Idzie nowe – psychiatryczne zmiany w ICD-11. Zaburzenia neurorozwojowe

Wraz z upływem kolejnych miesięcy nieuchronnie zbliża się moment wejścia w życie nowej, jedenastej edycji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD). Długo oczekiwana aktualizacja wniesie wiele zmian, również w dziedzinie psychiatrii. Tym razem przyjrzymy się, w jakim świetle przedstawione zostały zaburzenia neurorozwojowe.

Ze względu na brak oficjalnego, polskiego tłumaczenia ICD-11 w artykule przywoływane są tłumaczenia nazw rozdziałów oraz rozpoznań tożsame z tymi, którymi posłużono się w materiałach źródłowych.

Zaburzenia neurorozwojowe w ICD-11, czyli o spektrum

Grupa ta otwiera rozdział 6, poświęcony psychiatrycznym kodom w jedenastej odsłonie ICD i obejmuje rozpoznania 6A00-6A0Z [1]. W obecnej klasyfikacji próżno szukać tożsamego tworu, ponieważ rozpoznania w nim zawarte znajdowały się w wielu innych podrozdziałach, stąd też takie uporządkowanie stanowi jedną z kluczowych zmian, jakie przyniesie ICD-11 [1].

Autorzy i autorki nie poprzestali jednak tylko na drobnych “porządkach”, wprowadzili bowiem oficjalnie rozpoznanie zaburzeń ze spektrum autyzmu (żegnając rozpoznanie zespołu Aspergera czy Retta) oraz zaordynowali zmianę pod postacią nowej nazwy – niepełnosprawności intelektualnej, która zastąpiła upośledzenie umysłowe [1]. W jej obrębie będzie należało wskazać grupę wiekową oraz poziom nasilenia.

Możliwym formalnie stało się również rozpoznawanie zaburzenia ze spektrum autyzmu oraz zaburzenia z deficytem uwagi i nadaktywnością (ADHD) u tego samego pacjenta/pacjentki. Co więcej, w przypadku każdej (z wyjatkiem 6A04) kategorii przewidziano szeroki wybór specyfikatorów, umożliwiających pełniejsze opisanie obrazu klinicznego. 

Nowy rozdział prezentuje się następująco [1, 2]:

Co jeszcze się zmieni?

Wiele zmian wprowadzonych w jedenastej edycji dotyczy możliwości opisywania obrazu klinicznego danego zaburzenia, co ma miejsce chociażby w zaktualizowanym rozdziale dotyczącym schizofrenii. 

Również w przypadku zaburzeń neurorozwojowych autorzy zdecydowali się na wprowadzenie specyfikatorów, które mają niejako “urzeczywistnić” rozpoznanie, dając możliwość szerszego opisu obraz klinicznego. 

I tak dla spektrum autyzmu autorzy przewidzieli łącznie pięć “podkategorii” rozpoznania, które określają dominujący przebieg zaburzenia w oparciu o stopień ogólnego funkcjonowania intelektualnego oraz funkcjonalnych umiejętności językowych [2, 3]:

Co więcej, możliwe będzie także doprecyzowanie utraty wcześniej nabytych umiejętności, takich jak np. kontrola nad zwieraczem odbytu czy regresja kompetencji społecznych. Służyć będą temu dwa dodatkowe kody, przykładowo dla rozpoznania głównego 6A02:

• 6A02.x0 – Zaburzenie ze spektrum autyzmu bez deficytu intelektualnego i bez/z łagodnym deficytem języka funkcjonalnego, bez utraty wcześniej nabytych umiejętności;
• 6A02.x1 – Zaburzenie ze spektrum autyzmu bez deficytu intelektualnego i bez/z łagodnym deficytem języka funkcjonalnego, z utratą wcześniej nabytych umiejętności [2].

Również w obrębie rozpoznania 6A05, odpowiadającemu ADHD, autorzy ICD-11 przewidzieli możliwość doprecyzowania [4]: