Studenci pełnią ważną rolę w strukturach Polskiej Komisji Akredytacyjnej

Rozmowa z dr. hab. inż. Januszem Uriaszem, przewodniczącym Polskiej Komisji Akredytacyjnej 

– Jaką rolę pełnią studenci w pracach Polskiej Komisji Akredytacyjnej?

Studenci odgrywają kluczową rolę w działalności Polskiej Komisji Akredytacyjnej (PKA). Są członkami ciał kolegialnych (Prezydium PKA, zespoły wewnętrzne Komisji, zespoły oceniające). Uczestniczą w procesach decyzyjnych, opiniodawczych, konsultacyjnych.

Obecnie współpracuje z nami 87 ekspertów studenckich, w tym 16 związanych z kierunkami i uczelniami medycznymi. Przewodniczący Parlamentu Studentów Rzeczypospolitej Polskiej jest jednocześnie członkiem Prezydium PKA. Studenci w szczególności aktywnie uczestniczą w pracach zespołów oceniających, przygotowują recenzje wniosków dotyczących spełnienia warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu, a także angażują się w działania analityczne, szkoleniowe oraz międzynarodowe realizowane przez PKA. W ramach przeprowadzanych ocen programowych opracowują też raporty zawierające propozycje oceny stopnia spełnienia kryteriów oceny. Między innymi na ich podstawie Prezydium PKA podejmuje decyzje o wydaniu pozytywnej lub negatywnej oceny kierunku studiów oraz przyznania wyróżnienia kierunkowi studiów w formie certyfikatu doskonałości.

– Dlaczego pana zdaniem włączenie studentów do prac PKA jest istotne?

Najprościej rzecz ujmując PKA przyjmuje podejście - nic o studentach bez studentów. Merytorycznie patrząc, zaangażowanie studentów pozwala na uwzględnienie ich perspektywy – kluczowej z punktu widzenia procesu kształcenia – w działaniach Komisji. Zaangażowanie studentów w zapewnianie jakości kształcenia stanowi jeden z fundamentów Europejskich Standardów i Wskazówek Zapewniania Jakości Kształcenia (ESG), będących podstawą działalności agencji akredytacyjnych, takich jak PKA, w Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego (EHEA). Studenci wnoszą istotne uwagi i propozycje dotyczące poprawy jakości kształcenia na wszystkich kierunkach, w tym również na kierunkach medycznych.

– Jakie sugestie zgłosili do tej pory studenci w kontekście kształcenia lekarzy?

Eksperci studenccy regularnie formułują rekomendacje dotyczące poprawy jakości kształcenia na każdym ocenianym kierunku studiów, w tym także na kierunkach lekarskich.  Na potrzeby ocen kierunków lekarskich, w ramach Komisji Wyższego Szkolnictwa Medycznego, działającej przy Parlamencie Studentów RP, w skład której wchodzą również eksperci studenccy PKA, uwzględnia się wytyczne zawarte w „Karcie potrzeb studenta w zakresie kształcenia medycznego”, która jest dostępna pod adresem: https://kwsm.psrp.org.pl/dzialania-projakosciowe/. 

– Kto może zostać ekspertem w PKA? 

W Komisji mamy ekspertów merytorycznych reprezentujących środowisko akademickie, ekspertów reprezentujących pracodawców, ekspertów studenckich, a także ekspertów zagranicznych mogących reprezentować każdą z tych trzech grup. Rekrutacja jest wieloetapowa, w szczegółach różniąca się w każdej z grup. Rekrutacja do zespołu ekspertów ds. studenckich PKA składa się z czterech etapów. Pierwszy z nich obejmuje ocenę nadesłanych CV i listów motywacyjnych. Następnie kandydaci mają sprawdzian online w formie wypowiedzi pisemnej na wybrany temat. Kolejnym krokiem jest rozmowa kwalifikacyjna, podczas której sprawdzane są wiedza, umiejętności i kompetencje kandydatów. Ostatnim etapem jest trzydniowe szkolenie, które obejmuje m.in. przygotowanie do wizytacji, analizę przepisów prawnych, formułowanie wniosków oraz redagowanie tekstów. Szkolenie zawiera także elementy treningu interpersonalnego, takie jak rozwijanie umiejętności komunikacji, autoprezentacji i wystąpień publicznych. Liczba przyjmowanych ekspertów studenckich jest uzależniona od bieżących potrzeb Komisji – zwykle wynosi około 20–30 osób rocznie. Średni czas współpracy ekspertów z PKA to 3–4 lata, choć część osób kontynuuje współpracę w innych rolach. Rekrutacja na ekspertów studenckich przeprowadzana jest raz w roku, zwykle w miesiącach maj-wrzesień.  

– Jakie osoby mają największe szanse, by się zakwalifikować?  

Proces rekrutacji skierowany jest do studentów co najmniej drugiego roku studiów pierwszego stopnia lub jednolitych magisterskich, mających wiedzę na temat szkolnictwa wyższego, znających zagadnienia organizacyjne i prawne funkcjonowania uczelni oraz z zakresu zapewniania jakości kształcenia. Ważne są także kompetencje analityczne, komunikatywność, umiejętność pracy w zespole oraz swoboda w wystąpieniach publicznych. Kandydaci nie mogą być zatrudnieni na uczelniach, na stanowiskach kierowniczych ani pracować w administracji rządowej związanej ze szkolnictwem wyższym.

– Czy obowiązki w PKA bez trudu można pogodzić ze studiami? 

Zadania wynikające ze współpracy z PKA są czasochłonne i wymagają dużego zaangażowania, jednak odpowiednie planowanie pozwala studentom na rzetelne wywiązywanie się z powierzonych zadań. Studenci sami decydują, czy w danym czasie i stopniu mogą być zaangażowani do zadań PKA.

– Co daje studentom udział w pracach PKA?  

Poprzez aktywny udział w pracach PKA studenci mają możliwość dzielić się swoim doświadczeniem oraz perspektywą w kontekście zadań realizowanych przez Komisję, uczestnicząc w procesie zapewniania i doskonalenia jakości kształcenia w szkolnictwie wyższym. Dodatkowo zdobywają cenne umiejętności i doświadczenie, które mogą później wykorzystać zarówno w działalności na rzecz szkolnictwa wyższego poza Komisją, jak i w pracy w innych sektorach. Mamy bardzo dobre przykłady karier studentów, w których doświadczenie zdobyte w PKA było pomocne. Studenci są wynagradzani za pracę ekspercką w ramach prowadzonych ocen i posiedzeń. Wielkość wynagrodzenia jest jednolita, nie zależy od rodzaju eksperta, czyli ekspert - student jest w takim samym stopniu wynagradzany, jak pozostali eksperci.