Wystawianie recept na leki bezpłatne dla kobiet w ciąży lub połogu

Nowelizacja ustawy refundacyjnej, która weszła w życie 1 listopada 2023 r. wprowadziła nowe zasady wystawiania recept dla kobiet ciężarnych i w połogu. Obecnie pacjentkom tej grupy przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki lub wyroby medyczne określone w wykazie leków refundowanych ministra zdrowia. Warunkiem jest wskazanie w recepcie kodu uprawnienia dodatkowego “C".

Komu przysługuje recepta z kodem “C”?

Bezpłatne leki przysługują kobietom w ciąży i połogu, które posiadają uprawnienia do korzystania ze świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych (czyli są ubezpieczone). Uprawnienie pacjentki potwierdza zaświadczenie o ciąży wydane przez upoważnionego lekarza lub położną. Pozostaje ono ważne przez cały okres ciąży i w połogu, jednak nie dłużej niż 6 tygodni po upływie 15 dni od wskazanej w zaświadczeniu planowanej daty porodu. Prawo do bezpłatnych leków w okresie poporodowym obowiązuje zarówno w przypadku porodów żywych, jak i martwych. Należy przy tym pamiętać, że kobieta, która straciła ciążę przed upływem 22. tygodnia traci to uprawnienie w momencie poronienia, gdyż zgodnie z kryteriami medycznymi nie znajduje się ona w połogu.

Jakie leki mogą bezpłatnie otrzymać kobiety w ciąży?

Lista leków bezpłatnych dla kobiet w ciąży określana jest przez ministra zdrowia i publikowana w formie obwieszczenia na oficjalnej stronie ministerstwa. Wykaz leków refundowanych aktualizowany jest co 3 miesiące.

Listę leków bezpłatnych dla kobiet w ciąży i połogu można znaleźć w załączniku do obwieszczenia (część E wykazu). W wykazie znajduje się obecnie 387 preparatów (stan na dzień: 27.12.2024 r.). Ujęte w nim zostały leki powszechnie stosowane u ciężarnych, w tym m.in.:

• kwas ursodeoksycholowy,
• enoksaparyna,
• insulina ludzka, lispro, aspart, detemir, glargine, glulizyna,
• lewotyroksyna,
• progesteron.

Kto jest uprawniony do wystawiania recept z kodem “C”?

Zgodnie z zapisami ustawy, do wystawienia recepty na leki bezpłatne z kodem “C” uprawnione są następujące osoby:

• lekarz posiadający tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii,
• lekarz w trakcie specjalizacji z dziedziny położnictwa i ginekologii,
• położna podstawowej opieki zdrowotnej (POZ),
• położna wykonująca świadczenia opieki zdrowotnej z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej w poradni położniczo-ginekologicznej.

Ponadto receptę z kodem “C” może wystawić każdy lekarz (również bez specjalizacji), na podstawie zaświadczenia o ciąży. Wspomniane zaświadczenie może natomiast wydać wyłącznie osoba wymieniona na liście powyżej.

Co ważne, lekarz wystawiający receptę nie musi posiadać umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ) o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Ordynować bezpłatne leki mogą zatem zarówno lekarze zatrudnieni w placówkach publicznych, jak i gabinetach prywatnych.

Recepty pro auctore i pro familiae

Wraz z nadejściem nowych zasad realizacji recept na leki bezpłatne przez kobiety w okresie ciąży lub połogu, zrodziło się pytanie: czy możliwe jest wystawienie recepty pro auctore lub pro familiae z uprawniającym do zniżki kodem “C”?

Jak wspomniano wyżej, receptę na bezpłatne leki z kodem “C” wystawić może każdy lekarz, bez konieczności posiadania umowy z NFZ. Na tej podstawie, każdy lekarz może również wystawić receptę pro auctore lub pro familiae, pod warunkiem posiadania ważnego zaświadczenia o ciąży wystawionego przez osobę do tego uprawnioną.

Dokumentacja

Zasady wypisywania recept pro auctore i pro familiae

Sprawdź

Termin realizacji recepty

Recepta opatrzona symbolem “C” powinna być zrealizowana w ciągu miesiąca od dnia jej wystawienia lub wskazanej na recepcie daty realizacji “od dnia”. Po upływie tego okresu pacjentka traci prawo do bezpłatnego otrzymania leków. Lekarz nie ma zatem możliwości wystawienia recepty rocznej z kodem uprawnienia dodatkowego “C”.