Wyszukaj w publikacjach
19 uczelni medycznych wypełniło ankiety przygotowane przez NIL na temat warunków kształcenia na kierunkach lekarskich w roku 2022/2023. Uczelnie wyraziły m.in. potrzebę wprowadzenia szkoleń z nowych metod dydaktycznych oraz podkreśliły konieczność budowy nowych obiektów klinicznych na potrzeby dydaktyczne. Nie zauważają jednak potrzeby zwiększania liczby zajęć praktycznych i klinicznych w programach nauczania.
Naczelna Izba Lekarska wraz z Centralnym Ośrodkiem Badań Innowacji i Kształcenia NIL opublikowała drugą edycję raportu dotyczącego warunków kształcenia na kierunkach lekarskich i lekarsko-dentystycznych. Do badania zaproszono 31 uczelni, odpowiedziało 19. Ankiety odesłały następujące uczelnie:
- Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu,
- Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu,
- Uniwersytet Medyczny w Białymstoku,
- Uniwersytet Medyczny w Łodzi,
- Gdański Uniwersytet Medyczny,
- Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach,
- Warszawski Uniwersytet Medyczny,
- Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie,
- Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie,
- Uniwersytet Kaliski im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego,
- Akademia Medycznych i Społecznych Nauk Stosowanych w Elblągu,
- Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego z siedzibą w Krakowie,
- Politechnika Wrocławska, Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie,
- Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach,
- Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie,
- Uniwersytet Opolski,
- Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu,
- Uniwersytet Warszawski.
Własna kadra to podstawa
Zdaniem władz wszystkich zweryfikowanych przez NIL uczelni, do prowadzenia nauczania na kierunku lekarskim / lekarsko-dentystycznym niezbędne jest posiadanie "własnej" (etatowej) kadry naukowo-dydaktycznej.
We wszystkich uczelniach uczestniczących w badaniu w roku akademickim 2022/23 zatrudniano łącznie (jako pracowników badawczo-dydaktycznych, badawczych i dydaktycznych) 5804 osoby, które zajmowały się kształceniem studentów na kierunkach lekarskim lub lekarsko-dentystycznym. W grupie tej było 1179 profesorów, 1256 doktorów habilitowanych i 3369 doktorów
– czytamy w raporcie.
Prowadzenie badań naukowych – co sądzą władze uczelni?
Prawie ze wszystkich uczelni uzyskano twierdzącą odpowiedź na pytanie o to, czy do prowadzenia nauczania na kierunku lekarskim / lekarsko-dentystycznym konieczne jest prowadzenie badań naukowych w zakresie dyscypliny "nauki medyczne". Odrębne, negatywne zdanie w tej kwestii miał tylko Uniwersytet Warszawski.
Posiadanie kategorii w zakresie dyscypliny "nauki medyczne" nie jest konieczne do rozpoczęcia przez uczelnię kształcenia na kierunku lekarskim, jeśli tylko zapewnia ona kadrę i infrastrukturę dydaktyczną pozwalającą na osiągnięcie przez studentów efektów uczenia się określonych standardem kształcenia. Niemniej, w miarę rozwoju kształcenia na kierunku studiów powinien temu towarzyszyć rozwój badawczy w ramach dyscypliny, co w odpowiednim czasie (np. po pierwszym cyklu kształcenia) przełoży się na utworzenie na uczelni dyscypliny "nauki medyczne" i jej ewaluację. Łączenie badań naukowych z dydaktyką jest kluczowe dla wysokiej jakości kształcenia i rozwoju uczelni badawczej. Stąd też pożądana jest jak najwyższa kategoria naukowa w ewaluacji dyscypliny
– brzmi odpowiedź Uniwersytetu Warszawskiego.
Baza dydaktyczna – nie wszystkie uczelnie mają rozbudowaną infrastrukturę
Władze badanych uczelni wypowiedziały się też na temat bazy dydaktycznej w zakresie nauk podstawowych i przedmiotów klinicznych.
