Wyszukaj w publikacjach
Już niebawem egzamin Objective Structured Clinical Examination (OSCE) będzie obligatoryjny dla wszystkich uczelni kształcących lekarzy i lekarzy dentystów.
Przypomnijmy, że w 2021 roku Minister Zdrowia powołał zespół ds. opracowania propozycji zmian w standardach kształcenia przygotowujących do wykonywania zawodu lekarza oraz lekarza dentysty. W projekcie rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki zmieniającym rozporządzenie w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu lekarza, lekarza dentysty, farmaceuty, pielęgniarki, położnej, diagnosty laboratoryjnego, fizjoterapeuty i ratownika medycznego, zapisano m.in. że egzamin standaryzowany OSCE będzie obowiązkowy.
Minister Zdrowia zaproponował, aby to rozporządzenie obowiązywało od roku akademickiego 2023/2024 na zasadzie dobrowolności, a od roku akademickiego 2024/2025 było obligatoryjne dla wszystkich uczelni kształcących medyków. Standardy będą dotyczyć osób, które dopiero rozpoczną kształcenie
– informuje biuro prasowe Ministerstwa Zdrowia.
Z naszych informacji wynika, że Minister Zdrowia planuje też powołać zespół, którego zadaniem będzie opracowanie wytycznych dotyczących wykorzystywania Centrum Symulacji Medycznej w procesie kształcenia przeddyplomowego lekarzy i lekarzy dentystów oraz jednolitych zasad przeprowadzania lekarskiego i lekarsko-dentystycznego egzaminu standaryzowanego.
Wiele uczelni, nie czekając na obowiązujące wytyczne, od lat przeprowadza taki egzamin dla swoich studentów. Są to np. Gdański Uniwersytet Medyczny, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu czy Uniwersytet Rzeszowski.
Europejskie uczelnie testują od dawna
Egzamin OSCE to Obiektywny Strukturyzowany Egzamin Kliniczny pozwalający na sprawdzenie nabytych praktycznych umiejętności klinicznych. Odbywa się po 6. roku nauki.
Jest to sprawdzone narzędzie kontrolne od wielu lat stosowane w większości wiodących uczelni medycznych w Europie. Jego podstawową zaletą jest ujednolicenie zadań stawianych studentom oraz obiektywizm oceny. Każdy egzaminowany student mierzy się z innym problemem, a ocena nie jest sparametryzowana i zawsze obarczona subiektywizmem
– mówi dr hab. Maria Bieniaszewska, prodziekan Wydziału Lekarskiego GUMed.
Jak podkreślają władze Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, uczelnia powinna przygotowywać studentów do podjęcia obowiązków w zakresie praktyki klinicznej, a więc wyposażyć ich nie tylko w wiedzę teoretyczną, ale także w podstawowe umiejętności, dlatego GUMed zdecydował się już wprowadzić ten egzamin, choć obecnie jest on jedynie zalecany.
Egzamin o tym charakterze, ale w ograniczonym, węższym zakresie odbywał się w naszej uczelni od wielu lat jako zaliczenie zajęć w Centrum Symulacji Medycznych. W roku akademickim 2022/2023 nadano mu status odrębnego egzaminu pełniącego jednocześnie rolę egzaminu praktycznego w zakresie chorób wewnętrznych. W kolejnych latach zakres ten zostanie poszerzony o umiejętności chirurgiczne, ginekologiczno-położnicze i pediatryczne. Ponieważ projekt nowego standardu kształcenia na kierunku lekarskim przewiduje obligatoryjny egzamin OSCE – nie ulega wątpliwości, że w perspektywie kolejnych lat zakres egzaminu będzie rozszerzany. Jest to sprawdzony wzorzec egzaminu i trudno nie opierać się na doświadczeniach wiodących uczelni medycznych
– dodaje.
Egzamin w GUMed składał się z 10 zadań obejmujących m.in. badanie podmiotowe (wywiad lekarski) z pacjentem symulowanym (przeszkolonym aktorem), badanie przedmiotowe, wykonanie badania elektrokardiograficznego, ustawienie zadanego przepływu pomp infuzyjnych, interpretację wyników badań oraz sytuacje kliniczne z wykorzystaniem symulatorów, w których student musiał rozwiązać problem kliniczny, np. rozpoznać zawał mięśnia sercowego. Trwał około 2 godzin.
