Pomysły na reformę ochrony zdrowa - PL2050

Nadchodzące wybory parlamentarne zapowiadają się na burzliwe i na ten moment trudno jeszcze powiedzieć, które partie będą rządzić w kolejnej kadencji. Tym samym trudno nawet próbować zgadywać, kto siądzie u steru Ministerstwa Zdrowia.

Niestety, wszystko wskazuje, że temat opieki zdrowotnej nie będzie przewodnim tematem tych wyborów - o ile przed poprzednimi wyborami parlamentarnymi ankietowani wskazywali na sytuację w “służbie zdrowia” jako najważniejszy potencjalny temat kampanii [1] (na ile kampanie była odpowiedzią na ten postulat to inna sprawa), tak w sondażach poprzedzających nadchodzące wybory temat ochrony zdrowia się nawet nie pojawia jako opcja do wyboru [2]. Mimo to, na podstawie programów i wypowiedzi polityków różnych partii, postaram się przedstawić ich pomysły na ochronę zdrowia. Kolejność przedstawiania jest losowa.

Polska 2050

Najnowszy program dotyczący ochrony zdrowia Co po pandemii? Plan dla zdrowia [3] tej partii pochodzi z 28 kwietnia 2021. Sam program jest na tyle długi i szczegółowy, że nie dam rady przedstawić wszystkich zawartych w nim idei, za to postaram się wybrać te najważniejsze z punktu widzenia lekarza. Natomiast zachęcam do zapoznania się z programem (tej i każdej innej partii) w całości albo przynajmniej tej części, która dotyczy ochrony zdrowia jako nam najbliższej.

Kształcenie

Zaczynając od samego początku kariery, czyli kształcenia przedyplomowego, eksperci Polski 2050 proponują skrócenie studiów do 5 lat i zachowanie stażu podyplomowego. Podobnie jak obecny rząd prezentują stanowisko, że należy zwiększyć limity na studia lekarskie, choć podkreślają konieczność utrzymania jakości kształcenia. W nowszych wypowiedziach chwalą fakt zwiększenia naboru na kierunek lekarski i zwracają uwagę na konieczność utrzymania jakości kształcenia [4].

Odnośnie stażu podyplomowego, partia Szymona Hołowni postuluje jego utrzymanie, choć z większym udziałem części “dowolnej”, gdzie stażysta sam wybiera dziedzinę i oddział, na którym chce pracować.

Specjalizacje

Zarówno w programie, jak i w późniejszych wypowiedziach, Polska 2050 postuluje zwiększenie liczby miejsc rezydenckich, zwiększenie wynagrodzenia na specjalizacjach deficytowych o 20% (zwłaszcza na niektórych z nich - wymieniana jest geriatria czy medycyna rodzinna), ale również skrócenie niektórych szkoleń specjalizacyjnych. Partyjni eksperci widzą również konieczność ułatwiania “dorobienia” drugiej specjalizacji (znowu wypowiedzi te padają głównie w kontekście medycyny rodzinnej czy geriatrii), ale również uznawania przez Ministra Zdrowia “dorobku zawodowego lekarza za równoważny ze zrealizowaniem programu właściwego szkolenia specjalizacyjnego, pod warunkiem przystąpienia do trwającego jeden rok skróconego szkolenia specjalizacyjnego zakończonego egzaminem specjalizacyjnym”.

Braki kadrowe

Odpowiedzią na braki kadrowe w ochronie zdrowia ma być wprowadzenie nowych zawodów medycznych, takich jak: asystent lekarza, asystent pielęgniarki czy sekretarka medyczna. Innym wzmocnieniem dla liczebności kadry ma być odpowiedzialna i systemowa polityka nostryfikacji zagranicznych dyplomów.

Lekarz odpowiedzialny

Kolejnym ważnym elementem planu, który wpłynie na codzienną pracę, są zmiany w funkcjonowaniu lekarza POZ (czy też jak nazywają go w programie: “lekarza odpowiedzialnego” za pacjenta). Zgodnie z powszechnymi trendami, i w Polsce, i zagranicą Polska 2050 postuluje poszerzenie kompetencji lekarza POZ i usprawnienie współpracy lekarzy POZ z innymi specjalistami. Na jednego lekarza POZ ma przypadać mniej pacjentów, ale równocześnie eksperci PL2050 zakładają, że każdy pacjent będzie miał opracowany “indywidualny plan opieki”, który mają obejmować nie tylko leczenie, ale również profilaktykę czy zalecenia odnośnie do stylu życia. Co ciekawe, to na lekarzu POZ (któremu ma w tym pomagać absolwent zdrowia publicznego) ma spoczywać obowiązek zapisywania pacjenta na konsultację specjalistyczną czy na bardziej skomplikowaną diagnostykę.

Finanse

Jeśli chodzi o kwestie finansowe, to partia Szymona Hołowni postuluje zwiększenie nakładów na opiekę zdrowotną bez jednoznacznego określenia źródła - podnoszą kilka propozycji, takich jak podniesienie składki zdrowotnej, przekierowanie przychodów z akcyz za papierosy i alkohol na ochronę zdrowia czy większy udział budżetu państwa w finansowaniu opieki zdrowotnej. Z punktu widzenia medyka: partia postuluje podwyżki wynagrodzeń personelu czy wycen za wiele świadczeń.

Komentarz

Oprócz wspomnianych wyżej propozycji, program zawiera wiele innych pomysłów: utworzenie lokalnych domów zdrowia, zmianę struktury właścicielskiej szpitali, odwrócenie piramidy świadczeń, wprowadzenie value-based healthcare, decentralizację NFZ i inne. Dużo elementów programów jest wprost realizacją rekomendacji organizacji międzynarodowych czy eksperckich. Sam program jest bez wątpienia kompleksową wizją reformy opieki zdrowotnej. Co prawda, w wielu miejscach brakuje szczegółów, ale też na tym etapie nie jest to nic zaskakującego. Pytanie jednak, czy obecnie możliwe jest wprowadzenie tak wielu zmian? Sami autorzy programu przyznają, że ich propozycje nie są możliwe do realizacji w ciągu jednej kadencji. O ile to, że reforma opieki zdrowotnej jest przedsięwzięciem na lata wydaje się oczywiste, to jak opracować rozwiązania akceptowalne dla różnych rządów, wydaje się być o wiele trudniejsze. W Danii dopiero ponadpartyjne porozumienie i ekspercka komisja pozwoliły na opracowanie gruntownej reformy. Inny problem, który jest traktowany wymijająco, to kwestia finansów. Sami autorzy programu przyznają, że ich pomysły będą kosztować, nie dając jednoznacznej odpowiedzi, skąd wezmą się na to pieniądze - podają jedynie ogólniki.