Podsumowanie II Poranka Mentoringowego z Polkami w Medycynie

Coraz większy odsetek osób pracujących w ochronie zdrowia stanowią kobiety, które często mają odmiennie doświadczenia i oczekiwania. Rozwiązań ich problemów poszukuje fundacja Polki w Medycynie, która zorganizowała 14 października 2023 r. drugą edycję Poranka Mentoringowego. Ponownie, jako Remedium, mieliśmy zaszczyt objąć nad nim patronat. O czym rozmawiano tym razem?

Kobiety do badań

Studia, staż podyplomowy, szkolenie specjalizacyjne i dalsza praca w szpitalu lub poradni – tak większość osób wyobraża sobie ścieżkę zawodową lekarek i lekarzy. Mało mówi się natomiast o alternatywnych opcjach, np. szeroko pojętej pracy w badaniach klinicznych. Stara się to zmienić inicjatywa Kobiety do badań, której przedstawicielki poprowadziły pierwszy wykład.

Ukończyłam studia medyczne (wydział lekarski) i pełna pasji, ambicji i ideałów, ruszyłam do pracy jako młoda lekarka. Dosyć szybko zderzyłam się z ograniczeniami i stereotypami, które coraz bardziej i bardziej zabierały mi satysfakcję z codziennej pracy. W tym czasie jedna z moich koleżanek powiedziała: “Słuchaj, czemu nie iść na szkolenie GCP dla badaczy?”. Ja lubię poznawać nowe rzeczy, więc powiedziałam: “Czemu nie?”

– opowiedziała lek. Joanna Siennicka.

Wraz z pozostałymi prelegentkami, dr n. biol. Joanną Puławską i Joanną Głuchowską, podkreślała też, że praca w badaniach naukowych daje niespotykaną w innych zawodach medycznych elastyczność oraz nieograniczone perspektywy rozwoju i awansu. Zależnie od preferencji, można zostać m.in. badaczką, pielęgniarką badawczą, koordynatorką badań lub monitorką, a także zmieniać projekty, jeśli nie przynoszą one oczekiwanej satysfakcji.

Nieustannie odkrywałam swoje nowe kompetencje i rozwijałam te, które znałam, w kolejnych rolach: jako trenerka, jako kierowniczka projektów, jako liderka coraz większych zespołów (w tym także międzynarodowych)

– potwierdziła na swoim przykładzie lek. Joanna Siennicka.

Dodała też, że, wbrew powszechnej opinii, praca w badaniach naukowych nie jest “nudną papierkową robotą”. Wręcz przeciwnie – w jej centrum wciąż pozostaje pacjent i szukanie dla niego najlepszych metod terapii. 

Brakuje nam “jazdy próbnej”

Podobnego zdania jest lek. Ewa Stawiarska (znana również w mediach społecznościowych jako doktorka_od_7_bolesci), która – rozczarowana realiami funkcjonowania ochrony zdrowia – po 2,5 roku zdecydowała się przerwać szkolenie specjalizacyjne z medycyny rodzinnej, aby pracować w korporacji w dziale R&D (research and development).

Czy to było nieodpowiednie miejsce? Może za dużo wymagałam, bo mam naturę buntowniczki i chcę, żeby wszyscy się bardzo szanowali? A sami wiecie, jak to czasem wygląda w polskiej medycynie. Pracowałam za dużo – może dlatego mi było źle? (...) Może jestem za bardzo empatyczna? Może za bardzo chcę tym pacjentom pomóc? Bo ja każdego w gabinecie traktowałam tak, jak sama chciałabym być traktowana: dać maksimum, jakie mogę dać, jeśli chodzi o EBM, o najnowsze wytyczne i o to, co możemy zaoferować. Może to za dużo? Może to system jest zepsuty? Sami wiecie, jak to wygląda (...). A może tak po prostu zabrakło nam “jazdy próbnej”? Wybieramy zawód w wieku 14/15/16 lat. Czy naprawdę oczekujemy, że ktoś w tym wieku, kto nie miał do tej pory szansy być medykiem, powie: “Tak, to jest to” i zostanie przy tym wyborze całe życie świadomie?

– zastanawiała się.

Zaznaczyła, że nie pojawiła się na spotkaniu po to, żeby kogokolwiek namawiać na zmianę ścieżki zawodowej, tylko żeby zachęcić do zastanowienia się, gdzie widzimy się za 15 lat i czy dokonane wybory nas do tego przybliżają. Przytoczyła przy tym badanie, z którego wynika, że 47,3% medyków doświadcza na pewnym etapie życia wypalenia zawodowego. Jednocześnie im dłużej tkwimy w nieodpowiadającej nam sytuacji, tym mniej skłonni jesteśmy do podjęcia próby jej zmiany, bo przecież “już tak długo wytrzymaliśmy i za jakiś czas będzie lepiej”. Warto jednak przestać odliczać godziny, które zostały nam do końca pracy, i przynajmniej spróbować zawalczyć o swoje szczęście.

Po zakończeniu wystąpienia jedna z uczestniczek zapytała lek. Ewę Stawiarską, czy kiedykolwiek żałowała decyzji o zmianie życia o 180°. Prelegentka uśmiechnęła się szeroko i odpowiedziała krótko: “Nie”.

