Przewlekła pokrzywka spontaniczna u dzieci a pokrzywka dorosłych – odmienności kliniczne

Pokrzywka jest często rozpoznawaną chorobą, która może dotknąć zarówno dzieci, jak i dorosłych. W jaki sposób jej obraz kliniczny może różnić się w zależności od populacji, w której występuje?

Pokrzywka przewlekła

Charakterystyczne dla pokrzywki są swędzące wykwity skórne zwane bąblami pokrzywkowymi, którym czasem towarzyszy obrzęk naczynioruchowy. Przewlekłą pokrzywkę rozpoznaje się na podstawie czasu trwania objawów, który powinien wynosić >6 tygodni. Przebieg choroby i towarzyszące jej zaburzenia nie są jednak identyczne w każdym przypadku.

Autorzy badania Differences between adult and pediatric chronic spontaneous urticaria from a cohort of 751 patients: clinical features, associated conditions and indicators of treatment response opublikowanego w Pediatric Allergy and Immunology postanowili przyjrzeć się temu problemowi. Na podstawie kohorty 751 pacjentów ocenili różnice w przebiegu pokrzywki w populacji pacjentów pediatrycznych i dorosłych. Ich dane pozyskano z Pediatric Allergy Clinic and Dermatology Clinic of Istanbul Okmeydanı Training and Research Hospital. Chorzy byli leczeni lekami antyhistaminowymi drugiej generacji, których dawkę zwiększano w razie braku poprawy stanu klinicznego. W leczeniu trzeciej linii stosowano omalizumab. Ocena skuteczności terapii bazowała na odpowiedziach udzielonych w kwestionariuszu (urticaria control test) w populacji dorosłych oraz na badaniu fizykalnym u dzieci. 

Różnice w populacjach

W grupie 751 pacjentów znajdowało się 162 dzieci oraz 589 dorosłych. Wśród dzieci dominowali chłopcy (83 vs. 79), a wśród dorosłych wyraźnie przeważały kobiety (410 vs. 173). Autorzy publikacji wskazują na możliwy udział hormonów modulujących układ immunologiczny jako przyczynę większej liczby przypadków pokrzywki u kobiet dorosłych. 

Analiza statystyczna pokazała, że wraz z wiekiem zwiększa się czas trwania pokrzywki i prawdopodobieństwo wystąpienia obrzęku naczynioruchowego. Inne parametry wykazywały podobną tendencję. Autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, eozynopenia, podwyższony poziom IgE czy dodatnie testy skórne również częściej dotyczyły populacji dorosłych. Zjawisko to znalazło odzwierciedlenie także w zastosowanym leczeniu. Farmakoterapię pierwszej linii wdrożono u 57,3% dzieci i 40,1% dorosłych, z kolei omalizumab znalazł zastosowanie w przypadku 7% dzieci i 20,5% dorosłych. Zwraca uwagę, że jedynie 8,6% pacjentów z populacji pediatrycznej nie odpowiedziało na leczenie pierwszego i drugiego rzutu, z kolei w populacji dorosłych było to 35%. 

Przy tej okazji porównano poziom różnych parametrów u osób z opornością na leczenie i bez niej. U tych pierwszych, analizując populację pediatryczną, zaobserwowano częstsze występowanie eozynopenii, obrzęku naczynioruchowego i dodatniego wyniku przeciwciał anty-TPO w klasie IgG. W przypadku dorosłych wskazano dwa markery oporności – obrzęk naczynioruchowy oraz eozynopenię. 

Wykazano, że przy podziale kohorty pacjentów względem wieku 12 i 18 lat (tj. młodsi i starsi niż podany wiek), uzyskuje się podobne rezultaty. Zaobserwowano przy tym, że u dzieci powyżej 12. roku życia częściej zachodziła konieczność wprowadzenia omalizumabu (2,4% w porównaniu do 32,1%). To właśnie w tej grupie wiekowej, z wyjątkiem dwojga pacjentów, występowała oporność na leczenie. Z drugiej strony, autorzy publikacji podkreślają, że w Turcji omalizumab zarejestrowany jest dla pacjentów powyżej 12. roku życia, co mogło przełożyć się na obserwowany trend.

Wnioski 

Autorzy wykazali, że pokrzywka u pacjentów pediatrycznych w większym procencie przypadków odpowiada na leczenie lekami antyhistaminowymi. Wraz z wiekiem malała liczba pacjentów, u których takie postępowanie było skuteczne. Ponadto, u dzieci parametry zapalne i towarzyszące objawy, takie jak obrzęk naczynioruchowy, występowały rzadziej. Zauważalna była również dominacja pacjentów płci żeńskiej.