Ministerialne standardy kształcenia medyków – znamy wytyczne

Wysoka jakość opieki medycznej w dużej mierze zależy od standardów kształcenia lekarzy. Resorty zdrowia oraz edukacji i nauki podpisały nowelizację rozporządzenia dotyczącego standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu lekarza, lekarza dentysty, farmaceuty, pielęgniarki, położnej, diagnosty laboratoryjnego, fizjoterapeuty i ratownika medycznego w części dotyczącej zawodu lekarza i lekarza dentysty. Znowelizowane standardy będą obowiązywały od przyszłego roku akademickiego 2024/2025.

Przypomnijmy, że obecnie kierunek lekarski prowadzi 36 uczelni, w tym 2 filie: filia Uniwersytetu Medycznego w Katowicach tworzona w Bielsku-Białej i filia Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu utworzona w Wałbrzychu. W sumie, w tym roku resort przygotował ponad 10 tys. miejsc na samym kierunku lekarskim, w tym na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych w języku polskim 8460 miejsc. 

Resorty zdrowia i edukacji podpisały nowelizację rozporządzenia dotyczącego standardów kształcenia medyków. Jak podkreślają, głównym celem tych zmian jest zapewnienie jak najwyższej jakości kształcenia w taki sposób, aby kształcenie to w większym stopniu odpowiadało na aktualne potrzeby w zakresie przygotowania absolwentów tych studiów do wykonywania zawodów lekarza i lekarza dentysty. 

 Zmiana przepisów wynika również z nowych wyzwań, przed jakimi staje współczesne medyczne szkolnictwo wyższe 

– dodaje resort edukacji i nauki.

W nowych standardach postawiono m.in. na upraktycznienie studiów. 

Jak dodano, zmiany uwzględniają konieczność realizacji działania dotyczącego kadr medycznych ujętego w programie wieloletnim pn. Narodowa Strategia Onkologiczna na lata 2020–2030, potrzebę zwiększenia wymiaru zajęć kształtujących umiejętności praktyczne oraz rozszerzenia katalogu efektów uczenia się w kategorii umiejętności, w tym dotyczących profesjonalnej komunikacji z pacjentem i jego rodziną oraz komunikowania się w zespole, jak również potrzebę aktualizacji efektów uczenia się w kontekście dokonującego się postępu w dyscyplinie naukowej – nauki medyczne.

W opinii środowiska akademickiego, w tym również studentów, w obowiązujących standardach kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodów lekarza i lekarza dentysty kładziony jest zbyt duży nacisk na kształcenie obejmujące treści o charakterze teoretycznym i konieczność uzyskania w szerokim zakresie efektów uczenia się w kategorii wiedzy, w szczególności takich które nie mają odzwierciedlenia w codziennej pracy lekarza i lekarza dentysty. Równocześnie sygnalizowana jest potrzeba rozszerzenia wymagań dotyczących kształcenia obejmującego treści o charakterze praktycznym, w tym umożliwiającego uzyskanie efektów uczenia się w kategorii umiejętności dotyczących profesjonalnego komunikowania się z pacjentem i jego rodziną oraz komunikowania się w zespole 

– czytamy w uzasadnieniu opublikowanego projektu. 

Jakie zmiany czekają studentów kierunku lekarskiego i lekarsko-dentystycznego? 

1.  Obowiązkowy egzamin standaryzowany (OSCE) na VI roku studiów na kierunku lekarskim i V roku studiów na kierunku lekarsko-dentystycznym;
2. Zajęcia umożliwiające osiągnięcie efektów uczenia się w grupie zajęć H (praktyczne nauczanie kliniczne) będą realizowane trakcie w VI roku studiów na kierunku lekarskim oraz V roku studiów na kierunku lekarsko-dentystycznym w grupach liczących nie więcej niż 5 studentów, a w przypadku kierunku lekarskiego, gdy ich realizacja w takich grupach nie będzie możliwa – mogą być realizowane w grupach liczących nie więcej niż 8 studentów
3. W trakcie kształcenia w zakresie nauk klinicznych (grupy zajęć E i F) co najmniej 5% łącznej liczby godzin zajęć jest realizowanych w symulowanych warunkach klinicznych, ponadto zajęcia umożliwiające osiągnięcie efektów uczenia się w grupie zajęć H (praktyczne nauczanie kliniczne na VI roku studiów na kierunku lekarskim i na V roku studiów na kierunku lekarsko-dentystycznym) mogą być realizowane w symulowanych warunkach klinicznych, jednak w wymiarze nie większym niż 10% godzin tych zajęć;
4. Kształcenie umożliwiające osiągnięcie efektów uczenia się w zakresie komunikowania się z pacjentem oraz współpracy i komunikowania się w zespole będzie prowadzone przez nauczycieli akademickich lub inne osoby, którzy ukończyli studia, których program określał efekty uczenia się z zakresu komunikacji medycznej lub ukończyli szkolenie z zakresu komunikacji medycznej, lub posiadają co najmniej pięcioletnie doświadczenie w nauczaniu komunikacji medycznej;
5. Zmianie ma ulec ma liczba godzin zajęć przeznaczonych na uzyskanie efektów uczenia się w standardzie przygotowującym do wykonywania zawodu lekarza. Minimalna liczba godzin zajęć zorganizowanych przeznaczonych na uzyskanie efektów uczenia się w standardzie przygotowującym do wykonywania zawodu lekarza będzie wynosiła:
   • Nauki morfologiczne – 270,
   • Naukowe podstawy medycyny – 465,
   • Nauki przedkliniczne – 525,
   • Nauki behawioralne i społeczne z elementami profesjonalizmu i komunikacji, z uwzględnieniem idei humanizmu w medycynie – 240,
   • Nauki kliniczne niezabiegowe – 1120,
   • Nauki kliniczne zabiegowe – 940,
   • Prawne i organizacyjne aspekty medycyny – 90,
   • Praktyczne nauczanie kliniczne na VI roku studiów – 900,
   • Praktyki zawodowe – 600.
6. Proponuje się również wprowadzenie zmian w zakresie szczegółowych efektów uczenia się dotyczących w szczególności koncentracji na objawach (szukanie rozwiązania diagnostycznego na podstawie objawów), bezpieczeństwa pacjenta, niepożądanych zdarzeń medycznych, uzależnień, postępowania w przypadku podejrzenia przemocy, w tym przemocy w rodzinie, opieki paliatywnej, a także wprowadzenie zagadnień dotyczących e-usług (erecepta, e-skierowanie) oraz dostosowanie efektów uczenia się do aktualnego stanu wiedzy i najnowszych osiągnięć naukowych w dyscyplinie naukowej – nauki medyczne. 

Nad opracowaniem propozycji zmian w standardach kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu lekarza oraz lekarza dentysty 2 ministerialne zespoły pracowały od grudnia 2021 r. do marca 2022 r. 

Zapoznaj się z rekomendacjami dotyczącymi standardów kształcenia na kierunkach medycznych opracowane przez Konferencję Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych.