Dlaczego młode osoby wybierają studia pielęgniarskie? - badanie

Młodzi ludzie coraz częściej wybierają pielęgniarstwo jako swoją ścieżkę zawodową, kierując się różnorodnymi motywacjami, m.in. osobistymi doświadczeniami, wartościami, pod uwagę biorą także opinie otoczenia – wynika z badania przeprowadzonego przez naukowców z Polski. 

W ramach badania autorzy: Artur Chmielewski, Piotr Przymuszała i Ryszard Marciniak,przeprowadzili wywiady z trzydziestoma studentami ostatniego roku studiów licencjackich na kierunku pielęgniarstwo. Chcieli się dowiedzieć, co skłania młodych ludzi do podjęcia decyzji o wyborze tego zawodu i co wpływa na ich gotowość do pracy w systemie ochrony zdrowia po ukończeniu studiów.

– W obliczu globalnego i krajowego niedoboru personelu pielęgniarskiego oraz starzejącej się kadry, chcieliśmy przyjrzeć się, co skłania nowe pokolenie do podjęcia tego wymagającego, ale też niezwykle potrzebnego zawodu. Zależało nam również na ukazaniu perspektywy studentów – ich oczekiwań, wartości i czynników, które wpływają na ich decyzje zawodowe

– mówi Artur Chmielewski, współautor badania.

Co przyciąga do zawodu pielęgniarki?

Z analizy wynika, że decyzja o studiowaniu pielęgniarstwa rzadko bywa przypadkowa. Respondenci często wskazywali na wcześniejsze doświadczenia osobiste, np. choroba bliskiej osoby lub edukacyjne, takie jak zainteresowanie przedmiotami medycznymi. Istotną rolę odgrywał także wpływ rodziny i znajomych pracujących w ochronie zdrowia, a także sposób, w jaki zawód pielęgniarki czy pielęgniarza jest przedstawiany w mediach. 

Jednak decyzja młodych ludzi o podjęciu studiów pielęgniarskich nie zawsze spotykała się z akceptacją otoczenia. Część studentów wspominała, że ich wybór spotkał się z akceptacją i wsparciem, szczególnie w przypadkach, gdy ktoś z rodziny pracował już w zawodzie medycznym lub pielęgniarskim. Inni natomiast doświadczyli zaskoczenia, a nawet sceptycyzmu ze strony najbliższych. Niektórzy uczestnicy badania wspominali o obawach bliskich dotyczących trudnych warunków pracy, stresu i dużej odpowiedzialności. Respondenci opisywali też przypadki zniechęcania ich do wyboru tej ścieżki ze strony osób praktykujących zawód, których spotykali podczas zajęć i praktyk. Wskazywali oni najczęściej na braki kadrowe, brak dobrego wynagrodzenia, niedocenienie zawodowe. Niektórzy zwracali też uwagę na przestarzałe i uproszczone wyobrażenia, zgodnie z którymi pielęgniarka wykonuje jedynie podstawowe czynności pielęgnacyjne, bez realnego wpływu na proces leczenia.

– Mimo to respondenci wyrażali nadzieję, że poprzez własne zaangażowanie i rozwój zawodowy będą mogli zmieniać te schematy i budować nowoczesny wizerunek pielęgniarstwa jako zawodu wymagającego dużej wiedzy, empatii i odpowiedzialności. Wielu studentów podkreślało też, że z czasem ich decyzja o wyborze tego zawodu została zaakceptowana przez najbliższe otoczenie

– dodaje Chmielewski. 

Motywacja do pracy: sens, rozwój i stabilność

W drugiej części badania autorzy skoncentrowali się na czynnikach wpływających na chęć podjęcia pracy w zawodzie po ukończeniu studiów. Studenci najczęściej wskazywali: jakość kształcenia, relacje w zespole, warunki zatrudnienia, stabilność finansową, a także społeczne postrzeganie i prestiż zawodu. Istotna była także możliwość dalszego rozwoju zawodowego. Choć wynagrodzenie miało znaczenie, nie było czynnikiem decydującym.

– Studenci częściej podkreślali znaczenie dobrych relacji w miejscu pracy, wsparcia zespołu oraz poczucia przygotowania do wykonywania zawodu. Dla wielu kluczowe było poczucie sensu pracy, chęć pomagania innym i rozwój zawodowy. Pensja była ważna, ale sama w sobie niewystarczająca, by utrzymać motywację

– tłumaczy Chmielewski.

Jak studenci oceniają przygotowanie do zawodu? 

Respondenci oceniali także jakość zdobytej wiedzy i umiejętności.

– Bardzo pozytywnie ocenili przygotowanie teoretyczne, choć wielu z nich wskazywało na potrzebę zwiększenia liczby zajęć praktycznych. Jako osoba praktykująca zawód i nauczyciel akademicki rozumiem te potrzeby, jednak uważam, że obecna liczba godzin praktyk jest wystarczająca

– dodaje Artur Chmielewski. 

Zdaniem naukowców, konieczne są dalsze, pogłębione badania, które pomogą uczelniom lepiej wspierać studentów pielęgniarstwa.

– Wyniki naszego badania mogą być cenne dla osób odpowiedzialnych za kształtowanie polityki zdrowotnej. Pokazują one, jak dużą rolę odgrywają niematerialne czynniki, takie jak relacje w pracy, atmosfera, poczucie misji i społeczny szacunek. Oznacza to, że poprawa warunków pracy i budowanie pozytywnego wizerunku zawodu mogą być równie ważne, jak kwestie finansowe. Istotna jest także praca nad przełamywaniem stereotypów dotyczących zawodu pielęgniarki, co może pozytywnie wpłynąć na zainteresowanie młodych ludzi tą ścieżką kariery i zatrzymanie ich w systemie po ukończeniu studiów

– dodaje.

Wyniki badań opublikowano na łamach „BMC Medical Education”.