O czym świadczy szmer Grahama Steela?

Szmer Grahama Steela to klasyczny, wczesnorozkurczowy szmer nad sercem, który pojawia się w przebiegu wtórnej niedomykalności zastawki pnia płucnego. Choć sam szmer nie stanowi pierwotnego objawu choroby zastawek, jego obecność może wskazywać na znaczne poszerzenie tętnicy płucnej i nadciśnienie płucne — szczególnie u pacjentów z wadami wrodzonymi lub reumatycznymi chorobami serca.

Czym jest szmer Grahama Steela?

Szmer Grahama Steela to:

1. wysokotonowy, szorstki szmer rozkurczowy (najczęściej wczesnorozkurczowy),
2. słyszalny najlepiej w punkcie Erba (lewy górny brzeg mostka, II–III przestrzeń międzyżebrowa),
3. wzmaga się przy wdechu, co różni go od szmerów aortalnych (efekt wzmocnienia przepływu krwi przez zastawkę płucną podczas wdechu),
4. nie promieniuje do szyi ani koniuszka serca.

Powstaje w wyniku cofania się krwi z poszerzonego pnia płucnego do prawej komory w rozkurczu — wskutek niedomykalności zastawki pnia płucnego.

W jakich stanach patologicznych występuje szmer Grahama Steela?

Szmer ten występuje u pacjentów z:

1. znacznym nadciśnieniem płucnym — np. wtórnie do zwężenia zastawki mitralnej (często w chorobie reumatycznej),
2. przewlekłą chorobą płuc z obciążeniem serca prawego (cor pulmonale),
3. wrodzonymi wadami serca z przeciążeniem krążenia płucnego (np. przecieki lewo-prawe),
4. przebytej operacji serca z wtórną niedomykalnością zastawki płucnej.

Znaczenie kliniczne szmeru Grahama Steela

Obecność tego szmeru:

1. świadczy o zaawansowanym nadciśnieniu płucnym, nawet jeśli nie jest objawowe,
2. może być pierwszym zauważalnym objawem powikłań, np. stenozy mitralnej,
3. wskazuje na konieczność szczegółowej oceny echokardiograficznej z uwzględnieniem oceny ciśnień w krążeniu płucnym i funkcji prawego serca,
4. może sugerować obecność złożonych lub niezdiagnozowanych wad serca.

Rola szmeru Grahama Steela w praktyce POZ

W POZ szmer Grahama Steela może stanowić istotną wskazówkę:

1. przy badaniu pacjenta z dusznością, zmęczeniem, nadciśnieniem płucnym w wywiadzie,
2. jako sygnał do pilnego skierowania na badania obrazowe (echo serca) lub do poradni kardiologicznej,
3. w monitorowaniu pacjentów z chorobami reumatycznymi, wadami serca lub przewlekłymi chorobami płuc.

Poradnik

Duszność

Sprawdź

Kody ICD-10

Referencje

Runco, V., Molnar, W., Meckstroth, C. V., & Ryan, J. M. (1961). The Graham Steell murmur versus aortic regurgitation in rheumatic heart disease. Results of aortic valvulography. The American journal of medicine, 31, 71–80. https://doi.org/10.1016/0002-9343(61)90224-8