Diagnozuj i lecz: Alergiczny nieżyt nosa

W okresie wiosennym do lekarzy POZ częściej zgłaszają się pacjenci z objawami sezonowego alergicznego nieżytu nosa (ANN), potocznie nazywanego katarem siennym. Schorzenie to może znacząco obniżać jakość życia, powodując trudności w nauce, pracy i codziennym funkcjonowaniu. Prawidłowa diagnostyka i szybkie wdrożenie leczenia są kluczowe dla uzyskania poprawy.

Wywiad

Kobieta, lat 28, zgłosiła się do gabinetu POZ z powodu nasilających się od tygodnia objawów: wodnistego wycieku z nosa, trudności w oddychaniu przez nos, kichania seriami (do kilkunastu razy z rzędu), uczucia zatkanego nosa oraz swędzenia nosa i oczu. Objawy występowały głównie po powrocie z pracy, szczególnie po przebywaniu na świeżym powietrzu. Pacjentka twierdzi, że od kilku dni ma problemy ze snem i czuje się rozdrażniona. Neguje ból gardła oraz gorączkę. W wywiadzie środowiskowym wskazano ekspozycję na pyłki – w pobliżu miejsca zamieszkania rosną brzozy i trawy. Objawy sezonowe występują od dwóch lat, lecz w bieżącym sezonie są wyraźnie bardziej nasilone. Choroby przewlekłe, w tym astmę i atopowe zapalenie skóry, neguje. Pacjentka nie przyjmuje leków na stałe, nie zgłasza nadwrażliwości na leki. Dotychczas nie była diagnozowana przez alergologa; wcześniej stosowała jedynie doraźnie krople do nosa, jednak bez istotnej poprawy.

Badanie fizykalne

Stan ogólny dobry. Zmierzono podstawowe parametry życiowe:

• ciśnienie tętnicze: 138/90 mmHg,
• tętno: 79/min,
• saturacja: 99%,
• temperatura: 36,8 °C.

W badaniu przedmiotowym:

• błona śluzowa nosa zaczerwieniona, obrzęknięta, z obecnością wodnistej wydzieliny;
• bez cech infekcji górnych dróg oddechowych,
• spojówki nieznacznie przekrwione;
• gardło bez zmian, węzły chłonne w obrębie szyi niepowiększone.

Rozpoznanie i leczenie

Na podstawie obrazu klinicznego rozpoznano alergiczny nieżyt nosa.

Zalecono:

• unikanie ekspozycji na alergeny w miarę możliwości (zamykanie okien rano, korzystanie z okularów przeciwsłonecznych na zewnątrz, prysznic po powrocie do domu),
• płukanie nosa solą fizjologiczną 2–3 razy dziennie.

Ponadto wdrożenie leczenie farmakologiczne uwzględniające:

• działanie przeciwzapalne – dipropionian beklometazonu donosowo (2 dawki (50–100 µg) do każdego nozdrza 2×/dz., w celu redukcji stanu zapalnego);
• działanie przeciwhistaminowe i obkurczające – Cirrus (preparat łączony cetyryzyna + pseudoefedryna) tab. o przedłużonym uwalnianiu (2×/dz. przez 2 tygodnie); cetyryzyna łagodzi objawy alergii, natomiast pseudoefedryna zmniejsza przekrwienie błony śluzowej nosa, poprawiając jego drożność.

Zwrócono uwagę, że jeśli na skutek leczenia objawy ulegną złagodzeniu, można kontynuować terapię samą cetyryzyną, np. Zyrtec (10 mg 1×/dz.).

Poinformowano pacjentkę o konieczności systematycznej obserwacji reakcji organizmu na wdrożone leczenie. Zalecono kontrolę po 14 dniach w celu oceny skuteczności terapii i ewentualnej jej modyfikacji – w tym m.in. rozważenia odstawienia preparatu z pseudoefedryną (Cirrus) i kontynuacji leczenia samą cetyryzyną, jeśli nasilenie objawów będzie mniejsze. Przekazano informację o możliwym wpływie pseudoefedryny na układ sercowo-naczyniowy (np. podwyższenie ciśnienia tętniczego, uczucie kołatania serca, bezsenność), co wymaga indywidualnej czujności i zgłoszenia niepokojących objawów.

Pacjentkę poinformowano, że w przypadku braku poprawy lub nasilenia objawów należy rozważyć skierowanie do alergologa celem wykonania testów skórnych i ewentualnego podjęcia decyzji o wdrożeniu swoistej immunoterapii.

Zobacz także:

Wideo

Sezon alergiczny w praktyce lekarza rodzinnego - schematy leczenia krok po kroku

Sprawdź