Podchodzą do niego studenci VI roku, którzy zaliczyli całość zajęć w zakresie chorób wewnętrznych, w tym blok nauczania praktycznego na roku VI. Wyniki I tury egzaminu świadczą o dobrym przygotowaniu praktycznym studentów choć poziom opanowania umiejętności nie jest całkowicie satysfakcjonujący – niewielu studentów uzyskało najwyższe noty. Egzamin zaliczyło 95,5% studentów kierunku lekarskiego oraz 90,6% studentów kierunku lekarskiego – English Division
– mówi prodziekan.
Egzamin nie wzbudził entuzjazmu studentów, choć większość doceniła możliwość obiektywnego sprawdzenia swoich umiejętności.
Podczas egzaminu sprawdzano podstawowe umiejętności nabywane w trakcie studiów, a plan zajęć został skonstruowany w taki sposób, aby wszyscy studenci przed egzaminem zaliczyli zajęcia w Centrum Symulacji Medycznych, zatem dodatkowych przygotowań do egzaminu nie było. Zasadniczym wnioskiem po przeprowadzeniu pierwszej tury egzaminu jest konieczność zwiększenia liczby godzin zajęć z wykorzystaniem symulatorów medycznych i szersze otwarcie dla różnych specjalności Centrum Symulacji Medycznych
– mówi dr hab. Maria Bieniaszewska.
W Uniwersytecie Medycznym w Lublinie pierwszy egzamin OSCE dla kierunku lekarskiego na VI roku odbył się w 2018 r. Podeszło do niego 284 studentów. W 2022 r. egzamin zdawało już 372 studentów. Wyniki były zróżnicowane.
Przygotowaniem do egzaminu są lata nauki studenta, a dodatkowo na tydzień przed każdą turą egzaminu, studenci mają udostępnione sale do ćwiczeń, aby mogli się przygotować. Osoby, którym nie uda się zaliczyć, mają dwie możliwości poprawki
– mówi dr Wojciech Brakowiecki, rzecznik prasowy Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.
Zdaniem dr Grzegorza Kucaby, dyrektora Centrum Symulacji Medycznej z Uniwersytetu Rzeszowskiego, OSCE to niezwykle użyteczny w edukacji medycznej egzamin, pozwalający na zaprezentowanie umiejętności klinicznych w wystandaryzowanych, powtarzalnych, jednakowych dla każdego studenta, zarówno warunkach, zadaniach czy też kompleksowych, skompilowanych scenariuszach medycznych.
W tej formie można sprawdzać, testować i egzaminować różny zakres umiejętności, zarówno technicznych, jak i nietechnicznych. Egzaminy tego typu stają się standardem w kraju. Patrząc na standardy kształcenia dla poszczególnych kierunków studiów, taka forma zaliczeń jest preferowana w celu potwierdzenia efektów uczenia się. Pierwsze egzaminy OSCE były przeprowadzone w Centrum Symulacji Medycznej Kolegium Nauk Medycznych w roku 2020 na kierunku: lekarskim, na pielęgniarstwie oraz położnictwie. Dziś są one obowiązkowe dla wszystkich studentów. Zdawalność egzaminu jest uzależniona od wielu czynników, zazwyczaj w pierwszym terminie sięga 80 – 90%
– mówi.
W przypadku niepowodzenia na egzaminie OSCE obowiązują takie same zasady, jak przy pozostałych formach zaliczeń i egzaminów, czyli II termin, sesja poprawkowa.
Samorząd lekarski chce nowej formuły LEK-u
Samorząd lekarski od dawna podkreśla, że jakość kształcenia kadr medycznych powinna być jak najwyższa.
Każde działanie mające na celu poprawę jakości na studiach lekarskich i po nich spotka się z aprobatą samorządu. Niemniej jednak priorytetem wydaje nam się naprawienie LEK-u. Egzamin OSCE ma być egzaminem dla studentów (w przeciwieństwie do LEK-u, który w większości piszą już absolwenci – lekarze). Z założenia wydaje się, że lepszym narzędziem jest ogólnopolski, pisany w jednym czasie LEK. Rozmawiamy z MZ i CEM o naprawie LEK-u
– mówi lek. Jakub Kosikowski, p.o. rzecznika prasowego NIL.
Czytaj więcej o egzaminie LEK: https://remedium.md/publikacje/raporty/co-o-zmianach-w-lekarskim-egzaminie-koncowym-mysli-srodowisko-lekarskie
