Warianty SARS-CoV-2 i ich odpowiedź na szczepienia – najważniejsze informacje

Wirusy mutują. To jedna ze zdolności, która daje im szansę na przetrwanie. Ucieczkę spod topora profilaktyki (szczepienia ochronne) i leczenia.

Nasz nowy koronawirus, który storpedował normalność i wprowadził nowy ład funkcjonowania społecznego, taki, którego nie akceptujemy, skorzystał z naturalnych możliwości i zmutował.

Mutacje, czyli nagłe, skokowe zmiany materiału genetycznego SARS-CoV-2, doprowadziły do wyodrębnienia trzech, istotnych z epidemiologicznego punktu widzenia, wariantów.

Tzw. wariant brytyjski

Poza zwyczajową nazwą, która wskazuje na pierwszy wykryty przypadek (Wielka Brytania, 12 września 2020 roku), ten wariant określa się jako B.1.1.7 lub – alternatywnie – 501Y.V1. W jego materiale genetycznym zaobserwowano 23 mutacje, z czego 8 dotyczy białka kolca (białka S). Jego bytność potwierdzono na obszarze 83 państw (stan na 17 lutego 2021 roku). Do 19.02. był to również jedyny wariant, którego obecność potwierdzono w Polsce.

Ze zdrowotnego punktu widzenia, najważniejsze dane dotyczące nowych wariantów SARS-CoV-2, to:

• rozprzestrzenianie się – ocenia się, że B.1.1.7 transmituje się od 40 (50) do nawet 80 proc. lepiej od pierwotnego SARS-CoV-2,

• śmiertelność – ocenia się, że B.1.1.7 może być nieco bardziej śmiertelny od pierwotnego SARS-CoV-2 (o 30 – 40 proc. wyższa),

• immunologiczna odpowiedź na podaną szczepionkę – ocenia się, że odpowiedź B.1.1.7 na szczepionki przeciw COVID-19 jest podobna albo nieznacznie (nieistotnie) zmniejszona.

Producenci dopuszczonych do obrotu szczepionek przeciw COVID-19, bazujących na technologii mRNA (Pfizer-BioNTech oraz Moderna), poinformowali, że ich preparaty pozostają skuteczne wobec B.1.1.7.

Producent również dopuszczonej do obrotu, wektorowej szczepionki przeciw COVID-19 – Oxford-AstraZeneca – informuje, że skuteczność ich preparatu wobec B.1.1.7, spada z 84,2 proc. do 75 proc.

Producent jedynej „proteinowej” szczepionki przeciw COVID-19 – Novavax – podaje, że skuteczność jego produktu jest niewiele niższa niż wobec pierwotnego SARS-CoV-2 i wynosi 85,6 proc. (standardowa skuteczność to 89,3 proc.).

Prz okazji przypominamy o poradniku Remedium na temat szczepień przeciwko COVID-19 - przyp. red.

Tzw. wariant południowoafrykański

Poza zwyczajową nazwą, która wskazuje na pierwszy wykryty przypadek (Republika Południowej Afryki, 8 października 2020 roku), ten wariant określa się jako B.1.351 lub – alternatywnie – 501Y.V2. W jego materiale genetycznym zaobserwowano 21 mutacji, z czego 9 dotyczy białka kolca (białka S). Jego bytność potwierdzono na obszarze 41 państw (stan na 17 lutego 2021 roku). 19 lutego potwierdzono jego obecność także w Polsce - przyp. red.

Ze zdrowotnego punktu widzenia, najważniejsze dane dotyczące nowych wariantów SARS-CoV-2, to:

• rozprzestrzenianie się – obecnie dysponujemy zbyt małą liczbą danych, aby ocenić, w jaki sposób transmituje się B.1.351 (lepiej, gorzej czy tak samo, jak pierwotny SARS-CoV-2),

• śmiertelność – obecnie dysponujemy zbyt małą liczbą danych, aby ocenić, jaką śmiertelnością cechuje się B.1.351 (wyższa, niższa czy taka sama, jak pierwotny SARS-CoV-2),

• immunologiczna odpowiedź na podaną szczepionkę – ocenia się, że odpowiedź B.1.351 na szczepionki przeciw COVID-19 jest istotnie niższa niż odpowiedź na pierwotny SARS-CoV-2.

Pfizer-Biontech informuje, że ilość przeciwciał po szczepieniu osoby zakażonej wariantem B.1.351, była niższa (nie podaje danych liczbowych) niż w przypadku pierwotnego SARS-CoV-2.

Moderna informuje, że ilość przeciwciał po szczepieniu osoby zakażonej wariantem B.1.351, była 6-krotnie niższa niż w przypadku pierwotnego SARS-CoV-2.

Johnson & Johnson (firma produkująca wektorową i – obecnie jedyną – jednodawkową szczepionkę przeciw COVID-19) podaje, że skuteczność ich preparatu zmniejsza się z 66 proc. (pierwotny SARS-CoV-2) do 57 proc. (wariant B.1.351).

Novavax (firma produkująca „proteinową” szczepionkę przeciw COVID-19) informuje, że skuteczność ich preparatu zmniejsza się z 89 proc. (pierwotny SARS-CoV-2) do 49,4 proc. (wariant B.1.351).

Tzw. wariant brazylijski

Poza zwyczajową nazwą, która wskazuje na pierwszy wykryty przypadek (Brazylia, 4 grudnia 2020 roku), ten wariant określa się jako P.1 lub – alternatywnie – 501Y.V3. W jego materiale genetycznym zaobserwowano 17 mutacji, z czego 10 dotyczy białka kolca (białka S). Jego bytność potwierdzono na obszarze 20 państw (dane najświeższe, tj. z 4 lutego 2021 roku).

Ze zdrowotnego punktu widzenia, najważniejsze dane dotyczące nowych wariantów SARS-CoV-2, to:

• rozprzestrzenianie się – obecnie dysponujemy zbyt małą liczbą danych, aby ocenić, w jaki sposób transmituje się P.1 (lepiej, gorzej czy tak samo, jak pierwotna forma SARS-CoV-2),

• śmiertelność – obecnie dysponujemy zbyt małą liczbą danych, aby ocenić, jaką śmiertelnością cechuje się P.1 (wyższa, niższa czy taka sama, jak pierwotny SARS-CoV-2).

• immunologiczna odpowiedź na podaną szczepionkę – ocenia się, że odpowiedź P.1 na dopuszczone obecnie do obrotu szczepionki przeciw COVID-19 może być istotnie niższa niż odpowiedź na pierwotny SARS-CoV-2.

______________________________________________________

Ponadto, uważa się, że wszystkie warianty mogą odpowiedzialne za reinfekcje, czyli ponowne zachorowania u ozdrowieńców oraz cięższy przebieg COVID-19 niż w przypadku zakażenia pierwotnym SARS-CoV-2.

Te dane z czasem będą ulegać zmianie, wszak o nowych wariantach będziemy wiedzieć coraz więcej. Wirus się zbroi, ale my – ludzie – również.

Zdrowia!