System ochrony zdrowia powinien być w większości finansowany ze składek

Rozmowa z Wojciechem Wiśniewskim, ekspertem ds. ochrony zdrowia z Federacji Przedsiębiorców Polskich, prezesem zarządu Public Policy Sp. z o.o. 

– 27 listopada Sejm uchwalił zmiany dotyczące składki zdrowotnej opłacanej przez przedsiębiorców. Przepisy zakładają likwidację składki zdrowotnej od zbycia środków trwałych oraz obniżenie minimalnej podstawy wymiaru składki płaconej przez przedsiębiorców do 75 proc. minimalnego wynagrodzenia. Co proponowane zmiany oznaczają dla lekarzy? Jak wpłyną na osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą oraz tych zatrudnionych w innych formach? Kto może odnieść korzyści, a kto straci na tych rozwiązaniach?

Przedłożono dwa projekty ustaw. Zaproponowane projekty prowadzą do obniżenia obciążeń dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Ich wprowadzenie w obecnym kształcie poprawi rentowność tego rodzaju podmiotów. Pierwszy z nich, dla lekarzy prowadzących działalność gospodarczą przynosi przede wszystkim korzyści związane ze zwolnienia ze składki kosztów sprzedaży środków trwałych. Jeżeli weszłaby w życie propozycja obniżenia innych obciążeń od 2026 r., atrakcyjność prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej wzrosłaby. Podejrzewamy, że zmniejszenie obciążeń dla przedsiębiorców może dodatkowo zwiększyć atrakcyjność zatrudnienia na zasadach B2B. Obecnie 73% lekarzy w ramach publicznego systemu ochrony zdrowia pracuje na kontraktach. Zmniejszenie składki zdrowotnej nie byłoby krokiem odwracającym ten trend.

Niemniej dostrzegamy, że jeden z klubów parlamentarnych tworzących koalicję rządzącą zapowiada składanie poprawek. Z tego powodu na ostateczne rozstrzygnięcia najpewniej poczekamy. 

– Jakie mogą być długofalowe skutki wprowadzenia proponowanych zmian dla finansowania i funkcjonowania polskiego systemu ochrony zdrowia?

Długoterminowo ograniczamy przychody NFZ pochodzące ze składek i przenosimy w jeszcze większym stopniu finansowanie ochrony zdrowia na budżet państwa. To naprawdę niepokojące zjawisko, które ogranicza stabilność finansowania ochrony zdrowia. Liczymy, że propozycje FPP kompleksowych rozwiązań zwiększających przychody Funduszu uda się poddać szerokiej debacie publicznej. W opinii FPP system ochrony zdrowia powinien być w znakomitej większości finansowany ze składek. Zaproponowaliśmy pakiet rozwiązań, obejmujący m.in. połączenie składki zdrowotnej z chorobową, zwiększenie obciążeń rolników, pakiet rozwiązań dla przedsiębiorców oraz wprowadzenie rozwiązań ograniczających szarą strefę w ochronie zdrowia. Ich skutkiem byłoby zwiększenie przychodów NFZ o 26 mld zł. Jednocześnie przedstawiliśmy pomysły, jak ograniczyć presję kosztową na płatnika. System mieszany, zależy od dopłat z budżetu państwa, jest niestabilny i podlega corocznym negocjacjom politycznym. Za trzy lata ponad 30% nakładów na ochronę zdrowia będzie pochodzić z budżetu państwa. To naprawdę niekorzystna zmiana w stosunku do poprzednich lat.

 – Jakie są największe wątpliwości związane z wprowadzeniem tego projektu w życie?

Po pierwsze niepokoi nas, że oba projekty nie zostały poddane konsultacjom publicznym. To kolejny dowód, że mamy poważny problem z jakością procesu stanowienia prawa. Po drugie, kierunek debaty powinien być odwrotny. Musimy zastanowić się jak zwiększyć przychody płatnika ze składek.