Wyszukaj w publikacjach
Wstęp
Dziękujemy wszystkim czytelnikom portalu Remedium za wzięcie udziału w naszej ankiecie dotyczącej wynagrodzeń za świadczenie usług medycznych w punktach szczepień. Jest to temat, który od samego początku budził szereg kontrowersji, jak zresztą każda dyskusja o wynagrodzeniach w obrębie ochrony zdrowia. Po udostępnieniu formularza 20 maja 2021, w ciągu zaledwie 2 tygodni udało się uzbierać pokaźną ilość danych oraz Waszych przemyśleń na temat wysokości honorarium przyznawanego za udział w Narodowym Programie Szczepień. Niestety, rozbieżność, niespójność, a w niektórych przypadkach nawet wyzysk, to wnioski, które jako pierwsze przychodzą do głowy po wnikliwej analizie wyników sondażu. Potwierdziły się także docierające do nas informacje dotyczące różnych “typowo polskich” rozwiązań w kontekście wynagrodzenia personelu zaangażowanego w proces szczepień. Fantazja dyrekcji szpitali w Polsce wydaje się nie mieć absolutnie żadnych granic.
Zapraszamy do przeczytania kolejnej odsłony #RaportRemedium, w której analizujemy sytuację finansową personelu w punktach szczepień. Chcesz dowiedzieć się więcej na temat zarobków lekarzy i lekarzy dentystów? Przeczytaj poprzedni raport dotyczący kondycji finansowej lekarzy i lekarzy dentystów w polsce!
Jeśli zależy Wam na poruszeniu jakiegoś zagadnienia w naszych kolejnych raportach, dajcie znać na naszych mediach społecznościowych lub piszcie bezpośrednio na kontakt@remedium.md! Im więcej o sobie wiemy, tym lepiej możemy spełniać się w roli głosu młodych lekarzy!
Stanowisko NFZ
Przypominamy, że zgodnie z ogłoszeniem prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, wynagrodzenie dla świadczeniodawcy za udział w Narodowym Programie Szczepień przedstawia się następująco:
- 61,24 zł za jedno szczepienie przeciwko SARS-CoV-2 w punkcie szczepień bez transportu pacjenta;
- 68,15 zł za jedno szczepienie przeciwko SARS-CoV-2 w punkcie szczepień z uwzględnieniem transportu pacjenta na szczepienie;
- 95,70 zł za jedno szczepienie przeciwko SARS-CoV-2 przeprowadzone w miejscu zamieszkania pacjenta;
Kto wziął udział w badaniu?
Przez wspomniane wcześniej 2 tygodnie udało nam się zebrać aż 479 wypełnionych formularzy. Ogólny sukces ankiety wyniósł 67,8%; oznacza to, że ponad ⅔ osób, które kliknęły w link przekierowujący, odpowiedziało na wszystkie wymagane pytania! To naprawdę świetny wynik, który podkreśla fakt, że temat wynagrodzeń za szczepienia to bardzo gorący temat w całym środowisku medycznym.
Wykres 1. Kto wziął udział w badaniu?
Powyższy wykres pokazuje, że najliczniejszą grupę zawodową w całym badaniu stanowili lekarki i lekarze z pełnym PWZ (45,5%). Zaraz za nimi w zestawieniu znajdują się lekarki i lekarze stażyści (40,7%). Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia, uprawnieni do kwalifikacji do szczepień zostali także studenci 2 ostatnich lat kierunków lekarskich oraz ostatniego roku studiów pierwszego stopnia na kierunku pielęgniarstwo. W naszym badaniu studenci udzielili 12,7% odpowiedzi. Na 1,0% uczestników zadeklarowanych jako “inne” składają się: pielęgniarka, położna, ratownicy medyczni oraz, jak sama podała, “emerytowana lekarka rodzinna z 40-letnim stażem”.
Praca = pensja. Czyżby?
Podczas analizy zebranych danych okazało się, że wśród osób uprawnionych do pracy przy szczepieniach aż 18,6% nie otrzymuje za to żadnego dodatkowego wynagrodzenia. Tę grupę stanowią głównie lekarze stażyści (82,0%) i w znacznie mniejszym stopniu lekarze z pełnym PWZ (18,0%), wśród których większość to lekarze rezydenci “skierowani” do pracy w ramach rezydentury lub “wyznaczeni” przez dyrekcję do pełnienia nowych obowiązków oddziałowych. Dyrektorzy uzasadniają to wspaniałym argumentem:
praca przy szczepieniach to nic innego jak PRZYWILEJ w walce z pandemia.
Pozostałą część respondentów podzieliliśmy według ich własnej deklaracji, czy otrzymują gratyfikacje godzinową, czy może rozliczani są na podstawie liczby zaszczepionych/ zakwalifikowanych osób lub i jedno, i drugie.
Wykres 2. W jaki sposób ankietowani rozliczani są za szczepienia?
67,1% osób pracujących w punktach szczepień otrzymuje stawkę kapitacyjną pomnożoną przez liczbę przeprowadzanych procedur w gabinecie. Honorarium godzinowym wynagradzanych jest 29,0% uczestników tego badania, a 3,9% podaje łączony sposób rozliczenia tzn. podstawę godzinową i stawkę za wykonanie procedury.
