Jak rozpoznać objaw Hammana?

Objaw Hammana – choć rzadki – może mieć istotne znaczenie diagnostyczne. Występuje w przebiegu odmy śródpiersiowej i stanowi jeden z niewielu objawów fizykalnych tego schorzenia. Jego rozpoznanie może przyspieszyć dalsze postępowanie diagnostyczne i odpowiednią kwalifikację pacjenta do leczenia szpitalnego.

Jak brzmi objaw Hammana? 

Objaw Hammana polega na słyszalnym, zwykle synchronicznym z rytmem serca trzaskaniu lub trzeszczeniu, które może przypominać dźwięk „chrupania śniegu”. Najczęściej wykrywa się go w pozycji leżącej, przy osłuchiwaniu okolicy przedsercowej. Powstaje na skutek przemieszczania się powietrza w śródpiersiu w rytm pracy serca. 

Objaw ten jest typowy dla spontanicznej odmy śródpiersiowej, ale może występować także po urazach klatki piersiowej, zabiegach endoskopowych czy w wyniku silnego kaszlu (np. u młodych, szczupłych mężczyzn).

Klinicznie mogą współistnieć: 

• ból zamostkowy, 
• duszność, 
• uczucie dyskomfortu w klatce piersiowej. 

W badaniu przedmiotowym oprócz objawu Hammana może być obecna podskórna odma w obrębie szyi lub górnej części klatki piersiowej. Diagnostykę potwierdzają RTG klatki piersiowej lub TK klatki piersiowej.

Poradnik

Czego można się spodziewać w badaniu fizykalnym pacjenta z odmą?

Sprawdź

Diagnostyka odmy śródpiersiowej

Chociaż objaw Hammana występuje rzadko, jego obecność powinna zawsze wzbudzać czujność diagnostyczną. To sygnał możliwej odmy śródpiersiowej – stanu wymagającego dalszej diagnostyki obrazowej i często hospitalizacji. Znajomość tego objawu zwiększa trafność wstępnej oceny pacjenta z bólem w klatce piersiowej i pozwala uniknąć przeoczenia potencjalnie groźnego stanu.

Kody ICD-10

Referencje

1. Jimidar, N., Lauwers, P., Govaerts, E., & Claeys, M. (2020). The clicking chest: what exactly did Hamman hear? A case report of a left-sided pneumothorax. European heart journal. Case reports, 4(6), 1–5. https://doi.org/10.1093/ehjcr/ytaa331