Lekarze też na siebie donoszą - rozmowa z dr Zbigniewem Kuzyszynem

Rozmowa z dr Zbigniewem Kuzyszynem, nowym Naczelnym Rzecznikiem Odpowiedzialności Zawodowej, Naczelna Izba Lekarska.

- Podczas przemówienia na Krajowym Zjeździe Lekarzy, jeszcze przed wyborem na stanowisko Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej powiedział pan, że pańska wieloaspektowa praca w wykonywaniu zawodu lekarza będzie pomocna w wykonywaniu obowiązków rzecznika. 

Kandydatem na rzecznika odpowiedzialności zawodowej może być lekarz lub lekarz dentysta wykonujący zawód przez co najmniej 10 lat. Mam doświadczenie w pracy lekarza w szpitalu (rejonowym, powiatowym i wojewódzkim), pogotowiu ratunkowym, poradni ogólnej, przyzakładowej i specjalistycznej. Jestem specjalistą chorób wewnętrznych i diabetologii. Zajmowałem się opiniowaniem lekarskim, orzecznictwem „zusowskim”. Byłem nauczycielem akademickim, mam stopień doktora nauk medycznych. Poza tym pełniłem funkcje administracyjne jako kierownik działu organizacji i zarządzania w ZOZ, kierownik ośrodka zdrowia oraz zespołu poradni specjalistycznych w uniwersyteckim szpitalu klinicznym. Dodatkowo mam wykształcenie prawnicze oraz skończyłem studia podyplomowe z zakresu prawa medycznego, bioetyki i socjologii medycyny. W ramach działalności na rzecz izby lekarskiej uczestniczyłem w pracach komisji etyki lekarskiej oraz byłem rzecznikiem odpowiedzialności zawodowej na różnych szczeblach przez 21 lat. Takie doświadczenie pozwala spojrzeć na problemy, z którymi zgłaszają się lekarze bądź pacjenci z szerokiej perspektywy. 

- Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej zajmuje się sprawami związanymi z przewinieniami zawodowymi lekarzy - prowadzi postępowania wyjaśniające, sprawuje nadzór nad działalnością okręgowych rzeczników, jest oskarżycielem przed sądami lekarskimi. To główne zadania, ale nie jedyne. 

Oprócz tego, NROZ wnosi kasacje od prawomocnych orzeczeń Naczelnego Sądu Lekarskiego do Sądu Najwyższego, rozpatruje zażalenia. Dodatkowo nadzoruje organizację i pracę biura, organizuje szkolenia i warsztaty, sporządza okresowe analizy informacji uzyskanych od okręgowych rzeczników, a następnie przedstawia je na naradach, przygotowuje sprawozdania, statystyki, ostrzega, gdy wobec danego lekarza organy lub sądy krajowe wydały zakaz lub ograniczenie wykonywania zawodu na terytorium danego państwa.

- Zadaniem rzecznika jest kontrolowanie czy lekarze wykonują swój zawód zgodnie z aktualną wiedzą medyczną. W czasie pandemii mieliśmy do czynienia z wieloma nieprawidłowościami: zdarzali się medycy – antyszczepionkowcy, lekarze postępujący wbrew aktualnej wiedzy medycznej lub wygłaszający poglądy z nią sprzeczne.  Ile tego typu zdarzeń zgłoszono?

NROZ w 2020 r. prowadził postępowanie wyjaśniające w sprawie ponad 200 lekarzy z uwagi na podważanie zasadności szczepień, a następnie przedstawił zarzuty 120 medykom, przeciwko którym skierował wnioski o ukaranie. Obecnie wkraczają oni na etap postępowania przed sądami lekarskimi. Jest to pierwsza taka „masowa” sprawa, a na jej zakończenie musimy jeszcze poczekać.

- Zgodnie z ustawą o izbach lekarskich, przewinieniem zawodowym jest naruszenie zasad etyki lekarskiej ujętych w Kodeksie Etyki Lekarskiej, nieprzestrzeganie uchwał organów izb lekarskich oraz przepisów związanych z wykonywaniem zawodu lekarza. Kto i z jakiego powodu najczęściej składa skargę do rzecznika odpowiedzialności zawodowej – lekarze czy pacjenci? 

Podpisaną skargę z reguły składa pacjent lub jego najbliższa rodzina w razie podejrzenia popełnienia przez lekarza przewinienia zawodowego. Informacja taka powinna umożliwiać identyfikację osoby skarżącej w celu ewentualnej weryfikacji jej wiarygodności, zatem nie powinna być anonimowa. Zdarzają się też skargi lekarzy na lekarzy i dotyczą głównie nieetycznego postępowania. Przykre w tych skargach jest to, że pokrzywdzonymi bywają lekarze-seniorzy występujący w roli pacjentów, którzy spotkali się z brakiem szacunku ze strony kolegów. Nieprzyjemne bywają także sytuacje związane z publicznym dyskredytowaniem lekarza przez lekarza. Właściwym adresatem skarg jest okręgowy rzecznik odpowiedzialności zawodowej tej izby, której członkiem jest oskarżany lekarz. W poprzedniej kadencji skargi, które trafiały do rzecznika dotyczyły głównie nieetycznego zachowania, np. odmowy leczenia, niekulturalnego traktowania pacjentów, niezachowania tajemnicy lekarskiej, nieprawidłowości w diagnostyce i leczeniu oraz śmierci pacjenta. Na przestrzeni ostatnich lat najwięcej skarg było na internistów, stomatologów, chirurgów, ginekologów-położników, pediatrów i lekarzy zajmujących się medycyną ratunkową.

- Dlaczego akurat te grupy lekarzy najczęściej oskarżano?  

Wynika to najprawdopodobniej z tego, że te specjalizacje są najliczniejsze, znajdują się na „pierwszej linii” i mają do czynienia z największą liczbą pacjentów.

- Jakie cele postawił pan sobie na najbliższe cztery lata?

Moim celem jest realizacja ustawowych zadań NROZ zgodnie z zasadami etyki lekarskiej i przepisami związanymi z wykonywaniem zawodu lekarza. O tym, co będę robił dziś czy za rok zdecyduje charakter spraw trafiających na moje biurko.

Rozmawiała Agnieszka Usiarczyk 

Rozmowę z nowym prezesem NRL, Łukaszem Jankowskim można przeczytać tutaj.