Wyszukaj w publikacjach
Zakrzepica u młodej pacjentki – kiedy zachować czujność?
Zakrzepica żył głębokich pozostaje jednym z najpoważniejszych powikłań klinicznych, z którym lekarze i lekarki mają styczność zarówno w szpitalu, jak i w warunkach ambulatoryjnych.
Choć klasyczne grupy ryzyka – pacjenci onkologiczni, pooperacyjni czy unieruchomieni – są dobrze opisane i uwzględnione w wytycznych, to w ostatnich latach obserwujemy coraz więcej przypadków, które nie wpisują się w te schematy.
U młodych, dotychczas zdrowych osób ryzyko zakrzepicy może ujawniać się w okolicznościach pozornie niegroźnych: dłuższy lot samolotem, stosowanie antykoncepcji hormonalnej, predyspozycje genetyczne lub współistniejące, łagodnie przebiegające infekcje. Właśnie dlatego konieczna staje się ponowna ocena tego, kiedy i u kogo wdrażać rozszerzoną diagnostykę, a kiedy rozważyć profilaktykę farmakologiczną.
W aktualnej praktyce coraz większe znaczenie zyskują trzy elementy:
- zindywidualizowana ocena ryzyka – z uwzględnieniem czynników takich jak przebyte epizody ŻChZZ, stosowanie antykoncepcji hormonalnej, wywiad rodzinny czy predyspozycje genetyczne – niezależnie od wieku pacjenta;
- wczesne rozpoznanie objawów – ból, obrzęk jednostronny, uczucie ciężkości lub napięcia w kończynie dolnej powinny skłonić do poszerzenia diagnostyki;
- wyważona decyzja o rozpoczęciu farmakoterapii – pacjent z niskim ryzykiem zakrzepowo-zatorowym nie powinien otrzymywać farmakologicznej profilaktyki przeciwzakrzepowej – w wielu przypadkach wystarczające może okazać się zastosowanie kompresjoterapii.
Nie bez znaczenia pozostają także sytuacje szczególne, takie jak planowanie ciąży u pacjentek z trombofilią czy decyzje o leczeniu profilaktycznym przed długą podróżą. W tych obszarach lekarz stoi często na granicy między profilaktyką a nadmiernym interwencjonizmem – i to właśnie jakość decyzji wpływa bezpośrednio na bezpieczeństwo pacjenta.
Współczesna praktyka kliniczna wskazuje, że czujność diagnostyczna w kierunku zakrzepicy nie powinna ograniczać się wyłącznie do pacjentów z klasycznymi czynnikami wysokiego ryzyka. Obserwacje kliniczne i dane epidemiologiczne coraz częściej zwracają uwagę na konieczność oceny ryzyka również w populacjach, które dotychczas uznawano za niskiego ryzyka wystąpienia ŻChZZ.
Zobaczcie nowy odcinek naszego wideo podcastu „Medyczne espresso” i poznajcie aktualne spojrzenie ekspertów na diagnostykę, profilaktykę i leczenie ŻChZZ m.in. u pacjentów planujących długi lot!
