O czym może świadczyć objaw Blumberga?

Objaw Blumberga to jeden z klasycznych objawów świadczących o podrażnieniu lub zapaleniu otrzewnej. Występuje, gdy szybkie oderwanie ręki po uprzednim powolnym ucisku powłok brzusznych wywołuje silniejszy ból niż sam ucisk. Jest to objaw alarmowy wymagający pilnej diagnostyki. Mogą mu towarzyszyć inne objawy otrzewnowe, w tym objaw Rovsinga i Jaworskiego. 

Znaczenie kliniczne objawu Blumberga

Objaw ten jest typowo dodatni w poniższych jednostkach chorobowych.

• zapalenie otrzewnej (peritonitis) – najczęstszy i najważniejszy stan kliniczny związany z dodatnim objawem Blumberga; może być następstwem:
  • perforacji przewodu pokarmowego (np. wrzód trawienny, uchyłek Meckela, nowotwór),
  • zakażenia bakteryjnego (np. przy zapaleniu wyrostka robaczkowego, pęknięciu ropnia),
  • urazu jamy brzusznej;
• ostre zapalenie wyrostka robaczkowego – w początkowej fazie objaw może być ujemny, ale w fazie zaawansowanej (szczególnie przy rozwiniętym zapaleniu otrzewnej) objaw Blumberga staje się dodatni – zwłaszcza w prawym dolnym kwadrancie brzucha;
• ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego (cholecystitis) – może również dawać dodatni objaw Blumberga w prawym górnym kwadrancie brzucha, choć częściej występuje tu objaw Chełmońskiego i objaw Murphy’ego;
• pęknięcie ciąży pozamacicznej – u kobiet w wieku rozrodczym w sytuacji bólu brzucha i niestabilności hemodynamicznej dodatni objaw Blumberga może sugerować krwawienie do jamy otrzewnej i wymaga pilnej interwencji.
• ostre zapalenie trzustki – zwłaszcza w przypadku rozlanego zapalenia lub powikłań (np. ropni, martwicy) może występować objaw otrzewnowy.

Wartość diagnostyczna

Objaw Blumberga nie jest specyficzny dla jednej jednostki chorobowej, ale ma wysoką wartość w podejrzeniu ostrych stanów jamy brzusznej, które mogą wymagać leczenia chirurgicznego.

Należy jednak pamiętać, że:

1. jego brak nie wyklucza zapalenia otrzewnej (zwłaszcza u osób starszych, pacjentów z obniżoną odpornością lub w przypadku rozlanych objawów),
2. jego obecność wymaga dalszej diagnostyki, w tym badań obrazowych (USG, TK) oraz laboratoryjnych (CRP, leukocytoza).

Poradnik

Ból brzucha. Ostry brzuch

Sprawdź

Podrażnienie lub zapalenie otrzewnej – podsumowanie

Dodatni objaw Blumberga:

• świadczy o podrażnieniu otrzewnej,
• najczęściej pojawia się w ostrych stanach jamy brzusznej (np. zapalenie wyrostka, perforacje, zapalenie otrzewnej),
• jest sygnałem alarmowym i zawsze wymaga pogłębionej diagnostyki.

Kody ICD-10

Referencje

1. Hartleb M., Gutkowski K.,  Kohut M. (2010) Badanie fizykalne jamy brzusznej z elementami diagnostyki różnicowej. Wydawnictwo Czelej, Lublin, 18-22. 
2. LITFL. Blumberg sign. https://litfl.com/blumberg-sign/ [ostatni dostęp 21.08.2025 r.]