Wyszukaj w publikacjach
Specjalizacja z medycyny rodzinnej

Praca w podstawowej opiece zdrowotnej może być nie tylko pracą dorywczą czy tymczasową, ale także może stać się docelową drogą zawodową. Medycyna rodzinna jest ukierunkowana na pracę u fundamentów systemu, skupia się na ciągłości i kompleksowości opieki nad pacjentem.
Lekarze rodzinni nie mają do dyspozycji szeregu specjalistycznych badań – ich głównymi narzędziami są profilaktyka i promocja zdrowia, koordynowanie opieki specjalistycznej i umiejętność nawiązywania silnej relacji z pacjentem, trwającej czasem od kołyski aż po grób.
W tym rozdziale przyjrzymy się specjalizacji nierozerwalnie związanej z POZ – medycynie rodzinnej.
Szkolenie specjalizacyjne
Szkolenie specjalizacyjne lekarza rodzinnego trwa 4 lata (208 tygodni i 4 dni); jest to jedna z najkrócej trwających specjalizacji lekarskich. Staż podstawowy, w ramach którego przyjmuje się pacjentów w POZ, pokrywa około połowę tego czasu. Resztę spędza się na oddziałach szpitalnych i w jednostkach ambulatoryjnych różnych specjalności w ramach staży kierunkowych oraz na kursach specjalistycznych.
Szczegółowy program z podziałem na tygodnie oraz wykazem umiejętności praktycznych nabywanych w trakcie szkolenia specjalizacyjnego znajdziecie w naszej Encyklopedii rezydentur.
Wynagrodzenie i rynek pracy
Medycyna rodzinna jest dziedziną priorytetową, co oznacza, że młodzi rezydenci otrzymują wyższe wynagrodzenie podstawowe.
Przy pomocy naszego kalkulatora obliczycie dokładną miesięczną pensję na rezydenturze w zależności od liczby przepracowanych dni w miesiącu.
Po uzyskaniu tytułu specjalisty bardzo łatwo o znalezienie pracy, szczególnie w mniejszych miastach. Większość lekarzy pracuje na tzw. kontraktach, co wymaga założenia indywidualnej praktyki lekarskiej.
Dodatkowym źródłem dochodu może być praca w innych przychodniach, nocnej pomocy lekarskiej (NPL, czyli popularnie „wieczorynkach”), sieciówkach i telemedycynie. Jednak, biorąc pod uwagę satysfakcjonujące zarobki, niewielu lekarzy specjalistów decyduje się na dodatkową pracę. O wiele częściej z tej możliwości korzystają lekarze rezydenci.
Zarobki specjalisty są satysfakcjonujące, ale różnią się istotnie w zależności od regionu. Im bliżej ośrodka akademickiego, tym niższe stawki godzinowe.
Rekrutacja
W niemal każdym naborze to właśnie medycyna rodzinna jest specjalizacją, której przyznaje się najwięcej miejsc rezydenckich, co przekłada się na relatywnie niskie progi.
Za pomocą naszego kalkulatora obliczycie swój wynik punktowy brany pod uwagę w procesie rekrutacyjnym, a w Encyklopedii rezydentur znajdziecie szczegółowe informacje na temat progów rekrutacyjnych i liczby miejsc rezydenckich w danych województwach.
Dalsze ścieżki rozwoju
Znaczenie podstawowej opieki zdrowotnej nieustannie rośnie, dzięki czemu medycyna rodzinna daje duże pole do poszerzania swoich kompetencji. Lekarzom rodzinnym nabywającym dodatkowych umiejętności na kursach doszkalających nie brakuje okazji do wykorzystania ich w praktyce – pacjentów w POZ jest zawsze pod dostatkiem. Po zakończeniu specjalizacji istnieje również możliwość rozpoczęcia kolejnej w skróconym trybie.
Podspecjalizacje w medycynie rodzinnej
Lista podspecjalizacji dla lekarza rodzinnego, czyli specjalizacji, które można zrealizować w ramach tzw. „krótkiej ścieżki”, jest następująca:
- balneologia i medycyna fizykalna – łączny czas trwania specjalizacji to 104 tygodnie i 2 dni,
- geriatria – łączny czas trwania specjalizacji to 104 tygodnie i 2 dni,
- medycyna paliatywna – łączny czas trwania specjalizacji to 104 tygodnie i 2 dni,
- medycyna pracy – łączny czas trwania specjalizacji to 156 tygodni i 3 dni,
- medycyna sportowa – łączny czas trwania specjalizacji to 130 tygodni i 3 dni,
- transfuzjologia kliniczna – łączny czas trwania specjalizacji to 104 tygodnie i 2 dni.
Certyfikowane umiejętności zawodowe
Istnieją określone umiejętności zawodowe oraz kwalifikacje podlegające certyfikowaniu. Ich rodzaje określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 czerwca 2023 r. w sprawie umiejętności zawodowych lekarzy i lekarzy dentystów.
Obecnie lista umiejętności, o których certyfikację może ubiegać się lekarz w trakcie specjalizacji oraz specjalista medycyny rodzinnej, jest następująca:
- diagnostyka ultrasonograficzna w podstawowej opiece zdrowotnej oraz ogólna diagnostyka ultrasonograficzna w zakresie jamy brzusznej – specjalista medycyny rodzinnej oraz lekarz po 2. roku szkolenia z medycyny rodzinnej,
- echokardiografia dorosłych,
- medycyna podróży,
- rzadkie choroby metaboliczne dorosłych,
- orzecznictwo sportowo-lekarskie,
- orzecznictwo lekarskie,
- medycyna pola walki,
- organizacja ochrony zdrowia wojsk.
Ponadto lekarze rodzinni mogą szkolić się w zakresie umiejętności zawodowych dla wszystkich lekarzy posiadających prawo wykonywania zawodu (PWZ):
- obesitologia,
- medycyna stylu życia,
- leczenie żywieniowe dorosłych,
- medycyna bólu,
- bankowanie tkanek i komórek,
- epidemiologia szpitalna,
- profilaktyka i kontrola zakażeń szpitalnych,
- medycyna estetyczno-naprawcza.

Publikacja jest fragmentem e-booka ,,Pierwsze kroki w POZ - edycja IV (2024/2025)", którego pełną wersję można pobrać tutaj.
Źródła
- Biesiada, A. (2020), Kształcenie specjalizacyjne lekarzy rodzinnych w Polsce oczami młodych lekarzy rodzinnych, https://ptmr.info.pl/wp-content/uploads/2020/12/Ksztalcenie_specjalizacyjne_med_rodzinna_raport_2020.pdf.
- Modułowe programy specjalizacji lekarskich 2023 (2021), Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, https://www.cmkp.edu.pl/ksztalcenie/podyplomowe/lekarze-i-lekarze-dentysci/modulowe-programy-specjalizacji-lekarskich-2023 [ostatni dostęp: 2.08.2024].
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 czerwca 2023 r. w sprawie umiejętności zawodowych lekarzy i lekarzy dentystów, Dz.U. 2023 poz. 1189, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20230001189 [ostatni dostęp: 6.08.2024].