1 pacjent - 5 zł, 10 zł, a może 30 zł?
Najliczniejsza grupa ankietowanych osób zadeklarowała otrzymywanie wynagrodzenia za przeprowadzenie kwalifikacji do szczepienia (przejrzenie wypełnionej ankiety i odpowiedź na ewentualne pytania pacjenta). W zależności od pracującego zespołu zakres obowiązków mógł obejmować również wprowadzenie danych potwierdzających do systemu i fizyczne zaszczepienie.
Wykres 3. Histogram prezentujący częstość występowania danych stawek netto wśród ankietowanych. Zakresy deklarowanych stawek podane są w przedziałach.
Powyższy wykres najlepiej ilustruje rozstrzał i ogromną niespójność wynagrodzeń w systemie ochrony zdrowia. Wśród ankietowanych są osoby, które za kwalifikacje otrzymują 45 GROSZY oraz takie, które za tę samą pracę dostają 35 zł. Niemniej, najczęściej powtarzająca się stawka mieści się w przedziale 16,45 zł - 20,45 zł netto “per capita”.
Studenci
Poniższy histogram przedstawia rozkład honorarium wśród studentów uprawnionych do pracy przy szczepieniach. W tej grupie stawka najczęściej mieściła się w przedziale 9,5 zł - 14,0 zł netto za pacjenta. W zależności od liczby umówionych osób w danym punkcie, może wyjść z tego całkiem pokaźna suma jak na studenckie czasy.
Wykres 4. Histogram prezentujący częstość występowania danych stawek netto wśród studentów. Zakresy deklarowanych stawek podane są w przedziałach.
Lekarze stażyści
Do tej pory przechodzą nas ciarki po dokonaniu analizy kwot deklarowanych przez tę grupę zawodową. Postanowiliśmy, że w tym raporcie nie będziemy opisywać kuriozalnych sytuacji, którymi się z nami podzieliliście, gdyż należy im się osobny artykuł. Nie da się przejść nad nimi do porządku dziennego. Wśród stażystów najczęściej pojawiające się stawki mieszczą się w przedziale 4,4 zł - 8,3 zł netto za pacjenta. Jest to tym samym najgorzej zarabiająca grupa medyków podczas masowych szczepień.
Wykres 5. Histogram prezentujący częstość występowania danych stawek netto wśród lekarzy stażystów. Zakresy deklarowanych stawek podane są w przedziałach.
Lekarze z pełnym PWZ
Pomysł stworzenia tej ankiety powstał po przeczytaniu komentarzy na jednej z facebookowych grup dla lekarzy. Ognista dyskusja dotyczyła wysokości stawek i faktu, że sami podkładamy sobie kłody pod nogi, zgadzając się na coraz niższe pensje. Potwierdzenie tego widoczne jest na poniższym wykresie. Wśród lekarzy rezydentów i specjalistów rozstrzał wysokości stawek jest zdecydowanie największy.
Wykres 6. Histogram prezentujący częstość występowania danych stawek netto wśród lekarzy z pełnym PWZ. Zakresy deklarowanych stawek podane są w przedziałach.
Podsumowując, zgodnie z odpowiedziami ankietowanych najgorzej w powyższym zestawieniu zarabiają lekarze stażyści (4,4 zł - 8,3 zł), nieco lepiej powodzi się studentom (9,5 zł - 14,0 zł), a na czele stoją lekarze z pełnym PWZ (16,9 zł - 21,0 zł).
Opcja nr 2: stawka godzinowa
Drugą możliwością rozliczania się za pracę w punkcie szczepień jest (niezależna od liczby pacjentów) stawka godzinowa. Po przeczytaniu Waszych odpowiedzi dowiedzieliśmy się, że dobrze zorganizowany zespół szczepi 12-18 osób na godzinę. Biorąc pod uwagę górny zakres najczęściej pojawiających się stawek za zakwalifikowaną/zaszczepioną osobę i 18 osób/h, wynagrodzenia powinny wynosić netto prawie 150 zł/godzinę dla lekarzy stażystów, 252 zł/godzinę dla studentów i 378 zł/godzinę w przypadku lekarzy z pełnym PWZ. Są to oczywiście bardzo pobieżne kalkulacje nie mające odniesienia do rzeczywistości. Porównajmy je zatem do obowiązujących, zgłaszanych przez respondentów stawek:
Wykres 7. Histogram prezentujący częstość występowania danych stawek godzinowych netto wśród ankietowanych. Zakresy deklarowanych stawek podane są w przedziałach.
Wniosek z powyższego wykresu jest dosyć oczywisty: pracowanie w punkcie szczepień za stawkę godzinową jest zdecydowanie mniej korzystne, niż otrzymywanie wynagrodzenia za osobę. Zagłębiając się w ten temat, doszliśmy do wniosku, że wiele szpitali wykorzystuje swoich lekarzy (głównie stażystów i rezydentów) do pracy przy szczepieniach w ramach etatu i w godzinach pracy nie wypłaca im żadnego dodatkowego wynagrodzenia. A jeśli już im łaskawie płaci, to pełnym luksusem są dodatki w postaci np. 200% podstawy lekarza stażysty (przypominamy, wynosi to około 2x15 zł/h), lub, jak twierdzi jeden rezydent - dodatek w wysokości 15 zł/h do pensji rezydenckiej.
