Zespół przygotował rekomendacje dot. zwiększenia dostępności i jakości świadczeń

O fatalnej sytuacji w systemie ochrony zdrowia, o niskich nakładach i zmianie organizacji opieki zdrowotnej mówili eksperci w Senacie podczas seminarium Zespołu Doradców Komisji Zdrowia "Radykalne zwiększenie dostępności i jakości świadczeń zdrowotnych”. Eksperci przygotowali rekomendacje, które ich zdaniem przyczynią się do poprawy jakości świadczeń zdrowotnych i dostępności do nich. 

Jak podkreślali obecni na konferencji po seminarium eksperci, nakłady środków publicznych na zdrowie wyniosły w 2020 r. - 4,69 proc. PKB. To najniższe w Europie nakłady środków publicznych na system ochrony zdrowia. W konferencji uczestniczyli: senator Beata Małecka-Libera, prof. Christoph Sowada, prof. Bolesław Samoliński, prof. Robert Flisiak, Maciej Bogucki, senatorowie i eksperci uczestniczący w seminarium.

Maciej Bogucki, dyrektor Europejskiego Centrum Strategii i Polityk w Ochronie Zdrowia, ekspert senackiego Zespołu Doradców Komisji Zdrowia, podkreślił że „stan zdrowia Polaków jest bliski zapaści, a system ochrony zdrowia w Polsce, jeśli w ogóle istnieje, jest bardzo fragmentaryczny”

Jeżeli chodzi o nakłady środków publicznych na system ochrony zdrowia, to są one najniższe w Europie pod względem PKB. Według danych Eurostatu w 2020 r. w Polsce nakłady środków publicznych na zdrowie wyniosły 4,69 proc. PKB. Przy średniej UE - 8,95 proc. Byłem zaszokowany tymi danymi. Skoro chcemy dojść do średniej unijnej, nakłady powinny wrosnąć dwukrotnie

– stwierdził Bogucki.

Przytoczył też zestawienie nakładów w przeliczeniu na jednego mieszkańca. W 2020 r. wynosiły one 650 euro na mieszkańca, przy średniej unijnej 2655. Dla przykładu, w Czechach jest to 1630 euro.

Ekspert przypomniał, że ostatnio ok. 13 mld zł zabrali decydenci z systemu ochrony zdrowia.

Nie chodzi tylko o wzrost finansowania, ale o równoległe zbudowanie systemu, wykorzystując w sposób najbardziej efektywny środki, które będą do naszej dyspozycji. Widzimy potrzebę podjęcia działań w zakresie zdrowia publicznego, działań prozdrowotnych, które są zwykle najbardziej kosztowo efektywne i widzimy konieczność podjęcia działań na poziomie kształcenia, w tym zadbania o kadrę akademicką uczelni medycznych, która jest bardzo niedoceniana

– mówił Bogucki. 

Zmiana systemu szkolnictwa wyższego

Prof. Robert Flisiak, prezes Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych i Hepatologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, także zwrócił uwagę na niedobory kadr akademickich.

Wraz z odpływem lekarzy z lecznictwa szpitalnego do POZ, niestety, odpływają nam kadry akademickie i to jest efekt z jednej strony szkolnictwa wyższego 2.0. - reformy, która doprowadziła do tragicznej sytuacji kadrowej, z drugiej strony wiąże się z niedoborami finansowymi, które są permanentne. Naprawa tego systemu to bardzo skomplikowany proces, który wymagałby zmiany systemu edukacji wyższej – odłączenia medycznego szkolnictwa wyższego od szkolnictwa niemedycznego. Bo system, który premiuje dorobek naukowy w sposób uznaniowy, system, który popularnie nazywamy punktozą, system polski oderwany od powszechnie uznanej ewaluacji międzynarodowej, przynosi same szkody

– mówił Flisiak. 

Koszyk do poprawy

Kolejnym punktem, który wymaga zmian jest koszyk gwarantowanych świadczeń. Prof. Christoph Sowada.

Koszyk świadczeń gwarantowanych jest pozorowany, bo wiemy, że nie jesteśmy w stanie wszystkich zapisanych tam świadczeń zagwarantować potrzebującym. Czas, by ten koszyk doprecyzować, powrócić do kwestii ustalenia gwarantowanych standardów, a jednocześnie upodmiotowić pacjenta, który jeśli chce uzyskać poziom wyższy niż gwarantowany, mógłby to sfinansować z własnej kieszeni. Nie chodzi o sfinansowanie w całości, jak ma to miejsce w tej chwili, ale sfinansowanie tej nadwyżki nad gwarantowaną jakością

– mówił.

Płacenie za efekty zdrowotne

Prof. Bolesław Samoliński, specjalista w dziedzinie alergologii, otorynolaryngologii oraz zdrowia publicznego, kierownik Katedry Zdrowia Publicznego i Środowiskowego oraz Zakładu Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych, Alergologii i Immunologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, podkreślał, że pacjenci nie mają poczucia, że obecny system przywraca im zdrowie. Wskazywał też na braki kadrowe.

Mimo niedoborów kadrowych mamy prawie czołowe miejsce, jeśli chodzi o liczbę wizyt przypadających na 1 lekarza, ale jednocześnie jesteśmy w czołówce ilości wizyt przypadających na 1 pacjenta. Świadczy to o tym, że te wizyty są nie do końca doskonałe. Głównym powodem prawdopodobnie jest to, że NFZ wypracował metodę płacenia za poszczególne zdarzenia w systemie, a nie za efekt zdrowotny. Intencją Zespołu jest, aby podpisać się pod tym, byśmy mieli w systemie ochrony zdrowia opłacane efekty. Drogą do tego jest zbudowanie zintegrowanej opieki nad pacjentem w zakresie poszczególnych zespołów chorobowych i wówczas taka opieka stanowi jedno świadczenie, które jest opłacone przez NFZ. Optymalizuje to w ten sposób efekty zdrowotne i jednocześnie minimalizuje koszty i mamy co oceniać – czyli oceniamy nie ilość wykonanych procedur, a to jak bardzo przywróciliśmy zdrowie obywatelom

– wyjaśniał.

Potrzeba wszystkich do budowy systemu

Zdaniem przewodniczącej senackiej Komisji Zdrowia Beaty Małeckiej-Libery, budując system, musimy współpracować ze wszystkimi zawodami medycznymi.

Konieczna jest przede wszystkim zmiana sposobu finansowania – musi być ono rzeczywiste, a nie pozorne. Z naszych spotkań wynika, że zmiany powinny dotyczyć trzech najważniejszych obszarów systemu ochrony zdrowia w Polsce. Zaliczamy do nich: rzeczywiste finansowanie; zbudowanie wieloletniej strategii, która byłaby w konsensusie społecznym i politycznym oraz przewartościowanie kwestii związanych z opieką koordynowaną, z promocją zdrowia, edukacją, a także z budowaniem dobrego i zdrowego prawa

– podsumowała Małecka-Libera.

I dodała, że ma nadzieję, że obecni decydenci wysłuchają głosów ekspertów.

Po covidzie sytuacja zdrowotna w kraju jest katastrofalna

– mówiła senator.