Światowy Dzień Choroby Afektywnej Dwubiegunowej

Mimo wciąż rosnącej świadomości dotyczącej tego, jak istotne jest zdrowie psychiczne, o wielu chorobach, jako społeczeństwo, nadal wiemy niewiele. Skutkiem tego, osoby korzystające z pomocy psychiatry, niestety nadal często spotykają się z krzywdząca stygmatyzacją. Dlatego też, w celu okazania zrozumienia i solidarności z osobami zmagającym się z zaburzeniami psychicznymi, 30 marca obchodzimy Światowy Dzień Choroby Afektywnej Dwubiegunowej. 

Według statystyk WHO, choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD), w przeszłości nazywana także chorobą maniakalno-depresyjną, dotyczy nawet 45 milionów ludzi na świecie, jednocześnie stanowiąc drugą co do częstości przyczynę niezdolności do pracy wśród przyczyn psychiatrycznych. Najczęściej dotyka osoby młode, głównie między 25 a 35 rokiem życia.

Skąd się bierze ChAD i na czym polega?

Etiologia choroby afektywnej dwubiegunowej jest złożona i uwzględnia czynniki biologicznie, psychologiczne i społeczne. Wśród czynników biologicznych należy zwrócić szczególną uwagę na rolę uwarunkowań genetycznych - zauważono większe ryzyko zachorowania na ChAD u osób, w rodzinach których rozpoznano ją wcześniej u jednego lub obojga rodziców. Poza aspektem genetycznym, także czynniki psychologiczne i środowiskowe, takie jak stresujące wydarzenia życiowe, mogą być czynnikiem wyzwalającym lub nasilającym objawy choroby. 

ChAD trudno włożyć w sztywne ramy - psychiatrzy mówią raczej o grupie zaburzeń afektywnych takich jak zaburzenia nastroju charakteryzujące się nawracającymi epizodami depresyjnymi i maniakalnym lub hipomaniakalnymi czy mieszanymi o rożnej postaci, nasileniu i czasu trwania. W przebiegu choroby obserwujemy także okresy remisji, czyli stan, w którym objawy chorobowe nie występują lub są nieliczne i słabo nasilone. Pierwsze objawy choroby zazwyczaj obserwowane są w między 25. a 35. rokiem życia, z podobną częstością u obu płci. Biorąc pod uwagę objawy ChAD, a także młody wiek, w jakim najczęściej ujawnia się choroba, jest to jednostka, która niesie za sobą negatywne konsekwencje w wielu aspektach życia takich jak: funkcjonowanie społeczne, rodzinne czy zawodowe. 

Kiedy szukać pomocy? 

Konsultacja psychiatryczna jest wskazana zawsze, gdy u siebie lub osób z naszego otoczenia zauważymy objawy w postaci zmiany dotychczasowego zachowania. Podobnie w przypadku wystąpienia objawów depresji, manii czy też hipomanii, wskazane jest jak najszybsze zgłoszenie się do lekarza. Nierzadko łagodne objawy hipomanii są łatwe do przeoczenia, zwłaszcza jeśli trwają zaledwie kilka dni, ale nawet zaburzenia o niewielkim nasileniu są wskazaniem do wizyty lekarskiej. Sygnałem ostrzegawczym powinna być też cykliczność czy też sezonowość występowania zmian czy wahań nastroju. 

Na przebieg i rokowanie kluczowy wpływ mają wczesne rozpoznanie i skutkujące tym wczesne wdrożenie właściwego leczenia specjalistycznego. Niestety, rozpoznanie ChAD nierzadko stwarza trudności diagnostyczne, gdyż dynamika objawów u różnych osób potrafi być bardzo zróżnicowana. Z tego powodu wyróżnia się kilka podtypów choroby afektywnej dwubiegunowej, ale niezależnie od tego, z którą postacią mamy do czynienia, należy pamiętać, że jest to choroba przewlekła, trwająca tak naprawdę całe życie. Ponadto, ChAD cechuje się dużą nawrotowością, dlatego podstawą skutecznej terapii jest systematyczna współpraca pacjenta z lekarzem i psychoterapeutą, która powinna być utrzymana także w okresach remisji, by zapobiegać nawrotom choroby. 

Pomagajmy i wspierajmy

Choroba afektywna dwubiegunowa potrafi znacznie dezorganizować życie codzienne nie tylko pacjenta, ale też jego bliskich. Dlatego wspierajmy osoby walczące o swoje zdrowie psychiczne nie tylko w dni takie jak dziś, ale także na co dzień. To właśnie wsparcie otoczenia jest jednym z kluczowych aspektów skutecznej terapii.

Fundacje i stowarzyszenia zrzeszające chorych na ChAD i ich bliskich:

• Światowa Fundacja ChAD
• Fundacja Dwubiegunova