Jakie są wskazania do badania poziomu ferrytyny u pacjentów z niedokrwistością?

Funkcją ferrytyny w organizmie jest magazynowanie żelaza [1]. W zależności od rodzaju niedokrwistości poziom ferrytyny może być prawidłowy, zwiększony lub zmniejszony [2]. Poziomom tym mogą towarzyszyć różne objawy. 

Jakie objawy wskazują na niedobór ferrytyny?

Obniżony poziom ferrytyny występuje tylko w niedokrwistości z niedoboru żelaza, dlatego do objawów, które mogą sugerować tego pierwiastka a tym samym obniżone stężenie ferrytyny zaliczamy: 

• suchość powłok skórnych, 
• łamliwość paznokci,
• nadmierne wypadanie włosów,
• senność, nadmierne zmęczenie,
• szumy uszne, mroczki przed oczami
• bladość,
• omdlenia i zawroty głowy
• obniżenie nastroju - depresja lub przygnębienie,
• kołatanie i przyśpieszenie tętna,
• zadyszka po nieznacznym wysiłku.

Czy podwyższony poziom ferrytyny wskazuje na przeładowanie żelazem?

Nadmiar ferrytyny może występować w niedokrwistości związanej z chorobami przewlekłymi oraz w niedokrwistości syderoblastycznej [2]. Zwykle podwyższony poziom ferrytyny wynika z takich przyczyn jak stan zapalny, przewlekłe spożywanie alkoholu, choroby wątroby, zespół metaboliczny lub nowotwory złośliwe. Może również wskazywać na przeładowanie żelazem, któremu towarzyszą objawy takie jak osłabienie, wzdęcia, zaparcia czy bóle stawów, jednak nie jest to wskaźnik specyficzny [3].

Jakie poziomy ferrytyny występują w różnych rodzajach niedokrwistości?

Zmiany poziomu ferrytyny, TIBC i żelaza w zależności od rodzaju niedokrwistości zestawiono  w tabeli 1. 

[2]

Referencje:

1. Karakulska-Prystupiuk, E. Iron-deficiency anaemia–treatment in the primary care physician’s clinic. Lekarz POZ, 5(1), 49-58.
2. Windak A. Podręcznik Medycyna Rodzinna 2023. 

Koperdanova, M., & Cullis, J. O. (2015). Interpreting raised serum ferritin levels. bmj, 351.