.
Referencje
- https://www.podatki.gov.pl/vat/kasy-rejestrujace/kasy-online-informacje/ (ostatni dostęp: 02.11.2020)
- https://www.biznes.gov.pl/pl/firma/podatki-i-ksiegowosc/chce-korzystac-z-kasy-fiskalnej/kasa-fiskalna-w-firmie (ostatni dostęp: 03.11.2020)
- https://www.podatki.gov.pl/media/4661/broszura-kasy-on-line.pdf (ostatni dostęp: 02.11.2020)
- https://www.biznes.gov.pl/pl/firma/podatki-i-ksiegowosc/chce-korzystac-z-kasy-fiskalnej/proc_1650-zwrot-kosztow-na-zakup-kasy-fiskalnej-on-line (ostatni dostęp: 03.11.2020)
- https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-lekarz-a-kasa-fiskalna-kiedy-jest-niezbedna (ostatni dostęp: 03.11.2020)
- http://rentownygabinet.pl/czy-lekarz-musi-miec-kase-fiskalna/ (ostatni dostęp: 03.11.2020)
- https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-kary-za-brak-kasy-fiskalnej (ostatni dostęp: 03.11.2020)
- http://kancelaria-bzw.pl/ (ostatni dostęp: 11.02.22)