Wniosek podważa sens istnienia samorządów zawodowych - rozmowa z mec. Jakubem Nowosielskim

Rozmowa z mec. Jakubem Nowosielskim, aplikantem adwokackim w Kancelarii GRUBE

– Parlamentarzyści z zespołu ds. funkcjonowania izb lekarskich złożyli wniosek do Prokuratora Generalnego, by zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego z prośbą o zbadanie zgodności z ustawą zasadniczą przepisów dotyczących izb lekarskich. Posłowie chcą podważenia istoty samorządu zawodowego, bo wychodzą z założenia, że niekonstytucyjna może być obowiązkowa przynależności do izb lekarskich. 

Art. 17 ust. 1 Konstytucji przewiduje możliwość tworzenia samorządów zawodowych, reprezentujących osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujących pieczę nad wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. Na podstawie tego przepisu ustanowiono samorząd zawodowy lekarzy i lekarzy dentystów, działający poprzez swoje jednostki organizacyjne, czyli izby lekarskie. Zgodnie natomiast z art. 17 ust. 2 Konstytucji, w drodze ustawy można tworzyć również inne rodzaje samorządu. Samorządy te nie mogą naruszać wolności wykonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania działalności gospodarczej. Już samo dogłębne przyjrzenie się wskazanym przepisom wskazuje na to, że wolności wykonywania zawodu nie mogą naruszać tylko samorządy zawodowe, które nie są samorządami zawodów zaufania publicznego. Prowadzi to zatem do wniosku, że w przypadku zawodów zaufania publicznego dopuszczalne są pewne ograniczenia wolności wykonywania zawodu, między innymi obowiązek przynależności do samorządu zawodowego oraz dostosowania się do reguł w tym samorządzie obowiązujących. Możliwość ograniczenia wolności wykonywania zawodu znajduje oparcie również w art. 31 ust. 3 Konstytucji. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw – w tym przypadku wolności wykonywania zawodu – są możliwe m.in. z uwagi na konieczność ochrony zdrowia. Izby lekarskie sprawują zaś pieczę nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu lekarza, co niewątpliwie przyczynia się do ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pacjentów. Obowiązkowa przynależność lekarzy do izb lekarskich stanowi zatem niewątpliwie swego rodzaju ograniczenie konstytucyjnych wolności, ale jest to ograniczenie znajdujące oparcie w Konstytucji.

– Zdaniem posłów przepisy, które dziś regulują działalność izb lekarskich, są bardzo represyjne. 

Skoro przepisom o działalności izb lekarskich zarzuca się „represyjność”, to należałoby się zastanowić w pierwszej kolejności nad zmianą tych przepisów w zwykłej procedurze ustawodawczej.  

– Jaka pana zdaniem może być opinia Trybunału?  

Wniosek o zbadanie konstytucyjności przepisów jest krokiem zbyt daleko idącym i niepotrzebnym, podważającym w ogóle sens istnienia samorządów zawodowych zawodów zaufania publicznego. Bardzo małe są zatem szanse na to, że Trybunał Konstytucyjny orzekłby niekonstytucyjność przepisów dotyczących obowiązkowej przynależności lekarzy do izb lekarskich.

Przeczytaj więcej o zmianach w samorządzie lekarskim.