Jak zbadać objaw Chełmońskiego?

Objaw Chełmońskiego to prosty test fizykalny stosowany w diagnostyce bólu w prawym podżebrzu. Opiera się na wywołaniu reakcji bólowej poprzez opukiwanie tej okolicy. Dodatni wynik może wskazywać na zapalenie pęcherzyka żółciowego, wątroby lub innych struktur nadbrzusza. Choć objaw nie jest swoisty, bywa pomocny w decyzji o dalszym postępowaniu diagnostycznym.

Co to jest objaw Chełmońskiego?

Objaw Chełmońskiego to prosty test fizykalny, który charakter orientacyjny. Wykorzystywany jest przede wszystkim u pacjentów z bólem w prawym nadbrzuszu. Może wspierać ocenę kliniczną w przypadku podejrzenia ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego.

Jak prawidłowo zbadać objaw Chełmońskiego?

• Ułożenie pacjenta:
  • pacjent leży na plecach, z kończynami górnymi ułożonymi wzdłuż tułowia;
  • brzuch powinien być rozluźniony, bez wzmożonego napięcia mięśniowego.
• Pozycja badającego:
  • osoba wykonująca badanie stoi po prawej stronie pacjenta;
  • jedną dłoń (najczęściej niedominującą) przykłada płasko do okolicy prawego łuku żebrowego – na wysokości rzutu pęcherzyka żółciowego lub wątroby.
• Wykonanie manewru:
  • pięścią drugiej ręki badający uderza w dłoń ułożoną na brzuchu pacjenta;
  • uderzenie powinno być umiarkowane – wyraźne, ale kontrolowane.
• Reakcja pacjenta:
  • dodatni objaw to wyraźna bolesność w miejscu opukiwania;
  • pacjent może zareagować nagłym napięciem, grymasem bólu lub werbalną reakcją.

Ocena i znaczenie kliniczne objawu Chełmońskiego

Objaw Chełmońskiego ma charakter orientacyjny i nieswoisty. Jego obecność może sugerować:

• ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego, 
• zapalenie wątroby z podrażnieniem torebki wątrobowej,
• inny proces zapalny obejmujący otrzewną w okolicy podżebrowej prawej. 

Należy zawsze interpretować go w kontekście całego obrazu klinicznego.

Kody ICD-10

Referencje

1. Gajewski, P. (2024). Interna Szczeklika 2024/2025. Medycyna Praktyczna.