Nowe standardy dla przyszłych lekarzy – mniejsze grupy, więcej praktyki

Resort szkolnictwa wyższego proponuje zmiany w standardach kształcenia przyszłych lekarzy, lekarzy dentystów i położnych, które mają podnieść jakość kształcenia na kierunkach medycznych. W projekcie uwzględniono m.in. modyfikacje dotyczące liczebności grup, wymiaru zajęć klinicznych oraz warunków prowadzenia zajęć z anatomii. Resort zakłada, że proponowane zmiany przyczynią się do zapewnienia lepszego komfortu i bezpieczeństwa pacjentów, z którymi studenci mają kontakt w ramach zajęć. Konsultacje publiczne projektu potrwają do 24 marca. 

Jak wskazuje resort, postulaty zmian w standardach kształcenia przygotowującego do zawodów lekarza i lekarza dentysty zgłosiły środowiska akademickie i medyczne. Ich zdaniem, dotychczasowe wymagania mogły wpływać na obniżenie jakości kształcenia na studiach. Zmiany mają nie tylko usprawnić proces dydaktyczny, ale również przyczynić się do lepszego komfortu i bezpieczeństwa pacjentów.

Nowe rozporządzenie określa w standardach kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodów lekarza i lekarza dentysty m.in.: liczebność grup studentów uczestniczących w zajęciach w grupach zajęć E i F, w grupie zajęć H. W przypadku standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu lekarza proponowane są zmiany dotyczące wymiaru zajęć z zakresu nauk klinicznych realizowanych w symulowanych warunkach klinicznych na wszystkich latach studiów oraz wymagań dot. warunków prowadzenia zajęć z anatomii, a także infrastruktury, w której są realizowane zajęcia z zakresu nauk klinicznych (grupy zajęć E i F). 

Z kolei, zdaniem projektodawców, w standardzie kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu lekarza dentysty niezbędne jest rozszerzenie efektów uczenia się w zakresie dotyczącym medycyny regeneracyjnej i stomatologii cyfrowej. Ma to związek z koniecznością wdrożenia przepisów unijnych. 

Projekt rozporządzenia wprowadza kilka istotnych zmian:

• Liczebność grup zajęciowych: Nowe standardy przewidują, że zajęcia praktyczne (grupy E, F oraz H) będą realizowane w mniejszych grupach – maksymalnie 6 studentów. Ma to zwiększyć efektywność nauczania i umożliwić lepszą interakcję podczas zajęć klinicznych.  

• Zwiększenie udziału zajęć w symulowanych warunkach klinicznych: Proponuje się zmianę wymiaru zajęć realizowanych w symulowanych warunkach klinicznych w przypadku zajęć z zakresu praktycznego nauczania klinicznego na VI roku studiów (grupa zajęć H) i praktyk zawodowych – zajęcia z zakresu praktycznego nauczania klinicznego na VI roku studiów (grupa zajęć H) i praktyki zawodowe mają się odbywać w podmiotach leczniczych, w szczególności w klinikach i oddziałach szpitalnych oraz mogą odbywać się, w wymiarze od 5% do 15% liczby godzin tych zajęć, w symulowanych warunkach klinicznych. Obecnie wymiar tych zajęć realizowanych w symulowanych warunkach klinicznych wynosi nie więcej niż 10% godzin tych zajęć. 

• Modyfikacja warunków zajęć z anatomii: Wprowadzane są zmiany w zakresie organizacji zajęć z zakresu nauk morfologicznych (grupa zajęć A) obejmujące m.in. nowe wymogi dotyczące infrastruktury. Nowe rozwiązania zakładają wykorzystywanie zaawansowanych narzędzi, w skład których wchodzą: wirtualny stół anatomiczny, biblioteka preparatów anatomicznych 3D i modeli anatomicznych 3D, modele embriologiczne, plansze anatomiczne i fantomy anatomiczne. 

• Zajęcia z nauk klinicznych: Projekt doprecyzowuje też, że zajęcia z nauk klinicznych będą prowadzone w podmiotach leczniczych, w szczególności w klinikach i oddziałach szpitalnych, które ze względu na specyfikę i liczbę udzielanych przez nie świadczeń zdrowotnych, zapewniają studentom możliwość osiągnięcia efektów uczenia się z zakresu nauk klinicznych oraz w symulowanych warunkach klinicznych. Obecnie nowelizowane rozporządzenie określa, że zajęcia te są prowadzone w klinikach i oddziałach szpitalnych oraz w symulowanych warunkach klinicznych.

• Rozszerzenie efektów uczenia się w kształceniu dentystycznym: Projekt przewiduje modyfikacje programowe dotyczące medycyny regeneracyjnej oraz stomatologii cyfrowej. Zmiany te mają na celu przygotowanie studentów do realizacji nowoczesnych procedur klinicznych, zgodnie z nadchodzącymi wymaganiami unijnymi. Zajęcia z nauk klinicznych mają być prowadzone w grupach do 6 studentów.

Porozumienie Rezydentów opiniuje projekt 

Porozumienie Rezydentów OZZL jest zdania, że „grupy kliniczne w obecnych warunkach nie mogą przekraczać poprzednio obowiązujących 6 osób, ale w celu maksymalizacji jakości kształcenia powinny zostać dalej zredukowane do 3-4 osobowych grup”. Rezydenci wypowiedzieli się też na temat symulacji.

Symulacje aktualnie są świetnym narzędziem dydaktycznym, jednak należy pamiętać, że wymagają one odpowiednio przeszkolonej kadry techników, infrastruktury oraz– a może przede wszystkim – powinny być dopełnieniem zajęć klinicznych, a nie ich substytucją. Należy określić maksymalny odsetek zajęć, który powinien być prowadzony w warunkach symulowanych w akredytowanych Centrach Symulacji Medycznej przez przeszkoloną kadrę nauczycieli. W naszej opinii najbardziej optymalną opcją powinno być określenie maksymalnego progu na poziomie 10% zajęć prowadzonych w warunkach symulowanych. Ma to zapobiec nadmiernemu opieraniu się na formie symulacyjnej przez uczelnie nieposiadające odpowiedniej infrastruktury klinicznej 

– uważa Porozumienie Rezydentów OZZL. 

Wdrożenie zmian – kiedy będą obowiązywać? 

Nowe standardy mają wejść w życie od roku akademickiego 2025/2026. Uczelnie będą zobowiązane do dostosowania się do zmienionych standardów kształcenia, tak aby studenci, którzy w roku akademickim 2025/2026 podejmą studia na kierunku lekarskim, lekarsko-dentystycznym oraz studia pierwszego stopnia na kierunku położnictwo, byli kształceni zgodnie z wymaganiami zapisanymi w projektowanym rozporządzeniu. Oznacza to, że rok akademicki 2024/2025 jest ostatnim rokiem, w którym kształcenie rozpoczęte na dotychczasowych zasadach, będzie na tych zasadach kontynuowane do zakończenia rozpoczętego cyklu kształcenia. Rozporządzenie ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. 

Projekt jest dostępny tutaj.