Praktyczny poradnik zakupowy pieczątki

Po ukończeniu 6 lat studiów i uzyskaniu prawa wykonywania zawodu (PWZ), każdy młody lekarz staje przed zadaniem zakupu pierwszej własnej pieczątki. Wybór modeli i rodzajów stempli jest ogromny, jednak najważniejsze jest to, aby pamiętać o prawidłowej treści pieczątki. Wytyczne w tym zakresie określa Uchwała Nr 110/05/IV Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 16 września 2005 r. w sprawie treści pieczątki lekarskiej [1]. Mimo że od wydania uchwały minęło wiele lat, nie straciła ono na swojej aktualności, co oficjalnie potwierdziło Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej w Stanowisku Nr 33/22/P-IX z 2 grudnia 2022 r. [2]

Co powinna zawierać treść pieczątki lekarskiej?

Zgodnie z Uchwałą Naczelnej Rady Lekarskiej, pieczątka lekarska powinna zawierać następujące dane:

• imię i nazwisko;
• tytuł zawodowy – “lekarz” (“lek.”) lub “lekarz dentysta” (“lek. dent.”); 
• numer prawa wykonywania zawodu;
• posiadane specjalizacje, zgodnie z brzmieniem określonym w dyplomie lub zaświadczeniu, potwierdzającym ich uzyskanie – nawet jeśli aktualnie nie ma możliwości ukończenia danej specjalizacji lub jej nazwa uległa zmianie, należy posługiwać się oryginalnym nazewnictwem użytym w dyplomie.

Dodatkowo, dopuszcza się zawarcie w pieczątce lekarskiej:

• tytułu i stopnia naukowego;
• umiejętności z zakresu węższych dziedzin medycyny lub udzielania określonych świadczeń zdrowotnych, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art.17 ust.2 Ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, zgodnie z brzmieniem określonym w świadectwie potwierdzającym posiadanie tych umiejętności;
• numeru umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia upoważniającej lekarza do wystawiania recept;
• numeru telefonu;
• adresu.

Jakich błędów należy się wystrzegać?

Projektując własną pieczątkę, należy zwrócić uwagę na kilka najczęściej powtarzających się błędów:

• “lekarka” – zgodnie z uchwałą Naczelnej Rady Lekarskiej, na pieczątce lekarskiej może widnieć jedynie tytuł “lekarz” lub “lekarz dentysta”; tytuł “lekarka” jest więc niepoprawny i nie należy się nim posługiwać na pieczątce lekarskiej, nie dotyczy to jednak, chociażby, identyfikatorów w pracy;
• “lek. med.” – zgodnie z Ustawą o zawodzie lekarza i lekarza dentysty [5], nie istnieje tytuł lekarza medycyny, dlatego na pieczątkach należy używać skrótu “lek.” lub “lek. dent.”;
• “lekarz stażysta” – w trakcie stażu podyplomowego nie ma wymogu używania pieczątki z tytułem “lekarz stażysta”, dlatego warto kupić bardziej uniwersalną pieczątkę z tytułem “lekarz” lub “lekarz dentysta”.

Jaki rodzaj pieczątki wybrać?

Na rynku istnieje szeroki wybór pieczątek lekarskich zróżnicowany pod względem kształtu, mechanizmu działania, koloru tuszu i wielu innych. Poniżej przedstawię najbardziej popularne rodzaje pieczątek, a także ich zalety i wady.

Klasyczne stemple

Składają się ze stempla z gumką i osobnej poduszki nasączonej tuszem. Aby ich użyć, należy każdorazowo nanieść tusz na pieczątkę – są dość niepraktyczne, stosowane głównie w przypadku pracy stacjonarnej, w gabinecie, ale mają dużą trwałość.

Metalowe kasetki

Występują w postaci małego, metalowego pojemnika, w którym zamknięte są poduszka nasączona tuszem i gumka z uchwytem – na plus można ocenić ich rozmiar i trwałość, ale mogą brudzić i być niewygodne, jeśli się spieszymy.

Pieczątka kieszonkowa “myszka”

Ma formę małego, plastikowego pudełka, w którym znajduje się poduszka z tuszem i gumka, która uchyla się na zawiasie – jest łatwa w użyciu (można użyć jej jedną ręką), mała, ale może brudzić.

Pieczątka automatyczna

Popularny rodzaj pieczątki, w której gumka dotyka poduszki z tuszem, a po przyciśnięciu do papieru gumka odbija wzór. Plusem jest łatwość użycia (również jedną ręką), niskie ryzyko zabrudzenia tuszem, a także wybór modeli i kształtów (podłużne, okrągłe, owalne). Do wad należy niska trwałość – w przypadku upuszczenia pieczątki może dojść do złamania plastikowych części i konieczności jej wymiany.

Pieczątka błyskowa beztuszowa

Tusz przedostaje się na papier przez mikrootwory w gumce, a same pieczątki występują w formie kieszonkowej albo automatycznej. Mają większą trwałość niż tradycyjne pieczątki i nie brudzą, stempel jest wyraźny i trwały, ale przez to są droższe zarówno przy zakupie, jak i przy wymianie gumki.

Na co jeszcze zwrócić uwagę, projektując pieczątkę?

Po upewnieniu się, że wzór pieczątki jest prawidłowy i zawiera wszystkie istotne informacje, pozostaje wybór koloru i rodzaju czcionki stempla. Czcionka powinna być prosta, tak aby po odbiciu pieczątki tekst był czytelny i estetyczny. Należy zwrócić uwagę na to, aby wielkość czcionki dostosowana była do ilości tekstu, ale jednocześnie była na tyle duża (najlepiej powyżej 7 pkt), żeby było możliwe jego odczytanie. Wybór koloru czcionki zwykle ograniczony jest do czerni, zieleni, granatu i fioletu. Najlepiej jest wybrać ciemny, jednolity kolor, który ułatwi odczytanie tekstu. Nie poleca się użycia kilku kolorów na jednej pieczątce. 

Podsumowanie

Zakup pierwszej pieczątki to ważny moment w karierze każdego młodego lekarza. Najważniejszą zasadą, którą powinien się kierować, jest zgodność z wymogami Naczelnej Rady Lekarskiej i minimalizm. Pieczątka ma być przede wszystkim czytelna, a przy tym łatwa w użyciu. Mimo że na rynku pojawiają się coraz doskonalsze formy pieczątek automatycznych, nadal dużą popularnością cieszą się klasyczne, staroświeckie stemple, które wyróżnia duża trwałość. Przed zakupem własnej pieczątki warto zapoznać się z mechanizmem działania różnych rodzajów stempli i wybrać ten, który jest dla nas osobiście najwygodniejszy.