Diagnozuj i lecz: subkliniczna niedoczynność tarczycy u pacjentki z PCOS planującej ciążę

Zaburzenia czynności tarczycy u kobiet w wieku rozrodczym stanowią istotne wyzwanie kliniczne, gdyż często współistnieją z innymi problemami endokrynologicznymi, takimi jak PCOS, a ich obecność – szczególnie w postaci niedoczynności – może znacząco wpływać na mechanizmy prokreacji i zmniejszać szanse na zajście w ciążę.

Opis przypadku

Wywiad

Pacjentka, 29-letnia kobieta, zgłosiła się do gabinetu POZ w związku z niepokojącymi wynikami badań laboratoryjnych wykonanych samodzielnie (planuje zajście w ciążę) – TSH 3,5 mIU/l, przy prawidłowym stężeniu fT4 oraz dodatnie miano przeciwciał anty-TPO. Półtora roku temu przebyła poronienie w I trymestrze.

W wywiadzie ginekologicznym rozpoznane PCOS, leczone dietą, a wcześniej także antykoncepcją hormonalną dwuskładnikową (odstawioną 2 lata temu ze względu na próbę zajścia w ciążę). Aktualnie miesiączki są regularne, co 30 dni, trwają 5–7 dni. 

Pacjentka skarży się na obniżoną tolerancję wysiłku, obniżony nastrój oraz problemy dermatologiczne – okresowo nasilający się trądzik i wypadanie włosów, umiarkowany hirsutyzm. 

Badanie fizykalne

Stan ogólny pacjentki dobry. Skóra nieco sucha, skóra łokci szorstka, włosy przerzedzone z cechami łysienia androgenowego. Brak cech obrzęku obwodowego. Parametry życiowe:

• ciśnienie tętnicze: 118/74 mmHg,
• tętno: 78/min (EKG: RZM, oś pośrednia, PQ 160 ms, QRS 100 ms, QTc 450 ms, bez cech niedokrwienia mięśnia sercowego),
• saturacja: 99%,
• temperatura ciała: 36,6 °C,
• BMI 28 kg/m².

Diagnoza i zastosowane leczenie

Na podstawie obrazu klinicznego oraz wyników badań laboratoryjnych rozpoznano subkliniczną niedoczynność tarczycy. Do postawienia diagnozy i podjęcia decyzji o leczeniu lewotyroksyną (np. Euthyrox N) w dawce 25 µg przyczyniły się następujące czynniki:

• TSH 3,5 mIU/l – powyżej zalecanego progu 2,5 mIU/l u kobiet planujących ciążę,
• dodatnie przeciwciała przeciwtarczycowe (anty-TPO), wskazujące na ryzyko rozwoju autoimmunizacyjnej choroby tarczycy;
• wywiad ginekologiczny obciążony jednym poronieniem i dwuletnimi niepowodzeniami w staraniach o ciążę;
• obciążenie rodzinne chorobą Hashimoto u siostry, sugerujące zwiększone ryzyko chorób autoimmunizacyjnych [1].

Włączenie metforminy (np. Glucophage XR) 500 mg, 1 × dziennie, wieczorem podczas posiłku, z opcją stopniowego zwiększania dawki o kolejne 500 mg po 10–15 dniach, w zależności od tolerancji i efektu klinicznego, aby – poza działaniem metabolicznym – poprawić profil hormonalny pacjentki [2].

Poinformowano pacjentkę o konieczności regularnej kontroli efektów leczenia i monitorowania parametrów tarczycowych. Zalecono oznaczenie TSH i fT₄ po 6 tygodniach oraz wizytę kontrolną w celu oceny skuteczności terapii i ewentualnej modyfikacji leczenia.

_{PL-MULCMC-00140}