Trzy "nowe" uczelnie (AMiSNS w Elblągu, Uniwersytet w Częstochowie i USKW w Warszawie) informują, że w roku akademickim 2022/23 nie miały pełnej własnej bazy dydaktycznej w zakresie nauk podstawowych. Akademia Medycznych i Społecznych Nauk Stosowanych w Elblągu nie ma prosektorium i zakładu/pracowni biochemii, Uniwersytet w Częstochowie nie ma zakładu pracowni patologii/patomorfologii, a Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie nie ma prosektorium. Pozostałe uczelnie biorące udział w badaniu dysponowały pełną, własną bazą dydaktyczną w zakresie nauk podstawowych
– czytamy.
Większość badanych uczelni (11 z 19) nie dostrzega potrzeby zwiększania liczby zajęć praktycznych i klinicznych w swoim programie nauczania. Tylko władze jednej uczelni (Uniwersytet Opolski) zdecydowanie taką potrzebę dostrzegają. Zdaniem władz 15 badanych uczelni, bardzo potrzebne jest wzmacnianie inicjatyw promujących wymianę studencką i staże z innymi ośrodkami akademickimi. Zdaniem władz UM we Wrocławiu i UM w Łodzi takie działanie jest "raczej niepotrzebne".
Wszystkie uczelnie twierdzą, że potrzebne są wspólne projekty badawcze z innymi instytucjami, wymiana doświadczeń i kadry dydaktycznej z innymi uczelniami. 17 uczelni przekazało, że do celów dydaktycznych przydałyby im się nowe obiekty kliniczne. Tylko Uniwersytet Kaliski i Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego "raczej nie widzą" takiej potrzeby.
Potrzebna modernizacja infrastruktury
Niemal wszystkie uczelnie planują w najbliższym czasie modernizację infrastruktury dydaktycznej, tylko Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego nie ma zdania w tej kwestii. W 18 uczelniach w planach jest remont infrastruktury badawczej, Uniwersytet Warszawski odpowiedział, że "raczej nie planuje" remontów. Wiele uczelni uważa, że konieczny jest rozwój infrastruktury rekreacyjnej i sportowej dla studentów, 7 uczelni chciałoby wzmocnić zasoby biblioteczne i dostęp do elektronicznych źródeł informacji. Wszystkie uczelnie wyraziły natomiast potrzebę szkoleń w zakresie nowych metod dydaktycznych, niemal wszystkie także chciałoby szkoleń w zakresie etyki medycznej i komunikacji z pacjentem.
Co rekomendują autorzy raportu?
Samorząd lekarski rekomenduje m.in. nadzór nad standardami realizacji programów nauczania, czyli wprowadzenie jednolitych standardów nadzoru nad procesem dydaktycznym na wszystkich uczelniach medycznych w Polsce, aby zapewnić spójność, jednolitość i wysoką jakość kształcenia. Zaleca też współpracę międzyuczelnianą w postaci zachęcania do wymiany doświadczeń oraz kadry dydaktycznej w modelu anglosaskim i wzmacnianie współpracy między uczelniami o długiej tradycji a nowymi jednostkami edukacyjnymi. Ważna jest też ewaluacja programów nauczania, czyli regularne przeglądy programów nauczania i sylabusów w celu ich aktualizacji i dostosowania do najnowszych wymogów medycyny oraz potrzeb rynku pracy. Autorzy raportu zalecają też inwestycje w infrastrukturę, szkolenia dla kadry, zachęcają do innowacji. Eksperci zalecają również regularne przeprowadzanie ankiet wśród studentów na temat jakości kształcenia, z których wyniki powinny być wykorzystywane do tworzenia zaleceń zmian organizacyjnych i merytorycznych w celu ciągłego doskonalenia procesu dydaktycznego.
Pełna treść raportu jest dostępna tutaj. Wnioski z 1.edycji badania opisujemy tutaj.
