Wyszukaj w publikacjach
Co o zmianach w LEK myśli środowisko lekarskie? - raport Remedium cz.1
Obecna struktura Lekarskiego Egzaminu Końcowego (LEK) budzi wiele kontrowersji. W ciągu ostatnich kilku lat zmieniono dwa jego aspekty: umożliwiono podejście do LEK-u studentom/kom ostatniego roku kierunku lekarskiego i wprowadzono tzw. “bazę pytań”, która od wiosennego egzaminu w 2021 roku stanowi 70% wszystkich pytań na egzaminie. O ile pierwsza zmiana nie budzi sprzeciwu środowiska, o tyle wprowadzenie puli pytań i jej udział procentowy w strukturze egzaminu (przypomnijmy, osoby podchodzące do LEK-u znają obecnie 140 na 200 pytań danego egzaminu) przynajmniej 2 razy do roku wzburza środowisko lekarzy. Zdania są podzielone, a na forach dyskusyjnych usłyszeć można najróżniejsze głosy i punkty widzenia. Baza ma zarówno swoich zwolenników, jak i przeciwników, a w tłumie osób, które dyskutują nad zasadnością obecnej struktury egzaminu, trudno odnaleźć spójne postulaty. Stąd też pomysł na badanie ankietowe, które miało sprawdzić i w miarę możliwości zobiektywizować opinię środowiska lekarskiego na temat zmian wprowadzonych w Lekarskim Egzaminie Końcowym.
W siódmym raporcie Remedium wzięło udział 671 osób. Cieszymy się z tego wyniku szczególnie, ponieważ ponad 80% osób, które otworzyły ankietę, wypełniło ją do końca. Jesteśmy bardzo wdzięczni za zaangażowanie, z jakim udzieliliście odpowiedzi. Dziękujemy! Ankieta była stosunkowo krótka i dość konkretna. Jednak z uwagi na to, że zbieraliśmy dane osób na różnym etapie kształcenia, raport podzielimy na trzy części. W pierwszej przedstawimy populację badaną i zdanie studentów na temat LEK-u, w drugiej opiszemy, co o leku myślą lekarze, w ostatniej części podzielimy się częścią pomysłów i Waszych przemyśleń na temat formy Lekarskiego Egzaminu Końcowego.
Czy LEK z bazy w ogóle coś zmienia?
Zanim przejdziemy do analizy raportu, nakreślimy nieco “problem badawczy”. Lekarski Egzamin Końcowy w swoim założeniu powinien sprawdzać i weryfikować wiedzę, którą studenci kierunku lekarskiego zdobyli podczas studiów. To od zdanego LEK-u (56% poprawnych odpowiedzi) zależy otrzymanie “pełnego” Prawa Wykonywania Zawodu (PWZ) i, co wydaje się być istotniejsze dla absolwentów kierunku lekarskiego, to na wynikach LEK-u oparta jest rekrutacja na rezydenturę.
Na Remedium już od pierwszego “egzaminu z bazy” opisywaliśmy zmiany, które zaszły w osiąganych wynikach. W latach poprzedzających pulę pytań, około ⅕ podchodzących do egzaminu nie osiągało wyniku potrzebnego do zadania, obecnie jest to około 1-2% osób. W ciągu kolejnych 5 sesji zmieniały się nieco średnie wyniki, które obecnie oscylują jednak zwykle w okolicach 80%, a nie, jak miało to miejsce w przeszłości, 65 %. Taka sytuacja wpływa na obserwowane ostatnio spłaszczenie krzywej wyników LEK-u, mniejsze różnice między zdającymi i wysokie progi na rezydentury. Wprowadzenie bazy do LEK-u sprawiło, że o dostaniu się na wybraną specjalizację decyduje już nie kilka/kilkanaście punktów, a pojedyncze punkty, a w bardziej obleganych specjalnościach nawet setne punktów procentowych. Stąd też coraz głośniejsze dyskusje o zasadności takiej struktury egzaminu lekarskiego. Co myśli jednak większa grupa odbiorców? Czy zaniepokojeni są przede wszystkim rezydenci i specjaliści, którzy zastanawiają się, czy przyszli absolwenci będą odpowiednio przygotowani do pracy, czy też zmiany bardziej wpłynęły na niepokój studentów i młodszych lekarzy, którzy dopiero próbują dostać się na rezydenturę?
