Wyszukaj w publikacjach
Nowe spojrzenie na diagnostykę ZŻG – kiedy skala Wellsa nie wystarcza?
Zakrzepica żył głębokich (ZŻG) stanowi jedno z głównych wyzwań diagnostycznych w codziennej praktyce klinicznej. Chociaż skala Wellsa pozostaje podstawowym narzędziem stratyfikacji ryzyka, najnowsze wytyczne podkreślają konieczność kompleksowego podejścia diagnostycznego, szczególnie w przypadkach niejednoznacznych klinicznie.
Ograniczenia diagnostyczne
Klasyczna ocena w skali Wellsa, mimo swojej użyteczności, ma istotne ograniczenia. Wynik <1,45 punktów sugeruje małe prawdopodobieństwo ZŻG, jednak nie pozwala na jednoznaczne wykluczenie choroby. W praktyce klinicznej kluczowa jest świadomość, że około 20% pacjentów z potwierdzoną zakrzepicą może prezentować nietypowy obraz kliniczny.
Diagnostyka rozszerzona
Kompleksowa diagnostyka ZŻG powinna obejmować:
- oznaczenie d-dimeru z uwzględnieniem wieku pacjenta (wartość odcięcia: <500 µg/ml lub < wiek × 10 µg/l u osób >50 r.ż.);
- ultrasonograficzny test uciskowy (CUS) – złoty standard diagnostyki obrazowej;
- panel badań laboratoryjnych: morfologia z płytkami krwi, APTT, INR;
- ocenę funkcji nerek (kreatynina, eGFR) – kluczowa dla bezpiecznego prowadzenia antykoagulacji;
- oznaczenie grupy krwi przed włączeniem leczenia przeciwkrzepliwego.
Wskazania do pilnej hospitalizacji
Bezwzględnej hospitalizacji wymagają pacjenci prezentujący:
- objawy obrzęku bolesnego (phlegmasia dolens) – białe, sine lub czerwone zabarwienie kończyny z nasilonym bólem;
- współistniejące objawy zatorowości płucnej (duszność, ból w klatce piersiowej, tachykardia);
- cechy ostrego niedokrwienia kończyny (ból, brak tętna, zaburzenia czucia);
- masywny obrzęk z zaburzeniami ukrwienia tkanek.
Zalecenia praktyczne
W przypadku niejednoznacznego obrazu klinicznego należy:
- wykonać pełen panel badań diagnostycznych;
- monitorować dynamikę objawów;
- rozważyć konsultację specjalistyczną w przypadkach wątpliwych;
- wdrożyć profilaktykę przeciwzakrzepową u pacjentów wysokiego ryzyka.
Szczegółowe algorytmy postępowania oraz pełen zakres informacji dostępne są w poradniku Remedium!
