Warunki kształcenia na kierunkach lekarskich i lekarsko-dentystycznych – raport NIL

Naczelna Izba Lekarska oceniła jakości kształcenia na polskich uczelniach medycznych. Przeprowadzone badanie, w którym wzięło udział 13 szkół wyższych, dostarczyło cennych danych dotyczących różnych aspektów edukacji. Analiza skupiła się między innymi na kadrze naukowo-dydaktycznej, nauczaniu przedmiotów przedklinicznych i klinicznych oraz wynikach nauczania.

W obliczu rosnących oczekiwań społecznych, presji technologicznej oraz globalnych wyzwań zdrowotnych, odpowiedź na pytanie o jakość kształcenia medycznego w Polsce staje się nie tylko kluczowa dla przyszłości sektora zdrowia, ale też dla dobrostanu całego społeczeństwa 

– podkreślają Artur Białoszewski i Marek Fudała, autorzy raportu. 

Raport przygotowano w oparciu o wyniki ankiety, której pytania dotyczyły zasadniczych kwestii dotyczących kształcenia, m.in. kadry naukowo-dydaktycznej, nauczania przedmiotów przedklinicznych i klinicznych oraz wyników nauczania. Pierwsze wyniki wskazują na zróżnicowane podejście do kształcenia w różnych uczelniach, podkreślając jednocześnie istotną rolę kadry naukowo-dydaktycznej w procesie edukacyjnym. 

Ponad 91% profesorów pracuje w „starych” uczelniach

Jak czytamy w raporcie, liczba nauczycieli akademickich pracujących na badanych uczelniach i związanych z kształceniem lekarzy, mających tytuł/stopień naukowy profesora, doktora habilitowanego i doktora jest bardzo zróżnicowana. W uczelniach, które przysłały ankiety, łącznie pracuje 5681 takich osób. Większość z nich 5137 osób – co stanowi ponad 90 proc. wszystkich zatrudnionych –to pracownicy „starych” uczelni. Najliczniejsza grupa osób z tytułami profesora, doktora habilitowanego i doktora jest zatrudniona w Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu – łącznie to 1123 osoby, najmniejszą grupę (20 osób) stanowią nauczyciele akademiccy zatrudnieni w Uczelni Medycznej w Warszawie.  

Liczba publikacji w czasopismach 

Liderem pod względem publikacji w roku akademickim 2021/2022 w czasopismach krajowych okazał się Śląski Uniwersytet Medyczny (1457 publikacji) oraz Warszawski Uniwersytet Medyczny (1312 publikacji). Za nimi jest Uniwersytet Medyczny w Łodzi z 1101 publikacjami w krajowych czasopismach. W czasopismach zagranicznych najczęściej publikował Warszawski Uniwersytet Medyczny (2452 publikacji), Uniwersytet Medyczny w Łodzi (2090 publikacji) oraz Śląski Uniwersytet Medyczny (1813 publikacji). 

Nauczanie przedmiotów przedklinicznych

Trzy „nowe” uczelnie (Uniwersytet w Zielonej Górze, Uczelnia Medyczna w Warszawie i Uniwersytet w Kaliszu) informują, że tylko częściowo dysponują własną bazą dydaktyczną w zakresie nauk podstawowych. Uniwersytet w Zielonej Górze poinformował, że nie dysponuje zakładem/pracownią patologii/patomorfologii. Nie ma tam również zakładu pracowni patofizjologii. Uczenia Medyczna w Warszawie nie dysponuje własnym zakładem/pracownią patologii/patomorfologii. Uniwersytet w Kaliszu nie ma prosektorium, zakładu/pracowni patologii/patomorfologii oraz zakładu/pracowni histologii. Pozostałe uczelnie biorące udział w badaniu dysponują w zakresie nauk podstawowych własną bazą dydaktyczną opisaną w ankiecie. Jedynie Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu nie używa w trakcie ćwiczeń z przedmiotów podstawowych preparatów syntetycznych oraz wirtualnych pomocy naukowych. Wszystkie zajęcia odbywają się w tej uczelni z wykorzystaniem preparatów naturalnych 

– czytamy w raporcie. 

W badaniu Naczelnej Izby Lekarskiej wzięło udział 13 uczelni, które mają długą tradycję prowadzenia kierunków lekarskich, jak i te, które niedawno wprowadziły do swojej oferty program nauczania przyszłych lekarzy. Są to: Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Gdański Uniwersytet Medyczny, Śląski Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Uniwersytet Zielonogórski, Uniwersytet Opolski, Uniwersytet Radomski (wcześniej: Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu), Uczelnia Medyczna im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, Uniwersytet Kaliski (wcześniej: Akademia Kaliska im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego). 

Potrzebne są zmiany 

Autorzy publikacji przekazali szereg rekomendacji dotyczących kształcenia przyszłych medyków. 

• NIL zaleca wprowadzenie nadzoru nad standardami nauczania na wszystkich uczelniach medycznych. Celem tego działania jest zapewnienie spójności, jednolitości i wysokiej jakości kształcenia. 

• Współpraca międzyuczelniana: zachęcanie do wymiany kadry dydaktycznej i doświadczeń w modelu wizytujących wykładowców (zachodnim) i współpracy między "starymi" a "nowymi" uczelniami. 

• Inwestycje w infrastrukturę: Naczelna Izba Lekarska zaleca wsparcie nowych uczelni w zakresie rozbudowy infrastruktury dydaktycznej. Dodatkowo, rekomendacja obejmuje nadzór nad poprawnym planowaniem infrastruktury, aby stworzyć sprzyjające warunki dla efektywnej nauki.

• Szkolenia dla kadry: organizowanie szkoleń wraz z certyfikacją dla kadry dydaktycznej, zwłaszcza z nowych uczelni, by zapewnić najwyższe standardy nauczania.

• Ewaluacja programów nauczania: rekomenduje się regularne przeglądy programów nauczania i sylabusów, aby dostosować je do aktualnych wymagań medycyny.

• Budowanie sieci współpracy (likwidowanie barier): umożliwienie studentom i pracownikom naukowym uczestnictwa w projektach badawczych prowadzonych przez różne uczelnie. 
• Zachęcanie do innowacji: rekomendacja ta zakłada wsparcie nowatorskich metod nauczania i badań na wszystkich uczelniach, niezależnie od ich "wieku"

• Feedback od studentów: regularne badania/ankiety (realizowane przez COBIK NIL) wśród studentów wszystkich uczelni w celu zebrania opinii dotyczących jakości kształcenia i rekomendowanie zmian organizacyjnych i merytorycznych na podstawie uzyskanych odpowiedzi. 

Zapoznajcie się z pełnym raportem.