Oprócz powyższych dwóch rozwiązań finansowych, pojawiły się także nieliczne (3,9%) koncepcje polegające na ich połączeniu. Nie da się zakwalifikować ich bezpośrednio do żadnej z grup, więc wymieniamy je poniżej:
- 50zł/h + 10 zł za każdą zakwalifikowaną osobę,
- 50zł/h + 4 zł za każdą zakwalifikowaną osobę,
- 110zł/h + 5 zł za każdą zakwalifikowaną osobę,
- 200% stawki godzinowej rezydenta + 15 zł za każdą zakwalifikowaną osobę,
- 27 zł/h + 3 zł za każdą zakwalifikowaną osobę (student),
- 60zł/h + 10 zł za każdą zakwalifikowaną osobę.
Jak Wy to widzicie?
Drugie pytanie w naszej ankiecie brzmiało “Jaka powinna być Twoim zdaniem stawka za kwalifikację do szczepienia?”. Respondenci mieli pełną dowolność w kwestii preferencji rozliczania się za pracę, zależało nam na wyborze pomiędzy stawką godzinową vs. kapitacyjną oraz jej wysokości.
Zdecydowana większość z Was (89,3%) preferuje rozliczanie “per capita”. Jest to na pewno korzystniejsza finansowo opcja, biorąc pod uwagę możliwą liczbę potencjalnych pacjentów do zaszczepienia w ciągu 1 godziny. Najwięcej respondentów (25,1%) wskazało przedział 18,6 zł - 22,0 zł netto jako ten, który uważają za adekwatny w kontekście wykonywanej pracy. Drugim najczęściej podawanym zakresem był 28,8 zł - 32,2 zł netto, czyli około połowa stawki proponowanej przez NFZ.
Wykres 8. Histogram prezentujący częstość występowania stawek netto, które ankietowani chcieliby zarabiać za wykonanie kwalifikacji/szczepienia. Zakresy stawek podane są w przedziałach.
Najniższe stawki, czyli te znajdujące się w dwóch pierwszych zakresach, były pożądane tylko przez lekarzy stażystów, którzy są “zsyłani” do pracy w ramach odbywanego stażu, najczęściej z medycyny rodzinnej lub chorób wewnętrznych. Dochodzimy do momentu, w którym jednego pracownika zadowoli 5 zł, a drugi oczekuje co najmniej 30 zł. Zdecydowanie nie sprzyja to jedności i wspólnej walce o poprawę wynagrodzeń.
Wykres 9. Histogram prezentujący częstość występowania stawek godzinowych netto, które ankietowani chcieliby zarabiać w punkcie szczepień. Zakresy stawek podane są w przedziałach.
Jedynie nieco ponad 10% ankietowanych uważa, że idealnym wynagrodzeniem za pracę przy masowych szczepieniach jest stawka godzinowa. Ciekawostką jest, że najczęściej podawany przedział 45,0 zł - 96,0 zł wskazywany jest głównie przez lekarzy stażystów i studentów, którzy są gorzej wynagradzani za pracę, niż lekarze posiadający pełny PWZ.
Ciekawostki z raportu
Oba zadane przez nas pytania były otwarte, dzięki temu oprócz podanych przez Was wysokości wynagrodzeń uzyskaliśmy także wiele zaskakujących informacji. Dziękujemy za Wasze obszerne i szczegółowe wypowiedzi. Poniżej najciekawsze informacje, których nie dało się sklasyfikować w powyższych statystykach.
W badaniu udział wzięła jedna pielęgniarka, położna oraz ratownik/-czka medyczny/-a. Stawki, które padły w tej grupie, wynoszą odpowiednio, ok. 7 zł za osobę, 5 zł za osobę i 59 zł netto za godzinę.
Pamiętajcie, że pojawi się także oddzielny artykuł dotyczący takich rewelacji jak przykładowa otrzymana od anonimowego lekarza stażysty: “Nie dostajemy żadnego dodatkowego wynagrodzenia, jesteśmy darmową siłą roboczą. Kierują nas w ramach stażu z medycyny rodzinnej albo na cito z innych oddziałów”.
Podsumowanie
Mamy nadzieję, że przedstawione wyniki rzucają odrobinę światła na sytuację finansową medyków pracujących przy szczepieniach. Niestety, jest to kolejny, niepodważalny dowód na to, że zarobki w ochronie zdrowia są bardzo chaotyczne. Im szersze widełki, tym większa niespójność oferty. Jako obszerna grupa zawodowa mamy tendencje do zgadzania się na niższe wynagrodzenia, ponieważ zawsze znajdzie się ktoś, kto przychyli się do wykonania tej samej pracy za mniej. Przez takie postępowanie solidarność w zawodzie nigdy nie będzie miała szansy nawet zaistnieć, a bez niej nie będziemy w stanie poprawić obecnej sytuacji.
