Samorządy wojewódzkie chcą zmian w normach zatrudnienia pielęgniarek

Związek Województw Rzeczypospolitej Polskiej apeluje do Ministerstwa Zdrowia o dostosowanie obowiązujących norm zatrudnienia pielęgniarek do realiów pracy szpitali. Samorządy wskazują, że sztywne przepisy, nieuwzględniające faktycznego obłożenia łóżek i zróżnicowanej struktury oddziałów, utrudniają efektywne zarządzanie kadrami i nie odzwierciedlają rzeczywistych potrzeb pacjentów.

Zarząd Związku Województw RP przyjął stanowisko w sprawie inicjatywy zmiany norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych w szpitalach. W piśmie skierowanym do Jolanty Sobierańskiej-Grendy, minister zdrowia, samorządy apelują o modyfikację przepisów określających minimalne poziomy zatrudnienia, podkreślając potrzebę ich powiązania z faktycznym obłożeniem łóżek i strukturą kadrową placówek.

Zgodnie z obecnie obowiązującym tzw. „rozporządzeniem koszykowym” z 2013 roku, normy zatrudnienia pielęgniarek ustalono na poziomie 0,6 etatu na łóżko w oddziałach zachowawczych i 0,7 etatu w oddziałach zabiegowych. Regulacje te obowiązują niezależnie od liczby hospitalizowanych pacjentów. Samorządy wskazują, że w praktyce oznacza to brak elastyczności w organizacji pracy, ponieważ średnie obłożenie łóżek w szpitalach rzadko sięga 100% – zazwyczaj wynosi około 85%, a w niektórych specjalnościach, takich jak pediatria czy choroby zakaźne, spada nawet do 70%. 

ZWRP zwraca również uwagę na specyfikę niektórych oddziałów, w tym psychiatrycznych, gdzie obecne regulacje oparte wyłącznie na liczbie łóżek nie uwzględniają różnorodności potrzeb pacjentów ani złożoności pracy personelu. W efekcie szpitale zmuszone są utrzymywać etaty niezależnie od faktycznego zapotrzebowania.

Opiekun medyczny i ratownik odciążą pielęgniarki 

Samorządy proponują więc, by przy ustalaniu norm zatrudnienia uwzględniać także opiekunów i ratowników medycznych, którzy wykonują część zadań wspierających pielęgniarki. Ich udział, według propozycji, nie mógłby jednak przekraczać 25% czasu pracy całego personelu pielęgniarskiego.

Uwzględnienie w rozporządzeniu wskaźnika wykorzystania łóżek oraz zawodów uzupełniających opiekę pielęgniarską wpłynie na zracjonalizowanie procesu dostosowywania liczby łóżek do potrzeb i możliwości kadrowych z zachowaniem bezpiecznego poziomu opieki nad pacjentem oraz będzie miało pozytywny wpływ na racjonalne gospodarowanie deficytowymi zasobami kadrowymi. Proponowane zmiany nie odejmują kompetencji pielęgniarkom, natomiast w sytuacji niedoborów kadrowych umożliwią prowadzenie w sposób bezpieczny opieki nad pacjentami. Uwzględnienie w normachratowników medycznych w składzie oddziałów nie może powodować ograniczenia w dostępie do świadczeń pielęgniarskich, stąd łączna liczba etatów opiekunów i ratowników medycznych nie może przekraczać 25% całego personelu tej grupy

– podkreśla Olgierd Geblewicz, prezes zarządu Związku Województw RP.

Nowy wzór obliczania liczby etatów

Związek proponuje również nowy wzór obliczania liczby etatów pielęgniarskich.

Zakłada on, że liczba etatów pielęgniarskich miałaby być obliczana następująco: liczba łóżek × optymalny wskaźnik wykorzystania łóżek × współczynnik 0,6 / 0,7 / 0,8. Równoważnik 1 etatu pielęgniarskiego stanowiłby 1 etat ratownika medycznego lub 2 etaty opiekunów medycznych, przy czym ich łączny udział nie mógłby przekraczać 25% czasu pracy ogółu personelu pielęgniarskiego.

Zdaniem autorów stanowiska, zmiana sposobu określania minimalnych norm zatrudnienia pozwoliłaby lepiej wykorzystać ograniczone zasoby kadrowe, poprawić efektywność organizacji pracy i w konsekwencji zwiększyć bezpieczeństwo pacjentów.

Władze Związku liczą, że Ministerstwo Zdrowia podejdzie otwarcie do propozycji zmian i podejmie prace.