Wyszukaj w Remedium

Panel główny

Narzędzia

Leki

ICD-10

Kalkulatory

Poradniki

Szybkie pytania

Kalendarz szczepień

Baza wiedzy

Wideo

Publikacje

Egzaminy

Kursy

E-booki

Przypadki kliniczne

Kariera

Mapa staży

Rezydentury

Mapa rezydentur

Wydarzenia

Mapa wynagrodzeń

Wyszukaj w vademecum

Zaloguj się Dołącz do nas!

Spis treści

05.12.2020

Lekarz przedsiębiorca

Samochód w działalności gospodarczej lekarza

Społeczność Remedium

100%

Samochód osobowy może być pojazdem prywatnym używanym na potrzeby działalności gospodarczej, może też zostać wpisany w ewidencję środków trwałych lub zostać wzięty w leasing (operacyjny, finansowy lub najem długoterminowy).
Wydatki związane z eksploatacją pojazdu mogą stanowić koszt uzyskania przychodu w 20%, 75% lub 100%.
Najpopularniejszym rodzajem umowy leasingu jest leasing operacyjny. Pozwala on na wykup auta oraz odliczenie wpłaty początkowej i całości rat leasingowych od przychodu.
Samochód o wartości powyżej 10 tys. złotych musi być wpisany w koszty za pomocą rat amortyzacyjnych.
Istnieją ograniczenia kwotowe przy zaliczaniu do kosztów wydatków związanych z amortyzacją i leasingiem samochodu oraz składkami dodatkowych ubezpieczeń. Limit wartości samochodu wynosi 150 tys. złotych w przypadku aut spalinowych i 225 tys. złotych w przypadku samochodów elektrycznych.

W przypadku indywidualnej praktyki lekarskiej wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym, czyli tzw. kontrakcie, jednym z poważniejszych wydatków przedsiębiorcy jest samochód i koszty jego eksploatacji.

Korzyści finansowe wynikające z użytkowania samochodu na potrzeby działalności gospodarczej wynikają z dwóch przyczyn: możliwości odliczenia VAT oraz uznania wydatków za koszt uzyskania przychodu.

Odliczenie VAT naliczonego dotyczy oczywiście wyłącznie czynnych podatników VAT. Większość lekarzy korzysta jednak z przedmiotowego zwolnienia z VAT. Więcej na ten temat znajdziesz w artykule: “Rejestracja VAT w indywidualnej praktyce lekarskiej”.

W związku z tym, w poniższym tekście skupimy się na kwestii uznania wydatków związanych z samochodem za koszty uzyskania przychodu i tym samym obniżenia podstawy, od której naliczana jest wysokość podatku dochodowego. Dotyczy to tych przedsiębiorców, którzy rozliczają się na zasadach skali podatkowej lub podatku liniowego.

Istotnym zagadnieniem jest decyzja o użytkowaniu samochodu wyłącznie w celach firmowych. Jeżeli przedsiębiorca zdecyduje się na tę opcję, wtedy koszty podatkowe stanowi 100% wydatków i przedsiębiorca ma prawo odliczyć 100% VAT. Zobowiązany jest jednak do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu. W przypadku gdy lekarz nie zadeklaruje wyłącznego użytkowania samochodu w celu prowadzenia działalności, może odliczyć 50% VAT i 20% lub 75% całkowitych kosztów eksploatacji auta. Zaletą jest oczywiście możliwość wykorzystywania samochodu również do celów osobistych i brak obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu. Zasady te obowiązują niezależnie od wybranego sposobu użytkowania samochodu: samochodu prywatnego używanego na potrzeby działalności, w ewidencji środków trwałych czy w ramach umowy leasingu.

Koszty eksploatacji samochodu

Do kosztów eksploatacji samochodu zaliczamy:

paliwo
opłaty parkingowe
opłaty za przejazdy autostradami
naprawa pojazdu
części zamienne, opony
przeglądy techniczne pojazdu

Standardowo, zarówno w przypadku samochodu jako środka trwałego jak i umowy leasingu można odliczyć 75% wydatków związanych z eksploatacją. Jeżeli używamy samochodu prywatnego na potrzeby działalności, koszty uzyskania przychodu mogą stanowić 20% wydatków. Przedsiębiorca ma prawo odliczyć 100% sumy w przypadku, gdy używa auta wyłącznie w celach firmowych. Jest wtedy zobowiązany do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu.