Uczestnicy badania
W badaniu wzięło udział łącznie 671 osób. Spośród wszystkich ankietowanych kwestionariusz wypełniło 313 (46,6%) studentów, z czego większość (285 - 91%) stanowili studenci lat 4-6. Drugą co do wielkości grupą respondentów byli lekarze stażyści - 188 osób (28%). Lekarze w trakcie specjalizacji stanowili 18,3% wszystkich biorących udział w badaniu (123 respondentów). Ankietę wypełniło również 33 lekarzy bez specjalizacji (4,9%). Najmniej odpowiedzi uzyskaliśmy od specjalistów tj. 12 (1,8%).
Wykres 1. Obecny etap wykształcenia ankietowanych.
Dotychczasowe doświadczenia z Lekarskim Egzaminem Końcowym
Zdecydowana większość respondentów to osoby, które co najmniej raz podchodziły do LEK (551 osób, 82,1%). Spośród wszystkich ankietowanych tylko 3 osoby pamiętały jeszcze czasy Lekarskiego Egzaminu Państwowy (LEP), który poprzedzał wprowadzony w 2013 roku LEK. Większość ankietowanych swoją przygodę z LEK-iem zaczęła już po wprowadzeniu zmian w strukturze egzaminu - 460 ankietowanych (68,6%) podchodziło tylko do egzaminu “z bazy”. 48 osób (7,2%) pisało egzamin w obu formach, a jedynie 40 respondentów pisało tylko LEK (6%).
Wykres 2. Dotychczasowe doświadczenia z Lekarskim Egzaminem Końcowym.
LEK z perspektywy studenta
Nie ulega wątpliwości, że forma Lekarskiego Egzaminu Końcowego najbardziej interesuje obecnych studentów kierunku lekarskiego. Nie zdziwił nas więc fakt, że ta grupa wzięła tak liczny udział w ankiecie dotyczącej zmian w strukturze egzaminu - studenci i studentki stanowili prawie połowę wszystkich ankietowanych (46,6%). Co sądzą o egzaminie?
LEK dla studentów 6. roku
Umożliwienie studentom ostatniego roku kierunku lekarskiego podchodzenie do egzaminu wydaje się najmniej polaryzującą kwestią całej ankiety. Na pytanie “Czy uważasz, że wprowadzenie LEK dla studentów 6. roku kierunku lekarskiego było dobrym pomysłem?” aż 273 studentów odpowiedziało twierdząco (87,2%), 23 osoby miały zdanie przeciwne (7,3%), a 17 osób nie podjęło decyzji (5,4%).
Wykres 3. Czy uważasz, że wprowadzenie LEK dla studentów 6. roku kierunku lekarskiego było dobrym pomysłem?
Lek z pulą pytań CEM
Prawdziwy brak wspólnego frontu pojawia się właśnie w tym miejscu. Choć spodziewaliśmy się skrajnie różnych odpowiedzi, zakładaliśmy, że w przypadku bazy pytań będzie ona mniej widoczna wśród studentów niż lekarzy, a jeśli już będzie dotyczyła bardziej procentowego udziału pytań z bazy w egzaminie niż samej bazy. Dane pokazują jednak jasno, że nawet studenci są podzieleni co do słuszności wprowadzenia bazy. Spośród 313 studentów i studentek, 146 (46,6%) uważa, że wprowadzenie bazy było błędem, 142 osoby (45,4%) są przeciwnego zdania, a 25 osób (8%) pozostało bezstronnych. Co ciekawe, wśród studentów, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z kierunkiem lekarskim tendencja jest odwrotna - więcej osób uważa, że wprowadzenie bazy było dobrym pomysłem, tylko 32,1% studentów lat 1-3 stanowczo opowiada się za tym, że wprowadzenie egzaminu z bazy było błędem.