Jak chroni Cię prawo, medyczko?

Z niektórymi patologiami systemu ochrony zdrowia, np. dyskryminacją i mobbingiem, możemy spotkać się już na etapie rozmowy rekrutacyjnej. Niedopuszczalne, choć niestety wciąż powszechne, są m.in. pytania o plany prokreacyjne, a także rozpytywanie poprzednich pracodawców i współpracowników o opinię nt. kandydata.

Dr n. pr. Edyta Wasilewska, adwokatka specjalizująca się w prawie medycznym i ochronie danych osobowych, omówiła przepisy, które chronią osoby ubiegające się o zatrudnienie lub już pracujące w systemie ochrony zdrowia i pokrewnych dziedzinach. Podzieliła się wskazówkami, które mogą pomóc znaleźć przyjazną i wspierającą placówkę.

Wy też możecie zadawać podczas tej rekrutacji pytania. Powinnyście zadawać pytania. Jakie są plany na rozwój Waszego stanowiska? Albo inaczej: jakie są plany na Wasz rozwój na tym stanowisku? Bardzo często nie jesteśmy o tym informowane i łudzimy się, że kariera będzie się w określony sposób rozwijać, a potem się to w jakimś momencie blokuje (...) Takie pytanie, do którego macie pełne prawo, gdzieś już pracodawcy pokazuje, że interesujecie się tym; że to jest dla Was ważne, żeby się rozwijać

– podkreślała.

Warto mieć świadomość swoich praw, a w razie ich naruszenia (w tym mobbingu, rozumianego również jako wykluczanie z niektórych działań, np. wykonywania rozwijających zabiegów, oraz dyskryminacji, w tym werbalnego naruszania godności) interweniować. Fundacja Polki w Medycynie wraz z dr n. pr. Edytą Wasilewską prowadzą bezpłatne konsultacje w tym zakresie.

Warsztaty z Umiejętności Społecznych

Ważną częścią nowoczesnych konferencji, której nie mogło zabraknąć podczas II Poranka Mentoringowego, są warsztaty. W tym przypadku dotyczyły one umiejętności społecznych: stawiania granic z wykorzystaniem metody FUKO (F – fakty, U – uczucia, K – konsekwencje, O – oczekiwania), technik zbierania wywiadu oraz negocjacji z pacjentami. Zadaniem uczestniczek było odgrywanie scenek, które mogłyby się wydarzyć na szpitalnym korytarzu, w gabinecie zabiegowym czy na ginekologiczno-położniczej izbie przyjęć. 

Warto podkreślić, że to jedna z najskuteczniejszych metod kształcenia medyków w zakresie komunikacji, która niestety często wywołuje dyskomfort i w efekcie raczej nie jest lubiana. Warsztaty odbywały się jednak w tak przyjaznej i pełnej otwartości atmosferze, że uczestniczki niemal jednogłośnie uznały, że podobnie zorganizowane zajęcia powinny być częścią edukacji na studiach.

Podróże kształcą

Na koniec spotkania przewidziano panel Q&A poświęcony stażom i praktykom zagranicznym. Brały w nim udział: 

• dr n. o zdr. mgr piel. Natalia Sak-Dankosky – pielęgniarka anestezjologiczna i naukowczyni, która zdobywała doświadczenie w Stanach Zjednoczonych i Finlandii;
• dr n. med. Ewa Czapińska-Ciepiela – neurolożka specjalizująca się w diagnostyce i leczeniu padaczki oraz bólów głowy, czego uczyła się m.in. w Salzburgu;
• lek. Małgorzata Osmola – lekarka zajmująca się onkologią, która kilkukrotnie realizowała staże zawodowe we Francji, a także wolontariat w Rwandzie;
• lek. Jagoda Hofman-Hutna – lekarka stażystka, która siedmiokrotnie odbywała praktyki w Niemczech, Austrii i Danii, a część studiów zrealizowała na uniwersytecie w Würzburgu.

Prelegentki mówiły o trudnościach, jakie towarzyszą kształceniu poza granicami kraju pochodzenia, jak również o korzyściach, które z tego wynikają. Zapytane o rady, którymi chciałyby się podzielić z mniej doświadczonymi koleżankami, jednogłośnie podkreśliły rolę znajomości języków obcych (nie tylko angielskiego). Stwierdziły również, że każdy wyjazd to ogromna wartość, a próby organizacji staży zagranicznych warto podjąć jak najwcześniej.

To dopiero początek

Druga edycja Poranka Mentoringowego okazała się jeszcze większym sukcesem niż pierwsza – zgromadziła trzy razy więcej uczestniczek, spośród których każda z pewnością znalazła w zróżnicowanym programie coś dla siebie.

Fundacja Polki w Medycynie zapowiada, że plany na przyszły rok są równie ambitne. Możemy spodziewać się m.in. kolejnych konferencji (tym razem poświęconych nowoczesnym technologiom i przywództwu) oraz rozpoczęcia programu mentoringowego. Niecierpliwie czekamy na efekty ich pracy.