Czym jest digital health i co oferuje systemowi ochrony zdrowia?

Digital health to nieustannie rozwijająca się dziedzina z pogranicza medycyny i biznesu, która przy użyciu nowoczesnych technologii i innowacji wprowadza zmiany do systemu opieki zdrowotnej, a także stylu życia pacjentów. Zaczynając od rozwoju internetu, przez pojawienie się telemedycyny, a kończąc na wykorzystaniu sztucznej inteligencji (AI) w zarządzaniu zdrowiem, z roku na rok systemy opieki zdrowotnej mają możliwość wykorzystania nowinek technologicznych w udoskonalaniu swojego funkcjonowania. 

Jak wygląda digital health w Polsce?

W 2018 roku niemiecka fundacja Bertelsmann Stiftung opublikowała raport  przedstawiający Cyfrowy Indeks Zdrowia dla 17 wybranych krajów z całego świata, który uwzględniał przede wszystkim poziom digitalizacji ich systemów opieki zdrowotnej [1]. Pierwsze miejsce w rankingu zajęła Estonia, która od wielu lat pozostawała w czołówce digital health. W 2018 roku funkcjonowały tam e-recepty, elektroniczne karty pacjentów, a także krajowy program zdrowotny czy e-Ambulance pozwalający na szybkie wezwanie pomocy oraz dostęp lekarza do informacji na temat chorób przewlekłych czy grupy krwi pacjenta, który wezwał karetkę. W zestawieniu Bertelsmann Stiftung Polska zajęła ostatnie, 17. miejsce, jednak od 2018 roku dużo zmieniło się także w naszym rodzimym systemie opieki zdrowotnej. 

Wiele nowych rozwiązań zostało wdrożonych przez pandemię COVID-19, podczas której system opieki zdrowotnej musiał funkcjonować w zupełnie nowych warunkach. Popularne stały się wówczas teleporady wykorzystujące połączenie telefoniczne lub wideorozmowę.  Ponadto, e-recepta, e-skierowanie, e-zwolnienie (zaczęły obowiązywać już w 2018 roku) czy Internetowe Konto Pacjenta (IKP) do pewnego stopnia usprawniły działanie placówek medycznych. 

Co można jeszcze osiągnąć?

W ostatnim czasie rośnie zainteresowanie sztuczną inteligencją i jej wykorzystaniem w dziedzinie zdrowia. Trwają prace nad użyciem AI w diagnozowaniu chorób, opracowywaniu planów leczenia, a także monitorowaniu zdrowia. Korzystanie z dobrze zaprojektowanych programów opartych o sztuczną inteligencję może wpłynąć na wczesne wykrycie czynników ryzyka rozwoju choroby, postawienie diagnozy, a także efektywne i precyzyjne leczenie chorego. 

Jednym z dostawców nowoczesnych technologii w zakresie digital health jest telDoc [3]. Jest to spółka, która kieruje swoją ofertę zarówno do pacjentów, jak i lekarzy czy placówek medycznych. Proponuje między innymi wirtualnych asystentów (voiceboty i czatboty), którzy dostarczani są z wielokanałowym contact center. W ten sposób zastępują pracownika recepcji – przyjmują zgłoszenia pacjenta, przeprowadzają wywiad medyczny, zbierają zapotrzebowanie na recepty, a nawet kierują pacjenta na spersonalizowaną ścieżkę diagnostyczną i monitorują przewlekle chorych pacjentów. Celem na przyszłość telDoc jest nowy system wykorzystujący głębokie sieci neuronowe do czytania całej dokumentacji medycznej pacjenta i przygotowywania jej streszczenia w zaledwie ułamku sekundy.

Jakie zagrożenia niesie ze sobą wykorzystanie cyfrowych rozwiązań?

Niestety, mimo że digital health znacznie ułatwia funkcjonowanie systemu opieki zdrowotnej, niesie za sobą szereg problemów i zagrożeń. Przede wszystkim obawy budzi bezpieczeństwo danych medycznych pacjentów [2]. Wrażliwe dane powinny być odpowiednio zabezpieczone, brak jest obecnie ścisłych regulacji dotyczących sztucznej inteligencji na poziomie krajowym czy międzynarodowym, przez co jej wykorzystanie podczas przetwarzania danych poufnych budzi kontrowersje. 

Brak jest również standaryzacji nowoczesnych technologii wchodzących na rynek zdrowia. Platformy, systemy czy aplikacje wykorzystywane przez poszczególne ośrodki wielokrotnie nie są ze sobą kompatybilne i utrudniają integrację danych medycznych pacjenta [2].

Mimo tego, że technologie cyfrowe towarzyszą systemowi opieki zdrowotnej od wielu lat, wciąż istnieją nierówności w dostępie do nich oraz do odpowiedniej infrastruktury w konkretnych placówkach. Poza tym, wprowadzane rozwiązania mogą budzić brak zaufania i niechęć ze strony pacjentów czy personelu medycznego, zarówno ze względu na nieumiejętność korzystania z nich, jak i obawy dotyczące prywatności danych medycznych [2].

Światowa Organizacja Zdrowia w 2020 roku ogłosiła Global Strategy on Digital Health 2020-2025 [4], w którym podkreśla znaczenie równego dostępu do cyfrowych rozwiązań na całym świecie, a także konieczność usprawniania systemów opieki zdrowotnej przy użyciu cyfrowych technologii. Ich rozwój, szczególnie od czasu opracowania sztucznej inteligencji, jest niezwykle szybki, dlatego konieczne jest, aby personel medyczny nieustannie adaptował się do nowych rozwiązań, które proponuje rynek, a które są nieuniknione.