Wykres 4. Czy wprowadzenie bazy pytań do LEK-u było Twoim zdaniem dobrym rozwiązaniem?
Udział bazy w Lekarskim Egzaminie Końcowym
Zagadnieniem, które wydaje się mniej dzielić respondentów badania, jest udział puli pytań (obecnie 70%) podczas LEKu. Aż 259 zapytanych studentów (82,7%) uważa, że procentowy udział pytań z bazy CEM w Lekarskim Egzaminie Końcowym jest nieadekwatny. Tylko 37 osób (11,8%) uważa, że 70% to odpowiedni zakres bazy, 17 osób (5,4%) nie miało zdania. Warto zauważyć, że w wypadku tego pytania wszystkie osoby wahające się co do oceny procentowego udziału pytań podczas egzaminu to studenci lat 4-6. Większość studentów pierwszych lat kierunku lekarskiego, którzy brali udział w badaniu, w tym przypadku uważa, że udział bazy pytań powinien zostać zmieniony. W takiej sytuacji należy sobie zadać pytanie, co to znaczy nieadekwatny udział procentowy bazy pytań.
Wykres 5. Czy uważasz, że procentowy udział pytań z bazy CEM w Lekarskim Egzaminie Końcowym jest adekwatny? (teraz wynosi on 70%)
Nieadekwatny udział procentowy pytań CEM w strukturze egzaminu nie musiał wcale oznaczać, że respondenci uważali, że jest ich za dużo. Właśnie dlatego kolejne pytanie zadane ankietowanym dotyczyło procentowego udziału pytań z bazy w puli egzaminu. Zdecydowana większość studentów biorących udział w badaniu uważała, że pytań z bazy powinno na egzaminie być mniej niż 70% - takich odpowiedzi udzieliło 311 osób. 2 osoby z biorących udział w ankiecie uważały, że baza powinna obejmować cały egzamin.
Wykres 6. Jaki procent pytań powinny Twoim zdaniem obejmować zagadnienia z bazy CEM? (pytanie otwarte)
Pula pytań Centrum Edukacji Medycznej
Kolejnym aspektem wprowadzenia bazy w strukturze Lekarskiego Egzaminu Końcowego, o który spytaliśmy, jest pula pytań, z której wybierane są co sesję pytania stanowiące 70% konkretnego egzaminu. Obecnie udostępniona przez CEM pula składa się z około 2 tysięcy pytań. Według prawie połowy studentów biorących udział w badaniu, pytań w bazie jest za mało.
Tabela 1. Czy uważasz, że liczba pytań w bazie CEM jest za duża lub zbyt mała?
Diagnoza problemów LEK-u
Trudno zdefiniować jedno idealne rozwiązanie, które zadowoliłoby wszystkich studentów, z definicji zainteresowanych LEK. Jak widać po powyższych wynikach, zdanie potrafią być diametralnie różne, a przy każdej zmianie którejś ze składowych obecnej struktury LEK-u zawsze znajdą się osoby, dla których będzie to zmiana niekorzystna. Budując ankietę, chcieliśmy jednak sprawdzić, co według ankietowanych, jest największym problemem, z którym wiąże się obecnie Lekarski Egzamin Końcowy. W tym pytaniu ankietowani mogli zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź. Do 3 największych wad LEK-u studenci zaliczyli:
- jakość zadawanych pytań (204 odpowiedzi);
- procentowy udział bazy pytań (176 odpowiedzi);
- obecność pytań z zagadnień nieklinicznych (99 odpowiedzi)
Wykres 7. Co Twoim zdaniem jest największą wadą LEKu w obecnej formie?
Biorąc pod uwagę powyższe odpowiedzi, trudno nie zadać sobie pytania: czy to sama baza jest problemem, czy też jej nieprzemyślane i niedopracowane wprowadzenie?
Na tym zakończyliśmy analizę odpowiedzi studentów. Już za tydzień na portalu pojawi się druga część raportu - podsumowanie badania w grupie lekarzy i lekarek.
Przypominamy, że bazę pytań do LEK/LDEK możecie rozwiązywać przy pomocy naszego darmowego modułu Egzaminy medyczne.
