Wyszukaj w publikacjach
Alergiczny nieżyt nosa – fenotypy kliniczne i zasady postępowania terapeutycznego
Charakterystyka epidemiologiczno-kliniczna
Alergiczny nieżyt nosa (ANN) jest najczęstszą chorobą alergiczną, dotykającą 10-25% populacji. Szczyt zachorowalności przypada między 20. a 40. rokiem życia, przy czym w wieku dziecięcym częściej chorują chłopcy. Schorzenie może być wywołane przez alergeny wziewne (pyłki, roztocza, sierść zwierząt, grzyby pleśniowe), pokarmowe oraz zawodowe.
Rozpoznanie wymaga wykluczenia innych przyczyn objawów, takich jak infekcje czy stosowanie leków.
Manifestacja kliniczna
Podstawowe objawy ANN obejmują wyciek wydzieliny z nosa, kichanie, świąd nosa oraz upośledzenie węchu.
W postaci sezonowej dominuje wodnista wydzielina i napadowe kichanie, podczas gdy w całorocznej – przeważa niedrożność nosa z gęstą, śluzową wydzieliną. Charakterystyczne jest występowanie dolegliwości głównie w nocy i godzinach porannych (>70% pacjentów). Zapaleniu błony śluzowej nosa często towarzyszy zapalenie spojówek, szczególnie w postaci sezonowej.
Strategia terapeutyczna
Podstawą leczenia jest unikanie zidentyfikowanych alergenów.
Farmakoterapię pierwszego rzutu stanowią leki przeciwhistaminowe II i III generacji:
dostępne w formie doustnej, donosowej i dospojówkowej.
W przypadku niewystarczającej odpowiedzi lub ciężkiego przebiegu wskazane są glikokortykosteroidy donosowe, wśród których mometazon wykazuje najwyższy indeks terapeutyczny (7,0). W szczególnych przypadkach rozważa się immunoterapię swoistą.
Monitorowanie i powikłania
U każdego pacjenta z ANN konieczne jest wykonanie badania w kierunku astmy oskrzelowej, obejmującego wywiad i spirometrię podstawową. Choroba może prowadzić też do zaburzeń snu, koncentracji i uczenia się.
W przypadku jednostronnych objawów, nawracających krwawień z nosa lub utraty węchu konieczna jest dalsza diagnostyka w kierunku innych patologii (nowotwory, polipy). Regularna ocena skuteczności leczenia pozwala na optymalizację terapii i wczesne wykrycie ewentualnych powikłań.
Modyfikacja postępowania
W przypadku nieskuteczności monoterapii należy rozważyć leczenie skojarzone, łącząc glikokortykosteroidy donosowe z lekami przeciwhistaminowymi.
Krótkotrwale (do kilku dni) można stosować leki sympatykomimetyczne. Doustne glikokortykosteroidy pozostają zarezerwowane dla bardzo ciężkich przypadków opornych na standardowe leczenie. Przy przewlekłym, trudnym do kontroli przebiegu choroby wskazana jest konsultacja alergologiczna.
Więcej szczegółowych informacji dotyczących postępowania w przypadku podejrzenia alergicznego nieżytu nosa u pacjenta znajdziecie w naszym poradniku!
