Dławica Prinzmetala – czym różni się od typowej choroby niedokrwiennej serca?

Dławica Prinzmetala (ang. Vasospastic Angina, VSA) jest szczególną postacią choroby wieńcowej, w której epizody niedokrwienia mięśnia sercowego wynikają głównie z przemijającego skurczu tętnic wieńcowych, a nie z istotnego zwężenia miażdżycowego. 

Mechanizm ten prowadzi do istotnego ograniczenia przepływu wieńcowego, najczęściej w spoczynku, co odróżnia VSA od stabilnej dławicy wysiłkowej.

Objawy dławicy Prinzmetala – sygnały alarmowe dla lekarza

Obraz kliniczny VSA jest na tyle charakterystyczny, że wnikliwy i szczegółowy wywiad często pozwala już na wstępne ukierunkowanie diagnostyki. 

Typowe cechy obejmują:

• charakter napadów bólu – pojawiają się w spoczynku, z przewagą w godzinach nocnych lub wczesnoporannych;
• czas trwania – zwykle od 5 do 15 minut;
• reakcja na leczenie doraźne – szybkie ustąpienie bólu po podaniu nitrogliceryny podjęzykowej;
• zmiany w EKG podczas napadu:
  • przejściowe uniesienie odcinka ST (najczęstsze),
  • rzadziej obniżenie odcinka ST,
  • możliwe przejściowe odwrócenie załamka T,
  • pełna normalizacja zapisu po ustąpieniu objawów;
• objawy towarzyszące – u części pacjentów występują groźne arytmie komorowe lub blok przedsionkowo-komorowy, zwiększające ryzyko nagłego zgonu sercowego.

Kurs

EKG bez tajemnic

Sprawdź

Różnicowanie dławicy Prinzmetala (VSA) i stabilnej choroby niedokrwiennej serca (ChNS)

W praktyce klinicznej podejrzenie dławicy Prinzmetala pojawia się często, szczególnie u pacjentów z nocnymi lub spoczynkowymi bólami wieńcowymi i nietypowym obrazem badań.

W takich sytuacjach kluczowe jest precyzyjne różnicowanie ze stabilną chorobą niedokrwienną serca, aby dobrać właściwe leczenie i uniknąć leków, które w VSA mogą nasilać objawy (np. klasyczne β-blokery).

Kluczowe różnice kliniczne i diagnostyczne między VSA a stabilną ChNS

Znaczenie właściwego rozpoznania i rokowanie w dławicy Prinzmetala

Rozpoznanie dławicy Prinzmetala opiera się na typowych objawach klinicznych, takich jak: 

• spoczynkowy ból dławicowy z szybką odpowiedzią na nitroglicerynę,
• oraz przemijających zmianach niedokrwiennych w EKG podczas napadu. 

W przypadku trudności z rejestracją epizodu pomocne jest całodobowe monitorowanie EKG w celu wykrycia nocnych uniesień odcinka ST.

Złotym standardem potwierdzenia rozpoznania pozostaje inwazyjny test prowokacyjny podczas koronarografii z podaniem acetylocholiny lub ergonowiny, który pozwala uwidocznić ≥90% skurcz tętnicy wieńcowej w połączeniu z objawami i zmianami w EKG. Badania te powinny być wykonywane w wyspecjalizowanych, doświadczonych ośrodkach, co minimalizuje ryzyko powikłań i zapewnia właściwe postępowanie w razie ich wystąpienia. W takich warunkach mają one wysoką wartość diagnostyczną i są uznawane za bezpieczne, a uzyskany wynik umożliwia pewne odróżnienie VSA od stabilnej choroby niedokrwiennej serca i wdrożenie leczenia rozkurczającego naczynia.