Ubezpieczenie OC może w całości zostać odliczone jako koszt. Natomiast w przypadku ubezpieczeń dobrowolnych t.j. Autocasco czy GAP obowiązuje ograniczenie związane z wartością samochodu. Jeżeli wynosi ona poniżej 150 tys. złotych cała składka idzie w koszty, w przypadku przekraczania tej kwoty - proporcjonalna część.

Samochód prywatny używany na potrzeby działalności

Dotyczy to sytuacji, w której decydujemy się nie wprowadzić posiadanego lub zakupionego pojazdu do ewidencji środków trwałych - pozostaje on własnością prywatną.

Ta opcja będzie korzystna głównie w przypadku tanich, używanych pojazdów, które właściciel planuje szybko sprzedać. Co istotne dla przedsiębiorcy, przy sprzedaży samochód jest traktowany jako majątek prywatny, więc uzyskany ze sprzedaży przychód nie jest przychodem z działalności gospodarczej.

W tym przypadku, nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu, natomiast przypominamy, że w celu uznania wydatku za koszt, musi mieć on pośredni lub bezpośredni związek z uzyskaniem przychodu. Wydatki eksploatacyjne pojazdu związane z prowadzeniem działalności można odliczyć od przychodu do 20% wartości faktur (brutto w przypadku zwolnienia z podatku VAT, netto+nieodliczony podatek w przypadku podatników VAT) Podatnicy VAT mogą dodatkowo odliczyć 50% podatku VAT naliczonego.

Wyjątkiem będzie sytuacja, w której pojazd jest wykorzystywany wyłącznie w celach firmowych - wtedy koszty podatkowe stanowi 100% wydatków i przedsiębiorca ma prawo odliczyć 100% VAT. W tym celu należy złożyć deklarację VAT-26 w urzędzie skarbowym oraz prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu.

Samochód w ewidencji środków trwałych

Posiadany przez lekarza pojazd może zostać uznany za środek trwały, jeżeli spełnia poniższe warunki:

stanowi własność lub współwłasność przedsiębiorcy,
jest kompletny i zdatny do użytku,
będzie używany przez przynajmniej 1 rok,
jest wykorzystywany na cele działalności.

Nie ma określonego wzoru ewidencji środków trwałych, natomiast musi ona zawierać podstawowe informacje m.in.:

datę nabycia,
dane dot. dokumentu potwierdzającego nabycie,
datę przekazania,
wartość początkową,
stawkę amortyzacyjną.

Jakie są korzyści wynikające z przekazania środka prywatnego na rzecz działalności gospodarczej? Po pierwsze, przedsiębiorca może odliczyć do 75% wydatków eksploatacji pojazdu jako koszty uzyskania przychodu (100% jeżeli będzie używany wyłącznie na cele działalności gospodarczej - patrz wyżej). Po drugie, wartość samochodu również stanowi koszt, na drodze tzw. amortyzacji, czyli w miesięcznych ratach (więcej na temat amortyzacji w dalszej części tekstu).

Należy pamiętać, że przy sprzedaży pojazdu uzyskane środki będą stanowiły przychód działalności gospodarczej.

Leasing samochodu

Podobnie jak w przypadku samochodu jako środka trwałego obowiązuje limit 75% w przypadku kosztów eksploatacji. Istnieje ograniczenie kwotowe w odliczaniu kosztów leasingu (czynsz inicjalny, raty leasingowe) dla pojazdów osobowych o wartości powyżej 150 tys. złotych lub 225 tys. złotych w przypadku samochodów elektrycznych. Jeżeli wartość auta jest wyższa, do kosztów zaliczamy jedynie proporcjonalną część opłaty kapitałowej (która stanowi spłatę wartości samochodu). Odsetki nie podlegają takiemu ograniczeniu.

Przed wejściem w życie przepisów Polskiego Ładu, przedsiębiorcy, którzy mieli samochód w leasingu (na firmę), mogli je wykupić do majątku prywatnego, a następnie już po pół roku odsprzedać innej osobie – bez konieczności zapłaty podatku dochodowego. Po zmianach w ramach Polskiego Ładu przedsiębiorca, który nie chce zapłacić podatku dochodowego, musi czekać z odsprzedażą samochodu znacznie dłużej, bo aż 6 lat. Jeśli jednak sprzeda samochód szybciej – zapłaci podatek od wartości pojazdu.

Operacyjny

Stanowi najpopularniejszy rodzaj leasingu ze względu na prostotę i korzyści podatkowe. Jest to rodzaj leasingu z wykupem. Kosztem uzyskania przychodu jest wpłata wstępna (zazwyczaj wysoka), całość rat leasingowych oraz kwota wykupu. Podatek VAT jest rozłożony na kolejne raty, może być odliczany do wysokości 50% w przypadku czynnych podatników VAT. Nie ma możliwości amortyzacji wartości samochodu przez korzystającego. Czas trwania umowy wynosi min. 24 miesiące. Kwota wykupu jest zazwyczaj niska w przypadku dłuższego okresu umowy. W zależności od wysokości, można ją jednorazowo zaliczyć do kosztów lub na drodze amortyzacji.

Finansowy (kapitałowy)

Jak w przypadku leasingu operacyjnego, po zakończeniu umowy przedsiębiorca staje się właścicielem pojazdu. Czynsz inicjalny nie jest traktowany jako koszt. W trakcie trwania umowy przedsiębiorca może zaliczyć do kosztów tylko część odsetkową rat leasingowych. Leasingobiorca ma prawo do amortyzacji wartości samochodu. Wykup jako taki nie istnieje, po wpłacie ostatniej raty przedsiębiorca staje się właścicielem pojazdu. Z innych różnic, jako że ten rodzaj leasingu jest traktowany jako dostawa towarów, a nie usługa, przedsiębiorca musi zapłacić podatek VAT od całości transakcji z góry. Jest to niekorzystne dla lekarzy, którzy korzystają z przedmiotowego zwolnienia z VAT, ponieważ nie odliczają oni podatku naliczonego. Możliwy jest krótszy okres umowy niż w przypadku leasingu operacyjnego.

Najem długoterminowy

Jest to rodzaj leasingu bez konieczności wykupu samochodu. Cechuje się niską opłatą wstępną lub jej brakiem, natomiast wysoką ceną wykupu (właściwie w wysokości ceny rynkowej). W większości przypadków leasingobiorca nie decyduje się na wykup pojazdu, lecz zwraca go wynajmującemu. Przedsiębiorca płaci za użytkowanie i utratę wartości auta (rodzaj umowy abonamentowej). Wiąże się to więc z niższymi ratami leasingowymi. Możliwe jest jednak wykupienie dodatkowych usług np. obsługi serwisowej, wymiany opon, auta zastępczego, kart paliwowych. Ten rodzaj umowy nakłada na wynajmującego obowiązki takie jak przestrzeganie limitu kilometrów czy dbanie o stan techniczny auta.

Amortyzacja samochodu osobowego

Jest to nic innego, jak rozłożone w czasie odliczanie wartości samochodu od przychodu w postaci comiesięcznych odpisów amortyzacyjnych. Istnieją jednak limity wartości samochodu, który może być uznany za koszt. Obecnie wynoszą one 150 tys. złotych w przypadku aut spalinowych i 225 tys. złotych w przypadku samochodów elektrycznych. Jeżeli wartość samochodu przekracza te sumy, odpisy amortyzacyjne obliczamy w sposób proporcjonalny.

Istnieje kilka sposobów amortyzacji samochodu:

Jednorazowa

Ten rodzaj jest możliwy jedynie w przypadku, gdy wartość zakupionego samochodu lub wykupu w przypadku leasingu nie przekracza 10 tys. złotych.

Metoda liniowa

Jest to standardowa metoda amortyzacji, w której stawka amortyzacji wynosi 20%, a okres amortyzacji - 5 lat.

Metoda indywidualna

Może ona zostać zastosowana w przypadku samochodów używanych (przynajmniej przez 6 miesięcy przed nabyciem) lub ulepszonych (o przynajmniej 20% wartości przed wprowadzeniem do ewidencji środków trwałych). W tej metodzie, maksymalna wysokość stawki amortyzacji wynosi 40% w skali roku, a najkrótszy czas amortyzacji - 2,5 roku.

Uwaga! Od 1 stycznia 2021 samochód wykupiony z leasingu nie może zostać uznany za używany i tym samym nie ma zastosowania indywidualne ustalenie stawek, jedynie metoda liniowa.