Wyszukaj w publikacjach
Telemedycyna to przyszłość medycyny, czy niepotrzebne zagrożenie? Zacznijmy od początku, czyli od prostej definicji. W ten sposób rozumiemy udzielanie różnorodnych usług medycznych bez bezpośredniego kontaktu pacjenta z lekarzem lub bardziej ogólnie jako wymianę informacji medycznych pomiędzy użytkownikami (np. lekarz-pacjent) z wykorzystaniem komunikacji elektronicznej w celu poprawy zdrowia pacjentów. Inaczej telemedycyna to telemonitoring, telenadzór, teleopieka, telediagnostyka, teleprofilaktyka, telerehabilitacja czy na przykład teleopis.
Do niedawna ta forma świadczeń medycznych miała bardzo niewielkie znaczenie, prawdopodobnie z powodu obaw środowiska medycznego o jakość i aspekty prawne, a także brak odpowiedniego zaplecza informatycznego i uregulowań prawnych. Wydaje się, że zaistniała sytuacja epidemiologiczna i wynikające z niej ograniczenia w znacznym stopniu przyśpieszą zmiany na tym polu. To co jeszcze kilka lat temu wydawało nam się mało realistyczne, za sprawą błyskawicznie rozwijających się nowych technologii, może stać się częścią codzienności.
Prekursorem telemedycyny są Stany Zjednoczone, gdzie początki „zdalnej” medycyny sięgają lat pięćdziesiątych XX wieku, kiedy to po raz pierwszy przesłano zdjęcie radiologiczne. Co ciekawe e-świadczenia w innych krajach europejskich sprawnie funkcjonują już od wielu lat. Przykładem może być Szwajcaria, gdzie od około 15 lat pacjenci mają możliwość korzystania z telefonicznych porad lekarskich w godzinach wieczornych oraz w weekendy, a także otrzymania elektronicznej recepty w sytuacji kiedy istnieje możliwość diagnozy i leczenia w tej formie. Śladem Szwajcarów podążają Niemcy, którzy w ubiegłym roku rozpoczęli pilotażowy program porad udzielanych telefonicznie oraz przez komputerowe komunikatory.
Zastosowanie nowych technologii daje obiektywne korzyści ekonomiczne, ale także może zredukować czas oczekiwania na niektóre świadczenia. Z drugiej strony warto pamiętać, że są sytuacje, które niewątpliwie wymagają kontaktu bezpośredniego, a decyzja, kiedy porada za pośrednictwem telemedycyny jest optymalnym rozwiązaniem, również wymaga wypracowania bezpiecznych i sprawnie funkcjonujących algorytmów postępowania. Jest to na pewno opcja dla pacjentów po wcześniejszej klasycznej konsultacji oraz z chorobami przewlekłymi.
My jako środowisko ze swej strony oczekujemy odpowiedniego przeszkolenia do pracy w tej formie, zapewnienia bezpieczeństwa wrażliwych danych naszych pacjentów oraz opracowania jasnych podstaw prawnych do zdalnego świadczenia usług medycznych. W ubiegłym roku wprowadzono nowelizację ustawy o zawodzie lekarza i dopuszczono świadczenie usług medycznych przez lekarza na odległość. Na chwilę obecną telemedycyna funkcjonuje głównie w ramach sektora prywatnego. Być może w przyszłości warto poszerzyć edukację młodych lekarzy o potrzebne w tej dziedzinie medycyny kompetencje i umiejętności praktyczne.
Pomimo wdrożeniu nowych, ciekawych rozwiązań, ocena stanu zdrowia pacjenta przez lekarza w wywiadzie i bezpośrednim badaniu pozostanie niezastąpionym narzędziem w naszej codziennej praktyce lekarskiej. Obserwowane zmiany z pewnością będą wyzwaniem dla całego systemu opieki zdrowotnej. Pamiętajmy, że telemedycyna nigdy nie zastąpi lekarza, to lekarz będzie wykorzystywać telemedycynę w swojej pracy :).
